62565 medsadowa9

Kilogram

°^J,C

Temperatura » odbytnicy

Ryc. 3.6. Nomogram (wg Henssge) do oznaczania czasu śmierci. Sposób użytkowania podano w tekście.

mięśni uda bezpośrednio po ich nacięciu. Przydatny do tego celu jest termometr laboratoryjny ze skalą od 0—50 C. Przy obliczaniu czasu zgonu można wówczas posługiwać się nomogramem opracowanym przez Henssgego ^ (ryc. 3.6 ).

Wykorzystując ten nomogram (odbity z książki na kalce lub kserotechniką), należy zaznaczyć na skalach temperatury otoczenia i odbytnicy uzyskane wyniki pomiarów i połączyć ze sobą oba punkty linią prostą. Linia ta przetnie przekątną nomogramu w określonym punkcie. Teraz trzeba wykreślić drugą prostą, przecinającą środek kółka (z krzyżykiem) i uprzednio wymieniony punkt przecięcia przekątnej. Czas śmierci można odczytać w miejscu zetknięcia się tej drugiej prostej z łukiem odpowiadającym wadze ciała (zwłok). Przedłużenie ostatnio wykreślonej prostej aż do łuku zewnętrznego wskazuje zakres tolerancji (±95%).

Przykład. Zmierzona temperatura odbytnicy — 26,5°C, temperatura otoczenia — 12°C, masa ciała — 90 kg. Wykreślona prosta wskazuje na 15,8 godzin przy tolerancji ± 2,8 godzin. Opinia biegłego brzmi: prawdopodobny czas zgonu między 13 a 18,6 godzin przed dokonaniem pomiaru. Powyższy nomogram jest przydatny wyłącznie dla temperatury otoczenia 8—-23°C i jest stosowany przede wszystkim we względnie stałej temperaturze otoczenia.

Jeżeli badanie dotyczy zwłok przebywających w szczególnych warunkach, należy masę ciała pomnożyć przez współczynnik korekty, który dla zwłok rozebranych i poddanych działaniu wiatru, a także dla zwłok w odzieży wilgotnej wynosi średnio 0,8, natomiast dla zwłok znajdujących się w grubej i suchej rot/leży w powietrzu bez ruchu — średnio 1,7.

W przypadkach uzasadnionych szczególną potrzebą możliwie precyzyjnego "ki elhml* czasu śmierci posługiwanie się powyższymi kryteriami wymaga uzupel "lenia innymi dostępnymi w praktyce badaniami. Badania bip- i fizykochemiczne btkich płynów ustrojowych, jak: płyn mózgowo-rdzeniowy i ciałko szklistu-gaiki w celu ustalenia zachodzących w nich.zmiąn w zakresie stężenia szeregu Mielników mineralnych (potas, sól, chlor, wapń, fosfor), a także substancji • gnnicznycfi (aminokwasy, reszta azotowa, kreatyna, amoniak, enzymy: A1AT, pAT, LDH itp.) wskazują wprawdzie na daleko idącą korelację tych zmian (isem upływającym od zgonu, ale nie znalazły praktycznego zastosowania uwagi na trudności techniczne. Natomiast szersze wprowadzenie badań reakcji "•"itotalnych nie powinno natrafiać na przeszkody, jeżeli tylko pozwoli na to "bisie doświadczenie lekarza dokonującego oględzin zwłok. Czasem niezbędne* •l wykazanie przez lekarza pewnej inwencji w pozyskaniu potrzebnych do tego "ilków lub urządzeń, na ogół jednak odpowiednim wyposażeniem do tego celu i "winien dysponować ambulans kryminalistyczny.

i In|prostszym badaniem reakcji interletalnych jest obserwacja po-¹ uIliwości mięśni szkieletowych reagujących na bodźce mechaniczne. Uderzenie 'Młoteczkiem neurologicznym lub innym twardym przedmiotem (najlepiej metalo-i mi) w mięsień, poprzecznie do jego długiej osi, wywołuje pojawienie się •grubienia, nazywanego wahucH^diomus^glamym lub miotonicznym. Reakcję (•iką obserwuje się dh'2—y^oct^PTfo^zgoM#7SpT~W następstwie udefZeńla ń dwlIgTówy fSnenia (ryc. 3.7.), Z kolei uderzając w przednią powierzch

ni l.i, około 4 palce nad.rzepką, wałek taki można obserwować nawet do Uiiiul'/.m.pr7.y czym w okresiejio 2 godzin po zgonie reakcja może być bardzo silna; Mnstiurczowa mięśni uda dochodź Pwówczas do pachwiny.

Ryc. 3.7. Reakcja interletalna mięśnia dwugłowego ramienia w następstwie uderzenia prętem.

I'iidczas drażnienia mięśni szkieletowych prądem elektrycznym dochodzi do ■ •i /ywistego skurczu mięśni, niekiedy połączonego z ruchem w odpowiednim •lawin. Używa się w tym celu podręcznego~s'fymulatora elektronicznego (tranzys-‘"luwego generatora impulsów), którego elektrody wkłuwa się do mięśni okreś-ii mimJ grupy, np. do mięśni nirrwnyrh nka (w odległości 1 cm od zewnętrznych kącików obu oczu), mięśnia okrężnego ust, mięśni przedramienia frvc. 3.81. Notuje się Hnnilwtie wyzwolonego skurczu mięsni, np.: silne zaciśnięcie powiek lub tylko • ligniili' mięśni powiek, zgięcie palców ręki itp. Maksymalny czas wywołania »tenLc|| mięśni na bodziec elektryczny zależy od rodzaju prądu i typu użytego M y mula lora. Stosowany u nas tranzystorowy generator, zasilany baterią o napięciu i h V, powoduje z reguły skurcz, do ft godzin po śmierci. Używając innych urządzeń, leniu |ę taką wyzwala się niekiedy do 20 godzin.