55317 SAM57

ftfatoi pomyk*! iwXXIXM wtefcu Główne kierunki, fakty,ludti*.■yianmh

NATO odgrywała rolę czynnika zwiększającego wiarygodność danego państwa z punktu widzenia międzynarodowych organizacji finanso-wych, banków onz potencjalnych inwestorów, co nie jest bez znaczę-nia i perspektywy ich dalszego szybkiego rozwoju gospodarczego. Ponadto nowi członkowie NATO zaczęli być dla potencjalnego agns sora obszarem dużego ryzyka, przynależąc do największej struktury obronnej współczesnego świata.

Zwłaszcza Polska, sąsiadując z trzema kluczowymi państwami Europy Wschodniej, tj. Rosją. Ukrainą i Białorusią, stanęła przed szansą uzyskania znacznego wpływu na kształtowanie polityki wschodniej całego Sojuszu. Zajmując pozycję pomostu pomiędzy Europą Wschodnią i resztą NATO, mogła pozostać głównym rzecznikiem rozwoju tej pci-tyki .Jednocześnie polskie dwustronne stosunki z tymi krajami wschodniej Europy w dużej mierze zaczęły kształtować wzajemną percepcję NATO i krajów wschodnioeuropejskich. Z tego punktu widzenia ogromnego znaczenia nabrało utrzymanie i rozwój dobrych stosunków polsko* •ukraińskich. Bardzo ważny sta! się też rozwój relacji Polski z państwu bałtyckimi, które w dalszej perspektywie miały również przystąpić do NATO.

■ Członkostwo w Sojuszu oznaczało weiście do ekskluzywno^ klubu państw zachodnich i m.QŻfei.Ć atnpninweim nsinimim;i statki równorzędnego uczestnika Politycznego życia świata x;tt■h(i<liii«-L*n. Postęp w rokowaniach akcesyjnych z Sojuszem nie pozostał bez wpływu na stan debaty na temat członkostwa Polski, Czech i Węgier w Unii Europejskiej. W tym kontekście pozycja państw środkowoeuropejskich jako członków NATO mogła się przełożyć w przyszłości na wpływy i rolę, jaką miały odegrać przy tworzeniu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (CFSP) UE.

Zgodnie z traktatem waszyngtońskim NATO grupuje państwa o ustroju demokratycznym, odwołujące się do idei rządów prawa, respektujące swobody obywatelskie i prawa człowieka oraz opierające swe gospodarki na zasadach rynkowych. Kanon wartości i zasady funk-

gonowwuą systemów państwowych znalazły odzwierciedlenie w procedurach i prawach zwyczajowych, na których opiera się Sojusz. Zatem każde państwo, które do niego przystępuje, musi z założenia spełnić ■r podstawowe kryteria, co stało się udziałem i sukcesem państw środkowoeuropejskich. Dotyczyło to zwłaszcza funkcjonowania organów władzy państwowej i samorządowej oraz mechanizmów demokratycznych. w kwestiach m.in. cywilnej kontroli nad armią oraz respektowana praw człowieka i istnienia rozwijającej się gospodarki rynkowej.

Państwa środkowoeuropejskie, które zakończyły proces akcesyjny, wstały zobowiązane do aktywnego uczestniczenia w działaniach NATO wytaczających poza wąsko pojęte obszary bezpieczeństwa politycznego i integracji wojskowej.

Należy do nich obszar współpracy ekonomicznej, w tym głównie związanej z przemysłem obronnym oraz technologiami podwójnego zastosowania (m.in. wielonarodowe programy produkcji uzbrojenia i wyposażenia wojskowego, a także systemy łączności cywilno-wojskowej). Ważna pozostaje kooperacja w dziedzinie przeciwdziałania nadzwyczajnym zagrożeniom czasu pokoju, w tym zagrożeniom dla środowiska naturalnego (np. systemy monitorowania skażeń, nadzoru nad tranzytem ładunków niebezpiecznych oraz transmisji i obróbki danych). Do tej grupy zalicza się też działania mające na celu likwidację skutków katastrof, klęsk żywiołowych i innych zagrożeń dla ludności i mienia w czasie pokoju oraz wojny (tzw. ochrona cywilna), w tym planowanie i prowadzenie międzynarodowych akcji ratowniczych i humanitarnych, a także procedury wsparcia logistycznego takich działań. Nie bez znaczne jest też współpraca naukowo-badawcza, przede wszystkim v dziedzinach związanych z obronnością (np. wspólne finansowanie programów naukowych, wykorzystywanie instytutów badawczych NATO do celów cywilno-wojskowych). Uczestnictwo w tych formach współpracy pociągało za sobą przede wszystkim konieczność wprowa-ifeenia obowiązujących w NATO standardów o charakterze organizacyjnym i proceduralnym oraz technicznym.

207 ■