Segregator2 Strona8

Przebieg proponowanych doświadczeń

W niniejszym rozdziale przedstawiamy w skrócie opisy doświadczeń proponowanych w części drugiej podręcznika wraz z wnioskami, jakie uczeń powinien wyciągnąć. W nawiasach kwadratowych zapisane są komentarze autorów, które, ze względu na stopień zaawansowania, skierowane są raczej do nauczyciela.

Rozdział X. Podstawy chemii roztworów

W pierwszej zlewce sporządź 500 cm³ roztworu Na Cl w wodzie destylowanej, a w drugiej - taką samą objętość roztworu mleka w wodzie (1:1 obj.). Następnie przepuść promień światła przez każdą ze zlewek i porównaj powstałe efekty.

Roztwór wodny chlorku sodu jest klarowny. Roztwór mleka w wodzie jest mętny i można w nim zaobserwować stożek utworzony przez promień światła z latarki.

1.    Roztwory mleka i NaCl są roztworami różnego typu.

2.    Fotony światła ulegają w roztworze mleka rozproszeniu (na cząstkach substancji rozpuszczonej).

W szklance, najlepiej grubościennej, umieść żółtka po oddzieleniu od nich białek. W trzech probówkach umieść po kilka cm³ białka. Pierwszą probówkę ogrzewaj ostrożnie nad palnikiem, obserwując zmiany. Do drugiej wiej etanol i również obserwuj zmiany. Do trzeciej probówki wiej roztwór chlorku sodu i obserwuj, co się dzieje z białkiem. Ostatnie stadium doświadczenia polega na przygotowaniu układu koloidalnego sacharozy na bazie żółtek. Odnotuj, jak wygląda żółtko po oddzieleniu od białka. Następnie dosyp, w zależności od upodobań, 2-4 łyżki stołowe cukru i ucieraj łyżeczką przez kilka minut. Obserwuj zachodzące zmiany. Ten eksperyment można zakończyć degustacją przygotowanego kogla-mogla. Smacznego.

Ogrzewanie białka kurzego powoduje jego ścięcie (zbielenie i utratę przezroczystości). Podobny efekt występuje w przypadku dodania do białka etanolu i stężonego roztworu NaCl.

Żółtko jest płynne i połyskliwe. Utarcie żółtka z cukrem powoduje, że staje się bardziej matowe, jaśniejsze i „puszyste”.

Doświadczenie 1. (str. 12)

Efekt Tyndalla

Obserwacje

Wnioski

Doświadczenie 2. (str. 13) Właściwości układów koloidalnych

Obserwacje

57