60692 Untitled Scanned 24

- 48 -

dowanych z elementów innych rodzajów, pełnią często rolę wzmacniaczy mocy.

Spośród elektronicznych elementów logicznych największe znaczenie mają obecnie elementy półprzewodnikowe. Rozwój technologii układów scalonych prowadzi do coraz większej miniaturyzacji elementów, produkowanych w postaci wieloelementowych modułów. Rozróżnia się następujące stopnie scalenia takich bloków:

-    mały - SSI (small-scale integration), gdy moduł zawiera nie więcej niż 12 bramek (elementów) logicznych,

-    średni - MSI (medium-scale integration), gdy moduł zewiera od 13 do 99 bramek,

-    wielki - LSI (large-scale integration), gdy zawiera od 100 do 999 bramek,

-    bardzo wielki - VLSI (very large-scale integration}, gdy zawiera więcej niż 999 bramek.

Wraz z rozwojem technologii elementów zmieniały się również sposoby budowy elementów logicznych. Obecnie najszerzej

stosowana jest technika TTL (transietor--transistor logie).

KAND

Rys.2.17. Schemat ideowy elementu w technice TTL

następujące. Niewielki potencjał dodatni (sygnał ⁿ0") chociażby jednego z wejść x^,    powoduje polaryzację odpowiednie

go złącza emiter-baza tranzystora T. w kierunku przewodzenia. Zatem każdy z zerowych sygnałów podanych na wejścia , atg, wprowadza tranzystor T^ w stan nasycenia. Jego złącze baza-ko-lektor nie będzie przewodzić, w rezultacie czego tranzystor T₂ będzie odcięty; potencjał wyjścia będzie wysoki (y=1). Stan ten może się zmienić jedynie w przypadku podwyższenia potencjałów wszystkich wejść (x^x^-1 ) powyżej poziomu, powodującego zaporową polaryzację złączy emiter-baza tranzystora T-j. Przez spolaryzowane wtedy w kierunku przewodzenia złącza baza--kolektor tranzystora popłynie prąd do bazy, który epowodu-

Schemat ideowy elementu UAND zrealizowanego w technice TTL pokazano ca 2ya2.17. Działanie układu jest

je nasycenie tranzystora Tg. Nastąpi spadek potencjału na wyjściu elementu (y=0). Element realizuje więc funkcję NAND

y

W^x3

W praktyce stosowane są układy bardziej rozbudowane w celu polepszenia parametrów elementu.

2.5.3. Układy z elementów logicznych

W procesie tworzenia układu z elementów logicznych nie jest istotny sposób budowy ppszczególnych elementów, lecz tylko rodzaj realizowanych przez nie funkcji. Dlatego też schematy układów tworzone są za pomocą symboli informujących jedynie o rodzaju funkcji realizowanej przez element. Symbole podstawowych elementów logicznych zestawiono w tebl.2.5.

Poznane metody syntezy funkcji logicznych zakładają wykorzystanie podstawowego systemu funkcjonalnie pełnego: alternatywy, koniunkcji i negacji. Schemat układu tworzy się bezpośrednio na podstawie algebraicznego zapisu działania układu, wykorzystując symbole elementów logicznych realizujących te funkcje. Na przykład, na rys.2.19a pokazano schemat układu realizującego funkcję

y = x₁ + x₂ +

W praktyce zestawy elementów realizujących funkcje systemu podstawowego wykorzystywane są rzadko. Największe znaczenie praktyczne mają systemy jednoelementowe, wykorzystujące albo elementy NOR, albo NAND. Każdy z tych elementów tworzy ay8tero funkcjonalnie pełny. Dowodem tego jest realizacja za pomocą elementów NOR albo NAND funkcji systemu podstawowego -rys.2.18. Wykorzystując elementy NOR albo NAND budować można więc układy, realizujące dowolnie złożone funkcje.

Jedna z metod syntezy układów logicznych z elementów NOR albo NAND polega na zastępowaniu elementów alternatywy, koniunkcji i negacji równoważnymi układami elementów NOR albo