62844 margul (91) []

1}. że rzekomy jeden rok pobytu na Ziemi Kobiet równa się calya ziemskim stuleciom.

Istotnie, kiedy okręt Brana przybił do ojczystych brzegów, fegk rzy powitały na przystani same obce twarze. Nikogo z krewnych przyjaciół. Zgromadzeni mieli na sobie szaty dziwnego kroju. Brjj przezornie oznajmił z pokładu, jak się zwie i skąd pochodzi. Usły. szał zdumiewającą odpowiedź: „Nie spotkaliśmy nigdy Brana, syn, Febala. Jego imię znamy jedynie ze starodawnych opowieści”. Nin kapitan zorientował się. o co chodzi, jeden z marynarzy wyskoczył niecierpliwie na ojczysty brzeg. 1 oto stała się rzecz niebywała: ciało młodego, dziarskiego mężczyzny przy zetknięciu z ziemią rozsypało się w cmentarny proch. Od wyruszenia wyprawy upłynęło w Irlandii już wiele stuleci. Pogodzony z losem Bran opowiedział z pokładu wszystkie swe niezwykłe przygody, pożegnał zebranych i rozkazał skierować okręt dziobem ku zachodowi. Od tej pory wszelki słuch o nim zaginął. Może powrócił wraz z towarzyszami na cudowną wyspę na czterech złotych kolumnach?

Przypadek Brana zdawałby się wskazywać, że z zachodnich wysp nie ma już powrotu pomiędzy żywych. Jednakże inne mity nie są zgodne w tym punkcie. Według Celtów życic przeplata się ze śmiercią, świat bajeczny z ziemskim, bogowie stają się ludźmi, a ludzie bogami. Można narodzić się po raz drugi czy trzeci. W rodach nadawano często te same imiona co trzecie pokolenie, licząc na reinkarnację. Nie dziwiło nikogo, gdy bohater Finn żenił się z łanią, gdy dwa psy myśliwskie były jego bratankami, a on sam mógł dowolnie zamieniać się w psa łub jelenia. Celtycka fantazja nie zna granic.

Pełna baśniowych elementów jest też opowieść o miłości bogini i ziemskiego władcy. Specjalnie pikantne są zwłaszcza dwie sprawy: że Muircertach. syn Erca. to postać historyczna, pierwszy król Irlandii, i że w walce z podstępną czarodziejką bierze udział chrześcijański duchowny.

Działo się to na parę dni przed nadejściem jesieni. (Jak zauważy! Stefan Czarnowski, ważne wydarzenia mitologiczne wiążą się ze świętami pór roku.) Władca powracając po udanym polowaniu do królewskiej siedziby spotkał na drodze kobietę niezwykłej urody. Zakochany od pierwszego wejrzenia błagał nieznajomą, aby zgodziła się podzielić jego los. Tajemnicza piękność uległa jego namiętnym prośbom, ale pod trzema warunkami. Król musiał odesłać prawowitą małżonkę, zabronić wstępu na dwór chrześcijańskim duchownym i. oo najważniejsze, nie wolno mu było wymówić żadnego z imion ukochanej. A miała ich całą litanię, jedno bardziej zlowrótebne od drugiego: Westchnienie. Dźwięk. Ostry Wiatr, Noc Zimowa. Krzyk i Lament. Na co dzień zwala się Sin. czyli Burza. Nowa królowa Irlandii okazała się wróżką i czarodziejką. Już podczas uczty weselnej dala popis swych nadprzyrodzonych umiejętności. Biesiadnicy ujrzeli dwie armie duchów walczące zaciekle zc sobą. W dzbanach woda zamieniła się w wino. a paprocie w znakomitą wieprzowinę i, co dziwniejsze. na stołach nie ubywało ani jednego, ani drugiego w miarę picia i jedzenia. Niestety, następnego ranka wszystkich gości powaliły nieznośne boleści, a król poczuł, że nadchodzi jego ostatnia chwila. Jednakże, jak wodzowi przystało, choć osłabiony, podjął walkę zbrojną, gdy pod mury zamku podeszły dwie armie. Ledwo jednak Muircertach pokonał zarówno błękitnych wojowników, jak i bezgłowych rycerzy, nadciągnęła nowa armia duchów Niezłomny wódz szykował się już do bitwy, gdy nagłe widzenie znikło, a król przekonał się, że siecze mieczem zwykłe kamienie. To zjawienie się świętego chrześcijanina unicestwiło złośliwe, pogańskie omamy.

Ale wiemy danemu przyrzeczeniu król nie mógł wprowadzić duchownego do wnętrza zamku i po powrocie do komnat dostał się znowu pod władzę przewrotnej czarodziejki. Osunął się bezwładnie na ławę obok śpiących pijackim snem dworzan. Za oknem rozszalała się nagle śnieżna nawałnica, choć przed chwilą była słoneczna, ciepła pogoda, jak przystało na koniec lata. Były to oczywiście nowe czary Sin. Muircertach wykrzyknął szczerze zdumiony: „Oto westchnienie nocy zimowej, oto gwałtowna burza!” I tak bezwiednie wymienił aż trzy z imion Sin. Zguba jego była teraz nieuchronna. Władca zwalił się bezsilnie na ziemię w mocy straszliwych koszmarów. Był nieprzytomny i w tym stanie zdawało mu się, żc płonie cały zamek, rzuca się na niego gryf i unosi w szponach do płonącego gniazda. Wezwany druid przepowiedział choremu rychłą śmierć.

I rzeczywiście, złowroga Sin uknuła nowy podstęp na zgubę małżonka. Zebrała wszystkie oszczepy ze zbrojowni i rozłożyła je dookoła zamku, skierowane grotami ku twierdzy Wyczarowała też nowe wojsko duchów, które z wrzaskiem ruszyło do szturmu. Król . ostatnim wysiłkiem dźwignął się z omdlenia, aby stanąć do walki, ak nie znalazł pod ręką broni. Cofając się w głąb płonącego zamku, oślepiony dymem wpadł do ogromnej winnej kadzi, a przepalony strop zawalił się na niego.

Tragiczny koniec dzielnego Muircenacha jest charakterystyczny dla małżonków podstępnych czarodziejek. Ta śmierć od ognia w je-

239