56506 PB040725

248 Hłglena i dobrostan zwierząt gospodarskich

W budynkach dezynfekcję zapobiegawczą stosuje się zawsze przed wpuszczeniem zwierząt do budynków inwentarskich jak również po ich opuszczę-niu.

Odkażanie bieżące wykonuje się w czasie trwania choroby zakaźnej w stadzie. Celem tego odkażania jest niszczenie zarazków wydalonych przez chore zwierzęta do środowiska i w ten sposób ograniczenie szerzenia się choroby w stadzie, a często również na dalsze odległości. Odkażaniu bieżącemu podlega także sprzęt, budynki, urządzenia jak również wybiegi, z którymi stykały się chore zwierzęta. Dezynfekcję bieżącą prowadzi się aż do wygaśnięcia choroby zakaźnej w stadzie.

Odkażanie końcowe wykonuje się po wygaśnięciu choroby zakaźnej w stadzie, w środowisku bowiem po wyzdrowieniu zwierząt lub usunięciu zwierząt padłych pozostać mogą drobnoustroje chorobotwórcze, które z kolei mogą zakażać nowo wprowadzone zwierzęta.

W praktyce wyróżnia się dwie metody dezynfekcyjne: fizyczną i chemiczną stosowane oddzielnie jako wyłączne lub często razem, osiągając przez to lepszą skuteczność.

6.1.1. Metody fizyczne

Do metod tych wykorzystuje się promieniowanie ultrafioletowe (UV), promieniowanie jonizujące (gamma) oraz promieniowanie cieplne (radiacyjne).

Promieniowanie ultrafioletowe

W widmie promieniowania UV działanie bakteriobójcze wykazuje frakcja charakteryzująca się długością fali poniżej 280 pm (vide podrozdz. 2.1).

Udział tej frakcji w widmie promieniowania słonecznego jest nieznaczny. Jednak w lampach kwarcowo-rtęciowych używanych do naświetlania zwierząt wzrasta kilka tysięcy razy. Wzrasta zatem również skuteczność dezynfekcyjna sztucznych źródeł promieni UV w porównaniu do promieniowania słonecznego. Skuteczność dezynfekcyjna UV emitowanego ze sztucznych źródeł promieniowania zależy od temperatury powietrza w budynku, wilgotności, zapylenia powietrza, a przede wszystkim od dawki promieniowania. Skuteczność dezynfekcyjna tego promieniowania w stosunku do niektórych drobnoustrojów może dochodzić do 99,9%. Należy jednak pamiętać, że stosowanie tego promieniowania w dużych dawkach przy obecności zwierząt i ludzi może być dla nich niebezpieczne. Stąd też wykorzystanie promieniowania UV dla skutecznej dezynfekcji pomieszczeń

tnoic być jedynie wykorzystywane w pomieszczeniach pustych. W obecności loch z prosiętami w porodówce dobre efekty redukcji drobnoustrojów w powietrzu i na powierzchni podłogi oraz skóry zwierząt uzyskano przy dawce 112 mer/h/m².

Wysoka temperatura

Odkażanie termiczne może być prowadzone różnymi sposobami:

•    Przez opalanie przedmiotów odpornych na działanie ognia, tj. kojców metalowych, wideł, łopat itp. W tym celu używa się lampy lutowniczej, a nawet miotaczy ognia

•    Odkażanie gorącym powietrzem w temperaturze 160 °C przez 1,5 godziny. Tym sposobem mogą być odkażane przedmioty i materiały odporne na wysoką temperaturę, jak szkło i metal. Przedmioty poddane tego typu dezynfekcji muszą być dokładnie oczyszczone szczególnie z resztek organicznych

•    Odkażanie przez gotowanie. Tym sposobem odkaża się narzędzia lekarskie, naczynia i odzież ochronną. Ten sposób odkażania nie zawsze jest skuteczny wobec drobnoustrojów zarodnikujących czy niektórych wirusów np. żółtaczki zakaźnej. Czas na zabicie form wegetatywnych drobnoustrojów wynosi 30 minut

•    Odkażanie gorącą parą pod ciśnieniem prowadzone jest w autoklawach. Tym sposobem odkaża się narzędzia chirurgiczne i bieliznę operacyjną Czas wyjaławiania w temp. 110 °C nie powinien być krótszy niż 30 minut.

Promieniowanie jonizujące

Odkażanie za pomocą promieni jonizujących, a szczególnie promieni gamma, mających zdolności przenikania może dotyczyć wody, leków, narzędzi lekarskich oraz przedmiotów z tworzyw sztucznych. Jak na razie metoda ta nie znalazła praktycznego zastosowania, z uwagi na radioaktywność tych promieni (vide podrozdz. 10.4).

6.1.2. Metody chemiczne

Metody chemiczne są najczęściej stosowane w dezynfekcji pomieszczeń inwentarskich oraz obiektów towarzyszących produkcji zwierzęocj (dojamie, paszamie, silosy, wybiegi itd.). Wynika to z wysokiej 9 ści chemicznych środków biobójczych oraz łatwości wykonania