60143 Obraz2 (71)

80

benzopiren, jeden z najsilniej działającycyh węglowodorów rakotwórczych

Można się przestraszyć słysząc, że benzopiren i inne rakotwórcze węglowodory występują w dymie papierosowym, w spalinach samochodowych a nawet w przyrumienionym mięsie, trzeba też jednak odróżniać fakty od fikcji. Prawdą jest, że wcieranie benzopirenu w skórę niezawodnie wywołuje nowotwór już po kilku miesiącach ale nie jest prawdą, że przesiadywanie przy ognisku albo spożywanie mięsa z rusztu grozi śmiercią. Człowiek wdycha rakotwórcze węglowodory od czasu, gdy rozpalił pierwsze ognisko i od tego też czasu zjada przypalone mięso a wcale mu to nie przeszkodziło w rozwoju fizycznym i umysłowym ani w rozmnażaniu się. Nie ulega wątpliwości, że powietrze zawiera teraz więcej rakotwórczych węglowodorów niż dawniej, ale wcale nie obserwuje się wzrostu zapadalności na nowotwory i ludzie żyją o wiele dłużej niż w dawnych czasach, przed rozwojem przemysłu.

Jest faktem, że dla każdej szkodliwej substancji istnieje dawka progowa, poniżej której nie obserwuje się szkodliwego działania. Wynika to stąd, że w toku ewolucji żywe komórki wypracowały mechanizmy obrony przed truciznami stale obecnymi w otoczeniu. Gdyby tak nie było, to życie nie byłoby możliwe. Istnienie życia dowodzi, że mechanizmy te są bardzo skuteczne, ale szkodliwe działanie trucizn powyżej dawek progowych świadczy, że mechanizmy obronne mogą być przezwyciężone przez zbyt wysokie dawki substancji szkodliwych.

5. ORGANICZNE ZWIĄZKI FLUOROWCÓW (ZWIĄZKI HALOGENOORGANICZNE)

5.1. Wzory i nazwy związków halogenoorganicznych

Nazwy chloropochodnych metanu są w rozdz. 2.9. Tworzenie nazw innych halogenoalkanów ilustrują przykłady:

CH,CH-CHCH₃ ⁱ l l Br O

2-bromo-3-chloro butan

CH₃CH₂CH₂C1

1-chloropropan chlorek propylu

CH3CHCH3

Cl

2-chk>ropropan chlorek izopropylu

CH₂ = CHC1

chloroeten    2- chlorotoluen chlorek benzylu

chlorek winylu

CFjCl    CFaCfe

chloro trifluorometan    dichlorodifluorometan

(przykłady freonów)