Rys.2.33. Pompa wielotłokowa promieniowa o zmiennej wydajności typu PP i PV:
1 - cylindryczna część obudowy pompy, 2 - pokrywa, 3 - wal rozrządczy, 4, 5 - kanały osiowe, 6, 7 - komory, 8 - blok cylindrowy gwiaździsty /wirniki, 9 - łożyska wirnika, 10 - wał napędzany, 11 - tłoki, 12 - stopy tłoków, 13 - sworznie, 14 - tarcza regulacyjna, 15 - łożyska tarczy regulacyjnej, 16 - obudowa łożysk tarczy regulacyjnej. 17 - cięgno, 18 - prowadnica,
19 i 20- kanały promieniowe: ssawny lub tłoczny.
10, osadzonym w prawej bocznej pokrywie. W cylindrach bloku umieszczone są tłoki 11, zakończone stopami 12. Stopy w kształcie wycinków pierścieni prowadzone są w rowku pierścieniowym. Prowadnica ta, osadzona w prostokątnej obudowie 16, może być przesuwana cięgnem 17 wzdłuż poziomej prowadnicy 18.
Zabezpieczenie pomp omawianego typu przed przeciążeniem (np. przy zbytnim wzroście ciśnienia) polega na automatycznym przesuwaniu prowadnicy w kierunku zmniejszenia mimośrodowości e, czyli w kierunku środkowego położenia pompy (por rys.2.32) lub zaworem bezpieczeństwa łączącym kanał odlotowy z dolotowym.
WIELOTŁOKOWA POMPA OSIOWA
Pięciotłokowa pompa osiowa z wirującymi cylindrami, której schemat przedstawiono na rysunku 2.36 składa się z bloku 3 osadzonego nieruchomo w kadłubie pompy (ze względu na zastosowane uproszczenia na rysunku nie uwidoczniono kadłuba), bloku cylindrowego 1 umieszczonego na wale napędowym 2 i tarczy 5, po której ślizgają się stopy trzonów tłoków 4. Wskutek obrotu bloku 1 tłoki 4 są również wprawiane w ruch obrotowy. Ponieważ stopy, trzonów tłoków mogą się ślizgać ruchem obrotowym po powierzchni tarczy 5 nachylonej pod kątem y do osi wału 2 (bez możliwości osiowego przesuwu trzonów tłoków względem tarczy), obrót tłoków powoduje ich posuwisto — zwrotny ruch względem cylindrów bloku 1- W czasie połowy obrotu bloku tłok przesuwa się w prawo na odległość s od lewego skrajnego położenia tłoka w cylindrze, a podczas drugiej połowy pełnego obrotu tłok przesuwa się w lewo. Otwory kończące przestrzeń cylindra trafiają na
69