57877 skanuj0002

Rysunek 8.1

Systemy kursów walutowych w procesie rozwoju gospodarki światowej

Kurs zmienny jest to również cena pieniądza danego kraju i/lub ich grupy wyrażona w pieniądzu innego kraju, przy czym odpowiednia władza monetarna kontroluje wahania tego kursu lub też pozostawia mu pełną swobodę. Z tzw. kursem zmiennym kontrolowanym mamy do czynienia wtedy, kiedy przy określonych wahnięciach zmieniającego się (pływającego) kursu walutowego są podejmowane przedsięwzięcia mające na celu stabilizację kursu (np. skup zagranicznych dewiz przez bank centralny w razie spadku wartości waluty danego kraju lub sprzedaż zagranicznych dewiz w przypadku nadmiernego wzrostu kursu waluty narodowej tego kraju). Jest to sytuacja niekiedy określana mianem brudnego kursu zmiennego (dirty floating). Jej przeciwstawieniem jest tzw. czysty kurs zmienny {elear floating), kiedy to odpowiednia władza monetarna w ogóle nie interweniuje na rynku walutowym. Polityka czystego kursu zmiennego jest obecnie trudna do zrealizowania.

Zasady kształtowania się kursów walutowych w systemie kursów stałych i systemie kursów zmiennych są przedstawione na rysunku 8.2, a współczesne warianty kursów walutowych — na rysunku 8.3.

Kurs walutowy stały w dłuższych okresach, ale sporadycznie zmieniany był charakterystyczny dla funkcjonującego do 1972 r. systemu walutowego z Bret-ton Woods. Jak wiadomo, system ten opierał się m.in. na kursach walut określonych w stosunku do dolara amerykańskiego (lub złota), a waluta Stanów Zjednoczonych — zresztą jako jedyna — była dla banków centralnych innych krajów wymienialna na złoto na życzenie po stałej urzędowej cenie aż do sierpnia 1971 r. Kursy walut krajów członkowskich MFW mogły się początkowo wahać tylko w granicach ±1% od poziomu kursu parytetowego, później zaś w granicach ±2,25%. Ten relatywnie sztywny system kursowy (korygowany w miarę upływu czasu) nazwano systemem „przestawianego

Rysunek B.2

Podstawowe zasady kształtowania poziomu kursu wymienialnych walut narodowych w systemie kursów stałych I systomle kursów zmiennych

System waluty złotej		System		System		System nie
		sztabowo-		kontrolowane-		kontrolowane-
		-złoty i dewl-		go kursu		go kursu
		zowo-zloty		zmiennego		zmiennego

1. Podstawowa zasada określania poziomu kursu waluty narodo-we|	Parytet walut określony w gramach złota
2. Możliwość interwencji banku centralnego na rynku walutowym	Tak
3. Możliwe interwencje banku centralnego	Zakupy i/lub sprzodaz złota

Tak

Zakupy Hub sprzedaż z-cla i USD

Parytet walut ok-eślonych w sztabkach złota lub w stosunku do paTletu walut w>"m leniał nych na złoto

Brak opierania się na parytetach wyznaczonych wzlocie

Brak opierania się na parytetach wyznaczonych w złoclo czy też w walutach wymienialnych

Tak

Nie

Zakupy Ł1ub sprzedaż złota, walut wymienialnych i opiewanych na nie dewiz

Brak możliwości interwencji

Rysunek 8.3

Współczesne warianty kształtowania poziomu kursu walutowego

Źródło: Opracowanie własne na podstawie K. Lutkowski. Kursy wymiany walut. W: Encyklopedia biznesu, jw., s. 463 i nast.

235