66654 P1030090 (3)

Jeremy Rifk_tn

we Francji, czyli tyle samo, co cały przemysł dóbr konsumpcyjnych, Rz*d francuski znajduje się w czołówce działań na rzecz szkolenia i zatrudniania bezrobotnych w trzecim sektorze. Zainicjował m.in. program robót wspólnej użyteczności, aby zmniejszyć bezrobocie wśród młodzieży. W jego ramach ponad 350 tys. młodych Francuzów i Francuzek otrzymuje od rządu miesięczną pensję w zamian za pracę w sektorze państwowym lub non-profit. Choć wiele grup społecznych we Francji narzeka na brak środków i wolontariuszy, jednak liczba i znaczenie ich stale rośnie i prawdopodobnie będą odgrywać większą rolę¹.

Trzeci sektor w Niemczech rozwija się szybciej niż prywatny lub państwowy. W latach 1970-1987 wzrósł o ponad 5%. Pod koniec lat osiemdziesiątych było w Niemczech ponad 300 tys. organizacji wolontariatu. Większość ich działa bez płatnego personelu, a jednak zatrudniały w 1987 r. 4,3% ogółu siły roboczej w kraju. Tuż przed zjednoczeniem Niemiec sektor społeczny wytwarzał prawie 2% produktu narodowego brutto i zatrudniał więcej ludzi niż rolnictwo, prawie połowę pracujących w bankowości i ubezpieczeniach. Ostatnio zatrudnienie w trzecim sektorze rosło, natomiast ogólnie malało. Prawie 1/3 grup społecznych w Niemczech jest związana z Kościołami i organizacjami religijnymi².

We Włoszech wolontariat skupiał się wokół Kościoła katolickiego aż do lat 70. Potem jednak zaczęły powstawać żywiołowo niereligijne stowarzyszenia i grupy społeczne, które odgrywają coraz ważniejszą rolę w lokalnych społecznościach. Szacuje się, że ponad 15,4% dorosłej ludności we Włoszech poświęca swój czas na pracę społeczną w trzecim sektorze³.

W Japonii trzeci sektor rozwinął się potężnie w ostatnich latach, ponieważ kraj musiał stawić czoła wielu nowym problemom społecznym. Szybka odbudowa polityczna i gospodarcza w okresie

Koniec pracy powojennym przyniosła Japończykom nowe problemy, począwszy od zanieczyszczenia środowiska naturalnego, a skończywszy na trosce o dzieci i starców. Osłabnięcie tradycyjnej roli rodziny, która długo była uważana za podstawowy mechanizm instytucjonalny gwarantujący dobrobyt, stworzyło próżnię na szczeblu lokalnym, którą musiały wypełnić organizacje trzeciego sektora.

Dziś tysiące organizacji społecznych funkcjonujących w społeczeństwie japońskim odpowiada na kulturalne, społeczne i ekonomiczne potrzeby milionów ludzi. Są wśród nich organizacje charytatywne, koeki hojin, w liczbie ok. 23 tys. Te prywatne organizacje filantropijne, zarejestrowane przez rząd, czynne są na polu nauki, sztuki, religii, dobroczynności i innych kwestii społecznych. Ponadto działa ponad 12 tys. organizacji pomocy socjalnej, shakaifukushi hojn, które prowadzą ośrodki pobytu dziennego, opiekę nad starcami, usługi zdrowotne dla matki i dziecka, ochronę dla kobiet Większość tych organizacji jest finansowana przez państwo — od 80 do 90% 1 zaś resztę kosztów pokrywają opłaty, sprzedaż, składki i darowizny prywatne, w dużej mierze ze zbiórek ulicznych. Trzeci sektor obejmuje też tysiące prywatnych szkół, instytucji religijnych, ośrodków leczniczych, jak również charytatywne fundusze powiernicze oraz spółdzielnie. Ponadto istnieje ponad milion organizacji lokalnych i masowych, w tym stowarzyszenia dzieci, obecne w większości szkół podstawowych, które organizują zabawy, festyny, zajęcia sportowe i zbiórki funduszy na prowadzenie działalności. Starzy ludzie należą do 130 tys. klubów, rozin, rozsianych po całym kraju, zaspokajających społeczne i kulturalne potrzeby starszych obywateli⁴.

Jedną z najpotężniejszych sił społecznych w trzecim sektorze w Japonii są lokalne organizacje pomocy wzajemnej, do których należy ponad 90% gospodarstw domowych. Stowarzyszenia sąsiedzkie zaczęły się rozwijać w latach dwudziestych i trzydziestych głównie w reakcji na problemy spowodowane przez szybką industrializaq'ę i urbanizację. Pod koniec lat 30. rząd cesarski włączył te stowarzyszenia do machiny państwowej. W roku 1940 rząd zobowiązał każdą gminę w Japonii do utworzenia stowarzyszeń sąsiedzkich, a członkostwo w nich uczynił obowiązkowym. Grupy były wykorzystywane do propagandy wojennej i kontroli rozdziału żywności

341

1

Public Authorities and the Non-Profit Sector in France, [w:] Helmut Anheier, Wolfgang Seibel, eds., The Third Sector: Comparatine Studies of Non-profit Organizations, New York: Walter de Gruyter, 1990 s. 298-299.

2

i Employment and Eammgs in the West German Nonprofit Sector: Structure md Trends 1970-1987, [w:] Ben-Ner, Gui s. 184, 188; A Profile of the Third Suroey Sector in Western Germany, [w:] Anheier and Seibel, New York: Walter de Gruyter, 1990 1323.

3

The Italian Nonprofit Sector: An Overview of an Underoalued Reality, [w:] Ben-Ner and Gui i 206, 211.

4

Takayoshi Amenomori, Defming the Non-Profit Sector: Japan, Baltimore: The Johns Hopkins University Institute for Policy Studies, 1993.