57475 P1590243

9Z

mlmry przeciętnej wielkości rorwiniąty pęcherzyk Clraafa. torbieli pęcherzyków są zaburzenia w wydzielaniu wewnątrz-, czym uwala sią, że hormon luteinizujący (L.H.) nie osiąga wysokiego poziomu dla wywołania owulacjL Z kolei od stopjSl zacji degenerującego pącherzyka zależą w dużym stopniu obia ^

może być powodowane przez niekorzystne warunki środowiska stępować wtórnie w trakcie zapalenia macicy (metTitis lub p^ui__

a także po wysokich dawkach stilboestrolu lub innych prepar»tA^tr**23 monalnych. niewłaściwie stosowanych. Wreszcie istnieją P^rzypu I o genetycznie uwarunkowanej skłonności do zmian torhielowatyci^^^S nikach (przypadki częstsze u bydła mlecznego, a szczególnie czarJJaB lego, niż u ras miąsnych).

Pod wzglądem klinicznym można rozróżnić torbiele ||g mnogie, ze wzglądu na umiejscowienie: peryferyjne lub 93| wzglądem budowy: na grubo- i cienkościenne. Zwykle z I Graafa powstaje jednokomorowa duża torbiel.

}//mv

Uh y/ft

mw

wił/

I i fu rJ

Jako specjalną postać u bydła uważa sią wystąpienie tzw. HBBB| tor biel owa tości z licznymi rozsianymi w jajnikach małymi torbk»w9 rozwijającymi sią już z pęcherzyków wtórnych. B

I

IHH

Torbiele pęcherzyka powodują trzy różne rodzaje zaburzeń w _CvVd płciowym samicy: stałe przejawianie objawów rui (nymphomania), objawów rui (anestrus) i cykle zależne od torbieli (cystic cycles). pierwsze rodzaje omówione zostały w rozdziale III *. Natomiast trzebi rodzaj zaburzeń polega na tym, że w jajniku tworzą sią kolejno po sobie I torbiele i w czasie ich powstawania samica przejawia rują w nieregular " nych odstępach czasu. Tego rodzaju cykl może byó też uzyskany eksperymentalnie przez codzienne stosowanie małych dawek progesteronu (Ulberg, 1962).

Z torbielami pęcherzyków jako przyczyną niepłodności spotykamy się u wszystkich gatunków zwierząt, z tym że stosunkowo częściej są rozpoznawane u bydła; a stwierdzane, też po uboju, dość często u świń.

Leczenie przez lekarza weterynarii polega na zastosowaniu preparatów gonadotropowych (H.C.G.), masażach jajników, a w krańcowych przypadkach na usunięciu jajnika. Zapobieganie, polega na stwa-^^g^jK^™ rzaniu prawidłowych warunków oraz stałej obserwacji przebiegu i nasi-^Etf® lenia rui, aby można było interweniować możliwie wcześnie w przypadku podejrzenia torbieli.

gm ia

I

do

n i

I jfir. NB I

HU

19

iM

KI i |

Zaburzenia w zanikaniu ciałka żółte

Do niedawna uważano za pierwotną przyczyną braku rui nie zani-J kające ciałko żółte (tzw. ciałko żółte trwałe — copus luteum persistens). Nowsze prace zdają sią przemawiać za wtórnym zahamowaniem regresji ciałka żółtego, po ropomaciczu lub innych procesach zapalnych w ma-1 cicy. Szeroko stosowane wyciskanie ciałka żółtego wydaje sią wobec-tego nie uzasadnione, a nawet w niektórych przypadkach szkodliwe, I powodując mechaniczne uszkodzenie jajnika (Arthur, 1964).

| Roberts (1955) podaje, że na badanych 352 krów z torbielami jajniki u 73,6°/o występowała snębica, a u 26,4⁰/o brak rui.