Rozdział 28. Choroby przenoszone drogą płciową 253
□ Wykrywanie przeciwciał p/krętkowych (odczyny serologiczne):
- Odczyny niekrętkowe (klasyczne, nieswoiste) -wykorzystywane w badaniach przesiewowych, w monitorowaniu leczenia, wykrywają p/c IgG i IgM (np. szkiełkowy odczyn kłaczkujący VDRL).
- Odczyny krętkowe (swoiste) - służą jako odczyny weryfikujące, potwierdzające zakażenie, odzwierciedlają przebieg zakażenia i skuteczność leczenia, wykrywają p/c IgG i IgM (np. odczyn immunofluorescencji krętków (FTA).
- Metoda immunoenzymatyczna (ELISA).
Leczenie kiły
□ Leczeniem z wyboru jest podawanie antybiotyku -penicyliny, którą w zależności od czasu, jaki upłynął od zakażenia, podaje się 20-30 dni.
□ W przypadku partnerów osób chorych na kiłę wczesną rozpoczyna się leczenie profilaktyczne, które kontynuuje się zależnie od wyników badań serologicznych (pobieramy je przed rozpoczęciem leczenia profilaktycznego).
□ W przypadku uczulenia na penicylinę można podawać: tetracykliny lub erytromycynę.
Kiła wrodzona jest następstwem przeniesienia zakażenia z chorej matki na płód lub rzadziej noworodka w trakcie porodu.
Kiłę wrodzoną możemy podzielić na:
□ Wczesną, której objawy występują zazwyczaj po urodzeniu, najpóźniej do 2. roku życia.
□ Kiłę wrodzoną późną, ujawniającą się po 2. roku życia.
Zakażenie krętkiem bladym kobiety w czasie ciąży wiąże się z:
□ Ryzykiem zakażenia płodu.
□ Poronieniami samoistnymi i porodami martwymi.
□ Porodami niewczesnymi lub przedwczesnymi.
□ Dystrofią wewnątrzmaciczną.
Objawy kliniczne kiły wrodzonej wczesnej:
□ Zmiany skórne: osutki plamiste, grudkowe, krostko-we lub pęcherzowe (osutki grudkowe w okolicy ust, nosa i odbytu często pękają, pozostawiając promienisto ułożone blizny Parrota).
□ Zmiany dotyczące błon śluzowych:
- Dotyczą głównie nosa - wynikiem przewlekłego stanu zapalnego jest sapka kiłowa.
- W miarę postępu choroby - całkowita niedrożność nosa, uszkodzenia części chrzęstnych i kostnych nosa prowadzą do deformacji - nosa siodełkowatego lub lornetkowatego.
□ Zmiany kostne i stawowe:
- Najczęściej między 2. a 5. miesiącem życia.
- Prowadzą do zaburzeń rozwoju kości, bezwładów ruchowych i przykurczów kończyn.
□ Zmiany dotyczące narządów wewnętrznych:
- Niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość.
- Powiększenie wątroby i śledziony, żółtaczka.
- Kłębuszkowe zapalenie nerek.
- Zmiany zapalne w płucach typu pneumonia alba.
- Zapalenie jąder.
- Zapalenie naczyniówki, siatkówki, tęczówki.
- Rzadziej kiła układu nerwowego.
Objawy kliniczne kiły wrodzonej późnej
□ U 80% dzieci kiła wrodzona późna ma przebieg bez-objawowy.
□ Zmiany kliniczne pojawiają się najczęściej w wieku 8-14 lat lub w wieku dojrzałym.
□ Zmiany kostne:
- Zgrubienia i zniekształcenia środkowego odcinka kości goleni, tzw. podudzia szablaste.
- Zgrubienia kości czaszki w okolicy czołowej - tzw. guzy Parrota (czoło olimpijskie).
- Zgrubienia okostnej między guzami czołowymi a ciemieniowymi - tzw. czaszka kwadratowa.
- Zmiany destrukcyjne w obrębie przedniej części nosa -» nos lornetkowaty.
- Zniszczenie części kostnych nosa -> nos siodełkowaty.
□ Zmiany stawowe: wysiękowe zapalenie stawów, stawy Cluttona (kolanowe, rzadziej łokciowe).
□ Kiła układu nerwowego:
- U 20% chorych stwierdza się kiłę bezobjawową.
- Kilaki mózgu z objawami neurologicznymi - zależnie od lokalizacji.
- Młodzieńcze porażenie postępujące.
- Wiąd rdzenia kręgowego.
□ Śródmiąższowe zapalenie rogówki: u 20-50% chorych, różnego stopnia uszkodzenie widzenia, aż do całkowitej ślepoty.
□ Narząd słuchu: upośledzenie słuchu, włącznie z głuchotą.
□ Uzębienie:
- Zęby sieczne górne środkowe o kształcie beczuł-kowatym z półksiężycowatymi ubytkami - zęby Hutchinsona.
- Pierwsze zęby trzonowe z ubytkiem szkliwa i części wierzchołkowej korony - zęby Fourniera lub Moona.
Triada Hutchinsona
□ Zniekształcenia zębów siecznych.
□ Zapalenie śródmiąższowe rogówki.
□ Głuchota.
Rozpoznanie kiły wrodzonej
□ Pewne - stwierdzenie obecności krętków bladych w próbkach pobranych ze zmian chorobowych noworodka.
□ Prawdopodobne - dotyczy:
- Noworodków, których matka była nieleczona lub niedostatecznie leczona w czasie ciąży.
- Noworodków lub dzieci z dodatnimi wynikami serologicznymi + zmiany kliniczne (zmiany w RTG)