61782 Image123

W rubryce przedstawiane są odpowiedzi na pytania nade-słane do Redakcji. Są to sprawy, które, naszym zdaniem, zainteresują szersze grono Czytelników.

Jednocześnie informujemy, ie Redakcja nie jest w stanie odpowiedzieć na wszystkie nadesłane pytania, dotyczące różnych drobnych szczegółów.

Kupiłem oślą łączkę zestaw nr 4 i w ćwiczeniu 9 „Cewka a prąd zmienny ” było opisane, jak obliczyć moc transformatora. Fragment z tego opisu ...„Policzmy! Zgodnie z prawem Ohma przez uzwojenie popłynie prąd o wartości 220V/964fi = 0,23A. Prąd 0,23 A przyr napięciu 220V oznacza, ze chodzi o moc 50W”. To 964£2 wynika z tego, ze trzeba było zmierzyć omomierzem rezystancję uzwojenia pierwotnego. A teraz moje pytanie: Jaka będzie moc transformatora sieciowego 2x12V o rezystancji uzwojenia pierwotnego 460 fi? Bo z moich wyliczeń opierających się, jak wyżej, wynika, Że ma on 103,4 W. Prosiłbym o potwierdzenie lub poprawienie obliczeń. Czytelnik w ogóle nic zrozumiał sensu ćwiczenia! W dalszym opisie jest wyraźnie powiedziane, że nie można do obliczeń związanych z mocą transformatora brać rezystancji uzwojenia, ponieważ „uzwojenie transformatora jest przecież rodzajem cewki i jak każda cewka ma jakąś indukcyjność. (...) indukcyjność dla prądu zmiennego stanowi dodatkowy opór (...) nazywamy go opornością pozorną cewki, a ściślej reaktancją indukcyjną. (...) właśnie ona pow^roduje, że prąd pobierany z sieci jest znikomy.” Z faktu, jaka jest rezystancja uzwojenia pierwotnego, nic wynika (prawie) nic. Różne transformatory o takiej samej mocy mogą mieć zdecydowanie różną rezystancją uzwojenia pierwotnego. W praktyce okazuje się, że rezystancję uzwojenia pierwotnego rzędu 46012 mają transformatory o mocach 4 .. IOW.

/. Jak działają przetworniki w gitarze elektrycznej?

2. Dlaczego po podłączeniu gitary do wzmacniacza lub komputera słychać buczenie? Czy jest to związane ze słaby m zaekra-nowaniem przetworników i innych „wnętrzności** gitary? Po dotknięciu ciałem do masy gitary i obudowy wzmacniacza buczenie cichnie. 3. Dlaczego we wzmacniaczach lampowych występuje przydiwięk, ale trochę inny niż ten z kubła?

Gitarowe przetworniki elektromagnetyczne zawierają magnes, rdzeń i cewkę. Drganie struny ma wpływ na właściwości magnetyczne obwodu powoduje zmiany pola magnetycznego, a to indukuje w cewce przetwornika niewielki sygnał

Źródłem brumu (przydźwięku sieci) jest zawsze pole magnetyczne lub elektryczne. Bardzo ważne jest też odpowiednie poprowadzenie obwodu masy - należy dobrać to eksperymentalnie.

bole magnetyczne może oddziaływać już na przetworniki, ale z reguły brum „włazi przez kable”. Jednej prostej recepty na pozbycie się brumu nie ma. Generalnie należy stosować kable w postaci ekranowanej skrętki. Od przetwornika do wejścia wzmacniacza powinien prowadzić przewód mikrofonowy - koniecznie dwie żyły w ekranie, a połączenia ekranu z masą wzmacniacza i z obudowami należy dobrać eksperymentalnie. Ekran i obudowy połączone do masy usuwają zakłócenia niesione przez pole elektryczne, skręcenie przewodów (zmniejszenie powierzchni pętli) redukuje oddziaływanie pola magnetycznego.

Oprócz przydźwięku o częstotliwości 50Hz może pojawić się pr/y-dźwięk o częstotliwości 100Hz i 150Hz. W przypadku urządzeń lampowych (i innych wzmacniaczy także) przydźwięk 100Hz zazwyczaj związany jest z przenikaniem tętnień zasilacza do obwodu sygnału -tętnienia te mają właśnie 100Hz, bo jest to wyprostowany dwupołów-kowo przebieg sieci energetycznej. Składowa 150Hz może być spowodowana przez transformator, którego rdzeń ma nieliniową charakterystykę i wytwarza harmoniczne częstotliwości 50Hz.

We wzmacniaczach lampowych główne źródła brumu to tętnienia zasilania oraz magnetyczne pole rozproszenia transformatora. Kluczowe znaczenie ma sposób prowadzenia masy i przewodów sygnałowych. Często niezbędne jest ekranowanie transformatora zasilającego oraz ekranowanie lamp

Dzień dobry, mam mufy problem. Chcę połączyć dwa głośniki: jeden 180W 4fi i drugi 80W 4 fi i nie wiem, jak to zrobić. Proszę przesłać odpowiedź jak nąjszypcjej.

Forma pytania wskazuje, że młody Czytelnik ma problem nic tylko z głośnikami. Tematyka audio cieszy się dużym zainteresowaniem początkujących, którzy często porywają się na tematy d.a nich zdecydowanie zbyt trudne.

Krótka odpowiedź na pytanie Czytelnika jest następująca - głośniki należy połączyć w szereg - oporność wypadkowa wyniesie 812, ale moc całkowita zestawu wyniesie tylko 160W, czyli mniej niż jeden z głośników składowych. Wynika to z faktu, że przy połączeniu szeregowym i równoległym w obu jednakowych opornościach wydzieli się taka sama moc - maksymalną moc zestawu ogranicza więc mniejszy głośnik

Dobrego sposobu zwiększenia mocy zestawu nic ma. Czytelnikowi należałoby chyba raczej doradzić budowę oddzielnych wzmacniaczy dla obu głośników (ale i tu pojawi się problem mocy wzmacniacza, napięcia zasilania, obudowy, itd...).

Sprawa mocy to zwykle jedyna kwestia, którą podnoszą początkujący. Pomijają natomiast zupełnie szereg innych ważnych zagadnień, które całkowicie zmieniają obraz sprawy.

Jednym z łatwiejszych spośród najbardziej istotnych jest efektywność głośnika (skuteczność, sprawność). Otóż moc głośnika najbardziej ma związek z ciepłem (mocą zamienianą w głośniku na ciepło) - a nie maksymalną głośnością. Natomiast efektywność to parametr podawany w decybelach - jest to poziom ciśnienia akustycznego w odległości lm od głośnika przy zasilaniu głośnika mocą 1W przy 1 ki łz. Efektywność głośników waha się w okolicach 90dB, ale może wynosić 80dB do ponad lOOdB W efekcie głośnik 80-watowy może przy mocy 80W grać dużo głośniej niż głośnik 1 SCJ-watowy zasilany mocą ponad dwa razy wńększą. Ale może być odwrotnie. Trzeba sprawdzić efektywność obu.

Kolejne zagadnienie, tzw. parametry Thieie’a-Smalla. W grę wchodzą tu dziwne na pierwszy rzut oka właściwości, jak masa akustyczna,

10 Wrzesień2005 Elektronika dla Wszystkich