52911 SAM93

gna w XX i XXI wieku    Główne kierunki, fakty, ludak. y^ydar_zenka

Genorat Sikorski, krytykowany z najróżniejszych stron, nie do-caekal rozwiązania tego problemu. Samolot, którym powracał z inspekcji na Bliskim Wschodzie, 4 lipca 1943 r. rozbił się tui po starcie x brytyjskiej bazy w Gibraltarze. Niejasności i nieprawidłowości towarzyszące śledztwu w tej sprawie zrodziły podejrzenia, jakoby katastrofa była w rzeczywistości udanym zamachem na życie polskiego męża stanu. Hipotezy o zamachu nie zdołano jak dotąd udowodnić.

Następcą Sikorskiego na stanowisku premiera został przywódca Stronnictwa Ludowego, Stanisław Mikołajczyk. Stanowisko Naczelnego Wodza przypadło generałowi Sosnkowskiemu. Nowy premier, postać z pewnością nietuzinkowa, był jednak w cłiwili objęcia urzędu politykiem mało znanym nie tylko na arenie międ wy n, i rodowej. ale i w kraju. Eksperci polskiego życia politycznego na emigracji wiedzieli jednak, że należał on do grupy zdecydowanych zwolenników ..linii generała Sikorskiego**. Istotnie, Mikołajczyk zamierzał kontynuować politykę zagraniczną swego poprzednika, toteż rychło stał się obiektem ataków bezkompromisowo nastawionych grup emigracji. Popierała go mniejszość. Wielu wyższych wojskowych, z generałem Sosnkowsłdm na czele, nowego premiera wręcz lekceważyła.

St»łW»Uw Mifcotafczyk (ur. 18 lipca 1901 r. w Mol s t erhausen w West fal... zm. 13 pudni« 1968 r. w Waszyngtonie) — polityk. p»/yw6dca Piskiego Stronnictwa Ludowego .Piast*, poseł na sejm uttawndawory. premier rządu RP na uchodźstwie. W L 1960—1943 wicepremier, a od lipca 1963 r. (po imlard gen. Sikorskiego) do listopada 1966 r. premier rządu RP na uchodźstwie. Bezskutecznie uwtowat fHlgnąf porozumienie z ZSRR w sprawie polskiej granicy wschodniej l z proradzieckim Polskim Komitetem Wyzwolenia Herodowego co do politycznej przyszłoCd kraju. Złożył dymisję 24 katopada 1944 r. WrócH do Polski I pczystąpM do Tymczasowego BjglBB kdnold Narodowej Jako włcaprtmirr I minister rolnictwa.

** 4K się wkrótce ośrodkiem opozycji wobec komunistów.

W L 194 S 1967 przywódca PSL w kraju ft poseł do Krajowe) Rady Narodowej Po sfałszowanych wyttoraCh parlamentarnych w 1967 r. musiał sadeka< do Stanów Zjednoczonych. Został pozbawiony obywaeKtwj połiHegn przez Sejm PRL.

W Związku Radzieckim tymczasem trwały wzmożone przygotowania do utworzenia podległych komunistom oddziałów polskich. Najpierw powstała Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Na dowódcę dywizji Stalin wyznaczył dezertera z Wojska Polskiego i zdrajcę (współpracownika NKWD) podpułkownika Zygmunta Berlinga. W1943 r. został on za dezercję skazany zaocznie przez sąd wojenny Rzeczypospolitej Polskiej na karę śmierci, a przez Rosjan mianowany „polskim general-majorem".

W deklaracji Związku Patriotów Polskich (ZPP - organizacja polityczna, powołana w marcu 1943 r. przez komunistów polskich w ZSRR: narzędzie polityki Stalina w kwestii polskiej - przygotowywał warunki do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce) znalazły się frazy o przyszłej Polsce złączonej przymierzem ze Związkiem Radzieckim. Nie tajono też, że państwo to wyrzeka się Kresów Wschodnich w zamian za granice oparte o Odrę i Bałtyk.

Kresy Wschodnie - początkowo przez pojęcie to rozumiano linią graniczną między Polską a ordą tatarską nad dolnym Dnieprem (Dzikie Pola). Następnie wschodnie rubieże Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a w okresie II RP z Kresami Wschodnimi utożsamiano tereny na wschód od Unii Curzona, podobnie jak obecnie. We wrześniu 1939 r. okupowane przez ZSRR Po II wojnie światowej wcielone jako część związkowych republik Ukrainy. Białorusi i Litwy; po rozpadzie Związku Radzieckiego pozostały w granicach - powstałych na jego gruzach - niepodległych państw

Napływ ludzi, którzy „nie zdążyli do Andersa", był duży, więc wkrótce sformowano kolejne dywizje, które utworzyły Korpus Polski, a następnie, w marcu 1944 r., całą armię. Chrzest bojowy dywizja kościuszkowska przeszła na Smoleńazczyźnie, pod Lenino 12-13 października 1944 roku. Mimo mężnej postawy żołnierzy bitwa zakończyła się w zasadzie niepowodzeniem, a dywizja poniosła wyjątkowo duże straty, ponad 500 zabitych. 1700 rannych i ponad 600 zaginionych. Ważny był jednak wydźwięk polityczny. Propaganda komunistów zasygnalizowała światu istnienie „innej Polski", radykalnie lewicowej