56660 skanuj0024 (126)

210

5. Kulturowe aspekty turystyki zrównoważonej

gospodarki regionów i miejscowości, w których jest uprawiana winorośl i produkowane wino. Występowanie ścisłych związków między winę tourism a rozwojem regionalnym i lokalnym szeroko omawiają m.in. C.M. Hall i in. [2002a, 196], którzy - nawiązując do znanego stwierdzenia E. Relpha, iż warunkiem istnienia turystyki jest zróżnicowanie przestrzeni (miejsc) - zauważają, że wino jest obecnie jednym z niewielu już towarów, które mają nazwy uwzględniające geograficzne miejsce pochodzenia. Tym samym według C.M. Halla i in. [2002b] zachodzą silne związki między rozmieszczeniem obszarów uprawy winorośli i produkcji wina (regionami winiarskimi) a rozwojem na nich turystyki winiarskiej, która z kolei ma wpływ nie tylko na rozwój miejscowej gospodarki, ale również na podtrzymywanie u mieszkańców świadomości o odrębności geo-graficzno-kulturowej danego miejsca (poprzez dążenie do zachowania specyficznego krajobrazu kulturowego⁸⁵, utrzymywanie tradycji związanych z uprawą, produkcją, handlem i konsumpcją wina itp.). Wymienione czynniki tkwią u podstaw idei turystyki zrównoważonej, a więc można przyjąć, iż turystyka winiarska jest rodzajem turystyki mieszczącej się w tym bardzo pojemnym określeniu.

O znaczeniu, jakie dla niektórych regionów uprawy winorośli może mieć turystyka winiarska, może świadczyć to, że np. w Alzacji ok. 1/4 win oferowanych przez producentów kupują turyści [Choisy 1996]. Podobnie jest w innych krajach. Badania przeprowadzone we Włoszech wykazały, że 80% objętych analizą właścicieli winnic pozwalało turystom na skosztowanie produkowanego przez nich wina. Co więcej przy 33% winnic i piwnicach z winem znajdowała się restauracja, a w aż 95% przypadków turysta miał możność nabycia - poza winem - innych produktów [Cambourne i in. 2002]. Już tylko podane przykłady świadczą, że w przypadku turystyki winiarskiej efekt mnożnikowy może być całkiem znaczący i nie musi się ograniczać do konsumpcji wina. Bardzo często właściciele winnic oferują turystom nie tylko możliwość odwiedzenia piwnic i degustację wina (czasami odpłatnie, ale często nieodpłatnie), ale również posiłek, nocleg, zakup wina, nabycie pamiątek (nie zawsze związanych z winem), kwiatów oraz różnych artykułów spożywczych (są to na ogół sery, oliwa, świeże owoce, przetwory z warzyw i owoców). Nierzadko w gospodarstwach związanych z uprawą winorośli i produkcją wina turyści mają możliwość skorzystania z jazdy konnej, wypożyczenia roweru itd. Oznacza to, iż w wielu przypadkach odwiedzający gospodarstwo winiarskie turysta więcej wydaje na noclegi, posiłki i działalność sportowo-rekreacyjną niż na degustację wina i zakup do domu kilku butelek. Ponadto właściciele winnic mogą liczyć, że po powrocie do stałego miejsca zamieszkania niektórzy turyści zaczną kupować wino ze zwiedzanej wcześniej winnicy. Wszystko to sprawia, że rozwój turystyki winiarskiej może mieć istotne znaczenie nie tylko dla podniesienia dochodów osób zajmujących się uprawą winorośli i produkcją wina, ale również może być ważne dla lokalnego rynku pracy, powoduje większe wpływy z tytułu podatków, sprzyja rozwojowi innych usług itd.

Inną zaletą turystyki winiarskiej z punktu widzenia rozwoju lokalnego jest jej rola w przedłużeniu sezonu turystycznego. W krajach Europy główny sezon tuiystyczny trwa

⁸⁵ Specyfikę krajobrazu kulturowego regionów o długich tradycjach w uprawie winorośli szeroko omówiono w pracach J.P. Dickensona i J. Salta [1982] oraz H.J. de Blija [1983]. -