60928 OMiUP t2 Gorski81

Rys. 7.102. Zasada działania obrotowej dyszy Korta: a) dysza w położeniu „zero"; b) dysza wychylona o kąt a ₁ w stronę lewej burty; c) dysza wychylona o kąt ct₂ w stronę prawej burty 1 — dysza obrotowa; 2 — śruba napędowa

7.5.5. PĘDNIKI CYKLOIDALNE

Pędnikiem cykloidalnym nazywa się pędnik obracający się wokół osi pionowej (lub zbliżonej do pionowej). Pędnik ten ma kilka (najczęściej 4 do 6) łopatek zamocowanych pionowo pod dnem statku (rys. 7.103rt). Łopatki mają niesymetryczny przekrój, przypominający płat nośny skrzydła lotniczego. Łopatki te obracają się wraz z płytą 1, która jest napędzana silnikiem napędowym statku; mogą one jednocześnie zmieniać swoje położenie (wykonywać ruch wahadłowy) wokół środka wyporu ich profilu.

Na rys. 7.103b wyraźnie widać zmianę położenia łopatki względem osi przechodzącej przez jej środek wyporu podczas jednego obrotu tarczy 1. Ruch wahadłowy łopatek 2 dookoła ich pionowej osi zależny jest od położenia punktu B, zwanego biegunem, względem środka wirującej płyty, który określono literą O. Dzięki temu podczas obrotu płyty powstaje wypadkowa siła naporu w określonym kierunku.

Zasada działania pędnika przedstawiona jest na rys. 7.104, gdzie biegun B nie pokrywa się ze środkiem płyty O, czyli odcinek BO różny jest od zera. Na rys. 7.104rt pokazano położenie profilu jednej łopatki podczas obrotu o odpo-

381