Rozdział 1
fco powoduje coraz Idto niejednokrotnie pnie przeciwstawne st badacze, jak do-fprawdy1 .
[do wątpienia meto-umiejętności po-lucję ujęcia strate-lek 1.1.
LUDZIACH,
WIEDZY
Globalne
zarządzanie
strategiczne
(zarządzanie
wizjonerskie)
-kompleksowość
procedur
zarządzania
- globalizacja walki konkurencyjnej
-jedność celów organizacji
- strategiczna wizja organizacji
- filozofia ambicji -odważne cele
- wydłużający się horyzont czasowy
- strategie globalne -elastyczna
weryfikacja oraz korekta celów i osiągnięć
- wielkie struktury gospodarcze
- pozytywny wizerunek
- budowanie przewagi konkurencyjnej
Lata
dziewięćdziesiąte •XXI w.
CZAS
Untemehmungsfuhrung, ięsfuhrung, Physica~Verlag, B. Niemczynowicz, Zarzą-Łis.va 2003, s. 17.
Koncepcje zarządzania strategicznego 23
Rysunek 1.1. przedstawia zmiany w filozofii budowania strategii organizacji, fazy myślenia strategicznego, a także istotne dla każdego etapu wyznaczniki wraz z krótką identyfikacją poszczególnych faz.
W latach pięćdziesiątych dominował typ produkcji masowej. Producenci sami określali, co może się pojawić na rynku. Celem strategicznym w zarządzaniu przedsiębiorstwem było wypracowanie mechanizmów produkcji masowej przez rozbudowę jego potencjału, co prowadzić miało stopniowo do obniżki kosztów jednostkowych. Planowanie finansowe stanowiło podstawowy instrument w dążeniu do zmniejszenia kosztów. Stosowano protekcjonalistyczną politykę państwa, natomiast polityczna i społeczna kontrola państwa była niewielka15.
Okres lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych obejmuje przesunięcie orientacji produkcyjnej na rynkową, co znajduje odzwierciedlenie w koncepcji planowania długookresowego i planowania strategicznego. Obserwuje się nasilenie konkurencji, przekształcanie rynków sprzedawców w rynki nabywców, dywer-syfikują się relacje produkt - rynek, wzrasta aktywność przedsiębiorstw. Wykorzystuje się jako narzędzie metodyczne budżety wieloletnie, przeprowadza badanie luki strategicznej, ocenia się cele i zadania, a także konkurencję, dywersy-fikuje działalność podmiotów i prowadzi analizę wielowariantową.
Lata osiemdziesiąte charakteryzują się dalszym rozwojem koncepcji zarządzania strategicznego, załamaniem ciągłości rozwoju ekonomicznego, zmianą aspiracji społecznych z płaszczyzny ilościowej na płaszczyznę jakościową życia, rozszerzeniem zakresu kontroli społecznej, wzrostem znaczenia kapitału ludzkiego. Rezultatem tych badań oraz oceny wdrożeń było wypracowanie systemów i procedur zarządzania strategicznego. Na podkreślenie zasługuje przeniesienie nacisku z otoczenia rynkowego podmiotu i artykulacja procesów występujących w biznesie jako systemie16. Istotnego znaczenia nabierają nowe podejścia do określania wartości przedsiębiorstwa i przyjęcie tego miernika jako kryterium wyboru alternatyw strategicznych. Wśród zestawionych kwestii na szczególną uwagę zasługują dobór i szkolenie personelu oraz kultura przedsiębiorstwa.
Lata dziewięćdziesiąte należą do okresu kolejnych zmian i rozwoju metod zarządzania strategicznego. Podaż różnorodnych koncepcji dotyczących zarządzania strategicznego gwałtownie wzrasta z każdym rokiem, czyniąc coraz trudniejszą ich percepcję. Współczesne przedsiębiorstwa, w tym organizacje wirtualne i uczące się, nie są już podmiotami o stałych strukturach, a rozwój metod zarządzania mających na celu uzyskanie przewagi konkurencyjnej opiera się na łączeniu nowych technologii i organizacji. Stąd w rozwiniętych gospodarkach rynkowych w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku można
15 Zarządzanie strategiczne, praca zbiorowa, Wyd. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1998, s. 9.
16 A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wyd. Naukowe PWN, War-szawa-Kraków 2000, s. 24.