61964 IMGP0397

ROZDZIAŁ XII

Moda od 1915 do 1964 roku

920. Christian Dior. suknia wieczorowa, model .Schumann’ z linii zwanej .Verbcale’. lato 1950. Archiwum Christiana Diora. Fot. Maywald/ADAGR

NOWY STYL ŻYCIA

Wfybuch pierwszej wojny światowej zapoczątkował powolną, lecz gruntowną transformację ubioru, związaną początkowo z jej następstwami w świadomości społecznej, a później ze zmianami zachodzącymi w warunkach życia, a także w gospodarce.

Przed 1914 rokiem rozwój ekonomiczny zmierzał w kierunku wolnorynkowej gospodarki, jednak wojna całkowicie odwróciła tę tendencję, zmuszając państwa do gospodarczego planowania i odgórnego wytyczania kierunków rozwoju. Ten powszechny interwencjonizm państwowy spowodował nie tylko przyspieszenie — zapoczątkowanej już wcześniej — centralizacji przemysłu, lecz także, w połączeniu z nową, wymuszoną wojennymi warunkami obyczajowością, determinował przemiany zachodzące w życiu społecznym, wywierając wpływ na ubiór. Powszechność pracy kobiet, ich dostęp do stanowisk zastrzeżonych wcześniej dla męzczyzn oraz

routm:

zrównanie w prawach obywatelskich — wszystko to sprawiło, że pole działalności kobiet w coraz mniejszym stopniu było ograniczane do roli pani domu. Te czynniki wpłynęły na przyjęcie przez nie ubioru lepiej dostosowanego do wymogów codziennej egzystencji [il. 924 i 925].

Tb, co początkowo było tylko sposobem przystosowania się do warunków wojennych, stopniowo przekształciło się w nowy styl życia. W latach 1920-1925 ubiór wyzwolił się z odniesień do mody belle epoque [il. 926]. Dla kobiety cieszącej się większą swobodą, często pracującej zawodowo, uprawiającej sport i lubiącej taniec, ubranie musiało być przede wszystkim praktyczne. W strojach ignorowano talię i biust, skróceniu uległa spódnica, zrezygnowano z gorsetu na rzecz biustonosza i pasa do pończoch, wprowadzono nocną piżamę, wy lansowano krótkie fryzury.

Ten nowy ubiór nie od razu został zaakceptowany przez wielkich krawców, tracących znaczną część klienteli W ciągu kilku lat wiele domów mody, jak Doucet, Doeuillet, Poiret czy Drecoll, upadło. W ich miejsce powstawały jednak nowe. W międzywojennym Paryżu, co było charakterystyczne dla tej epoki, dominowały domy mody prowadzone przez kobiety Prym wśród nich wiodły Madame Gerber, kierująca domem sióstr Callot [il. 930], pani Paquin i Jeanne Lanvin [il. 927J, Madeleine Yionnet [il. 934 i 943] oraz Coco Chanel [il. 929], a później także Germaine Gres [il. 955], Elsy Schiaparelli [il. 941 i 942], panna Carven [il. 953] oraz kilkanaście innych.

921. Riul Ibret suknia wieczorowa, model .Josephine' z kolekai. która zapoczątkowała zntenesowarue modą epoki dyrektoriatu i Pierwszego Cesarstwa widoczne po 1910. Rysunek F^ula Inbe w. Les Robes de fbJ Fbiret rocontćes par RjJ Inbe. 1908. Paryż, musće de la Modę et du Textile. zbory UFAĆ

922.    B. Bouter de Monvel, Suknia popotudnKwa z tunikę. 1914. Zbiory

F Bouchera.

i duTmdAlBiil

923.    .La Gazette du bon ton*. G. Lepape. 1913. Strój zimowy. Zbory

F Bouchera.

922