W niniejszym rozdziale przedstawiamy skrótowo przebieg doświadczeń proponowanych w podręczniku wraz z wnioskami, które uczniowie powinni sformułować. Z reguły wiadomości te są zamieszczane w samym podręczniku. Jednak podawanie gotowych wniosków, do których uczeń powinien dochodzić sam lub z niewielką pomocą nauczyciela, jest zbyt dużym ułatwieniem i zniechęca do samodzielnego myślenia.
W nawiasach kwadratowych zapisano komentarze autorów, które nie są przeznaczone dla uczniów (z powodu zbytniego zagłębiania się w dany problem).
Proponowane doświadczenia są na ogół na tyle proste, że uczniowie mogą je wykonywać sami. Poznają w ten sposób chemię także od strony praktycznej. Samodzielna praca pobudza ich aktywność umysłową, umożliwia im zapoznanie się z podstawowymi czynnościami laboratoryjnymi i wdrożenie się do działań wymagających odpowiedzialności.
Nie każda szkoła dysponuje warunkami umożliwiającymi pracę laboratoryjną wszystkich uczniów. W takiej sytuacji, a także w przypadku bardziej skomplikowanych doświadczeń, można się ograniczyć do wykonania eksperymentu w formie pokazu. Należy zadbać, aby jego przebieg był dobrze widoczny dla wszystkich uczniów i zachęcał ich do aktywnej obserwacji.
Rozdział II. Układ okresowy pierwiastków. Zależność budowy oraz właściwości pierwiastków od ich położenia w układzie okresowym.
Doświadczenie 1 (podręcznik str. 67)
Reakcja litu i sodu z wodą
Do dwóch mafych zlewek wiej wodę (ok. | objętości zlewki) i dodaj 2-3 krople fenoloftaleiny. Lit i sód wyjmij ostrożnie z butelki pincetą lub szczypcami (nie dotykaj ich palcami!) i osusz na bibule. Nożem odetnij kawałek metalu wielkości ziarna zboża. Do pierwszej zlewki wrzuć odcięty kawałek litu, do drugiej kawałek sodu. Obserwuj przebieg reakcji. Obserwacje i wnioski zapisz w ze-sżycie. Zapisz równania obu reakcji.
Czy obserwacje i wnioski są zgodne z prawem okresowości?
Obserwacje
Jest to proste i dość efektowne doświadczenie - metale reagują z wodą z wydzieleniem bezbarwnego gazu. Reakcja sodu z wodą przebiega gwałtowniej niż litu (dlatego nie należy używać zbyt
49