54173 IMG50

12. Środkowi    wrazara narożnego południowo-zachodniego (w czasie rozbiórk:

Po prawej stronie dobija wiazar pełny kadasckowy

foŁ Aleksander Jannoknńez

równać z materiałami zebranymi i opracowanymi przez Krassowskiego. W całej więź-bie przeważają wszelkiego rodzaju złącza na czopy. Belki stropowe spoczywają na mur-łatach w taki sam sposób jak niższe jętki na płatwiach (IL 8 A i C) za pomocą wrębu głębokości 3—4 cm, szerokości 6—8 cm, a więc wydęcia na zewnątrz murłaty lub płatwL Oś połączenia biegnie przy wewnętrznej krawędzi wzdłużnego elementu. Wręby takie występują już od XV w* Natomiast płatwie stopowe z belkami były łączone w dość różnorodny sposób. Bywały wycięcia na pełną szerokość raz w jednym, raz w drugim elemencie. Przeważały jednak wręby prostopadłe do elementu wzdłużnego, wycięte w kształcie klinowatych przewiązali. (IZ. 8 A) Stąd belka posiadała 2 skośne wycięcia po obu stronach swoich krawędzi. Podobne złącza występowały już w Leoncinie w końcu XVII w.®

Jętki z krokwiami (IZ. $ C) i krokwie z belkami (II. 8 A) we wszystkich wiązarach łączone były na czopy kołkowane, umieszczone w środku. Szerokość czopa mniej więcej V* grubości elementu; wysokość czopa mniejsza od wysokości elementu z jedne strony oraz ścięta pod kątem prostym do elementu z gniazdem z drugiej strony. Złącza tego typu spotykane są w więźbach rns-storczykowy ch, najwcześniej od XVII w." Czopy łączące elementy pod kątem prostrc w więżbie ratuszowej występują w dwa odmianach: a) mniejsze od elementu, nie przytoczone przez Krassowskiego: b) czopy szerokie na pełną wysokość elementu spotykane już przy łączeniu rygli ze storczykami w więźbach z XV i XVI w.⁴® W omawiane konstrukcji występują we wszystkich ramach wzdłużnych. (IZ. 9)

Stolce leżące z płatwią stopową (IL i Bi oraz wieszaki w ramach szczytowych z podwaliną (II. 10) łączyły się na czop z zewnętrznym posiłkiem Krassowski w swym opracowaniu przykładów takich nie podaje. Wydają oę one dość charaktery styczne (fi* stolców leżących. W słupie zewnętrznym narożnym, przyjmującym na siebie 2 płatwie pod kątem prostym, został wykształcony charakterystyczny czop o rzucie kąta (U. 11

płatwi st pmnityi

cami leć kołkowa!

cze ze st były tak

nich. (IL złącza zc

Cieką ezenia k pełneeo stawia (

dłużne*

nakład*

kładek,¹

22