68751 skanuj0108 (3)

absolutorium z wykonania budżetu państwa (kontrola wykonania budżetu państwa powierzona została wyłącznie Sejmowi. Konstytucja nakłada na Radę Ministrów obowiązek przedstawiania Sejmowi i NIK sprawozdania z wykonania budżetu).

Działania kontrolne obejmują również aktywność właściwych komisji parlamentarnych oraz poszczególnych posłów w postaci zgłaszania przez nich interpelacji i zapytań poselskich. Zgodnie z przepisami Konstytucyjnymi poseł może zgłosić interpelację (w sprawach o zasadniczym charakterze) lub zapytanie (składane w celu uzyskania informacji o aktualnych problemach polityki państwa) wyłącznie do poszczególnych członków rządu.

Konstytucja wprowadziła również nową, nieznaną wcześniej regulację, nakładającą na Prezesa i pozostałych członków Rady Ministrów obowiązek udzielania odpowiedzi w sprawach bieżących na każdym posiedzeniu Sejmu. Komisje sejmowe majątzw. prawo do informacji, czyli prawo żądania informacji i sprawozdań od ministrów oraz kierowników właściwych resortów Efektem kontrolnej pracy komisji Sejmu są obecnie dezyderaty i opinie. W obecnych regulacjach dezyderat jest uchwałą komisji zwierającą jej postulaty w określonych sprawach. Może być skierowany do ściśle określonego kręgu osób, który stanowią: Rada Ministrów oraz poszczególni jej członkowie, Prezes NIK, Prezes NBP, Prokurator Generalny oraz Główny Inspektor Pracy. Natomiast opinia komisji zawiera stanowisko w określonej sprawie.

Ostatnim rodzajem wykonywania przez parlament kontroli nad działalnością rządu jest kontrola wykonywania ustaw. Z regulacji konstytucyjnych przyznających Sejmowi prawo kontroli Rady Ministrów wynikać powinno, że jedynie komisje Sejmu powinny kontrolować rząd w zakresie zapewnienia wykonywania ustaw. Regulamin Senatu nie określa szczegółowego trybu przeprowadzania kontroli, stanowiąc jedynie, iż właściwymi do ich przeprowadzania są komisje senackie.

49.    Co to jest inicjatywa ustawodawcza?

Prawo inicjatywy ustawodawczej to prawo wskazanego w Konstytucji podmiotu wniesienia do parlamentu projektu ustaw z takim skutkiem prawnym, że parlament projekt ten powinien uczynić przedmiotem swych prac. Konstytucja RP prawo inicjatywy ustawodawczej przyznaje: posłom, Senatowi, Prezydentowi RP i Radzie Ministrów oraz grupie co najmniej 100 tyś. obywateli (art.118)

50.    Komu przysługuje prawo inicjatywy ustawodawczej?

Prawo inicjatywy ustawodawczej to prawo wskazanego w Konstytucji podmiotu wniesienia do parlamentu projektu ustaw z takim skutkiem prawnym, że parlament projekt ten powinien uczynić przedmiotem swych prac. Konstytucja RP prawo inicjatywy ustawodawczej przyznaje: posłom, Senatowi, Prezydentowi RP i Radzie Ministrów oraz grupie co najmniej 100 tyś. obywateli (art.118)

Zgodnie z obowiązującym regulaminem, poselskie projekty ustaw mogą być wniesione przez komisję sejmową, która winna w tej sprawie podjąć stosowną uchwałę, lub grupę 15 posłów. Projekt Senatu przekazywany jest w formie uchwały podjętej przez te izbę po przeprowadzeniu określonego w regulaminie postępowania. Inicjatorem senackiego projektu może być grupa 10 senatorów lub komisja senacka. O podjęciu przez Senat inicjatywy ustawodawczej Marszałek Senatu zawiadamia (obok Marszałka Sejmu) także Prezesa Rady Ministrów.

Nowym, nie znanym dotychczas polskim konstytucjom, rozwiązaniem jest przyznanie prawa inicjatywy ustawodawczej grupie obywateli (tzw. inicjatywa ludowa) - wymaga dla swej skuteczności uzyskania dla przedłożonego projektu podpisu co najmniej 100 tys. obywateli legitymujących się czynnym prawem wyborczym do Sejmu.

51.    Przedstaw rolę Senatu w procedurze ustawodawczej.

Zgodnie z art. 121 uchwaloną przez Sejm ustawę Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, który w ciągu 30 dni może: przyjąć ją bez zmian, uchwalić poprawki lub uchwalić odrzucenie jej w całości. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownych uchwały, ustawę uznaje się za uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Zgodnie z regulaminem, Marszałek Sejmu kieruje przekazaną przez Sejm ustawę do właściwej komisji senackiej, do której należy - w terminie nie dłuższym niż 18 dni - przygotowanie projektu

58