30326 skanuj0067

126 5. Modnbpomhru potęgi państw...

powierzchnia państwa. icrcn> uprawne, tereny zalesione; rezerwy zasobów nu* neralnych - stali, miedzi, boksytów; rezerwy zasobów' energii - węgla, ropy nal* lowcj, gazu naturalnego, energii wodnej).

Ad 2) Zdolność do działań gospodarczych (rzeczywista siła gospoda u#a ugołem: produkt krajowy brutto, potencjał produkcji przemysłowej, potencjał produkcji żywności, potencjał podaży energii, produkcja bawełny; rzcc/ywi siła gospodarcza per cupila', efektywność produkcji: społeczna stopa prod eyjności pracy, przemysłowa stopa produkcyjności pracy, stopa produkcyjno pracy w rolnictwie; poziom konsumpcji materialnej: zużycie energii odniosło do PKB; struktura: udział trzech sektorów w tworzeniu PKB).

Ad 3) Zdolność do dzlaluń gospodarczych w sferze międzynarodowej ycułkowily import i eksport, całkowite rezerwy międzynarodowe, całkowite zerwy międzynarodowe bez zlotu, rezerwy złota).

Ad 4) Zdolność nuukowu i technologiczna (udział wydatków niR* w PKU. liczba naukowców i niż) merów, liczba naukowców i inżynierów’ na I ludności, udział eksportu maszyn i wyposażenia transportu w eksporcie ogć udział eksportu produktów wysokiej technologii w eksporcie ogółem).

Ad 5) Poziom rozwoju społecznego (poziom edukacji, poziom kultura poziom opieki zdrowotnej, łączność liczba telefonów na 100 osób, urbant - udział ludności miejskiej w ludności ogółem).

Ad 6) Zdolność wojskowa (liczba żołnierz). w)datki wojskowe, ck uzbrojenia liczba wyrzutni jądrowych, głowic jądrowych).

Ad 7) Zdolność regulacyjna i sterownicza rządu (udział iząduwych w kow konsumpcyjnych w PKB. udział wydatków rządu centralnego w PKB).

Ad 8) Zdolność w zakresie spraw zagranicznych (do szerokiej oceny |B mjjc się 10 czynników w „unerw tony m modelu sieci” - nerw netoork

Zgodnie z powyższymi kryteriami i wagami w książce z 19% roku ustak>-mu następującą kolejność 18 państw: USA. Japonia. Niemcy. Francja. WłoC Wielka Brytania. Kanada. Australia. RPA. Związek Radziecki. Rosja. Chiny, dic. Indonezja. Korca Płd.. Brazy lia. Meksyk, Egipt*'¹.

I clili uiu Badan t hinskKii L niw cisy tc< Isingliu* t Pekin)

Koncepcja wypracowana w Centrum Badan Chińskich jest zbieżna z ko ccpcją przedstawioną powyżej. Ogólna potęga państwa (CNP) oznacza calkoj witą sumę zasobów strategicznych (z uwzględnieniem silnych i słabych stron w gospodarce, wojsku, nauce, technologii i edukacji. Ujmując rzecz bardzM abstrakcyjnie, pojęcie to odwołuje się do kombinacji wszystkich tych sił poalM danych przez kraj, które mogą posłużyć przetrwaniu i rozwojowi suwercnnefS państwa”.

"Zab. M. Nbk>>. i.wx    <•*»• .» fll,

-‘Zol* tamsc.t 230-231

^J    Ih Aąni, Mea łloaghiH, n> 'UMf rf mrn$iam (łka

ourwrfnnio, J—ip * hAmtęmmT 2002. m i • JfmUąpIiI

Po krótkim. kiy tycznym przeglądzie koncepcji zachodnich autorzy przedstawili własną koncepcję ogólnej potęgi państwa. Z porównania ocen ( NP dokonywanych przez chińskich i zagranicznych uczonych wywiedli wniosek ogólna potęga państwa ma poważne znaczenie, gdyż zawiera w sobie ws/yil kir aspekty potęgi obejmujące potencjał materialny, etos ideowy oraz wpływ na stosunki międzynarodowe. Niemniej jednak CNP uwypukla potencjał materialny czy też potęgę nakazową, chociaż nie ignoruje całkowicie znaczenia miękkiej potęgi. Znaczenie miękkiej potęgi jest widoczne zwłaszcza w modelu C1incV’.

Ilu Angang i Men Houghuu skupiają się na narodowych zasobach strategicznych. uwypuklając materialne zasoby strategiczne czy też twardą potęgę. Narodowe zasoby strategiczne to rzeczywiste i potencjalne kluczowe zasoby dostęp ne w procesie realizowania strategicznych celów kraju. Osiąganie tych celów odzwierciedla zdolność kraju do użytkowania wszystkich zasobów w skali św la lowej. będąc jednocześnie ich miarą. Do narodowych zasobów strategiczny • l* autorzy chińscy, w ślad za Michaelem Porterem, zaliczają pięć podstawowymi niobów, tj. zasoby fizyczne, zasoby ludzkie, infrastrukturę, zasoby wwd/v I zasoby kapitału. W celu operacjonalizacji zasoby te podzielono na osiem grup zasobów - każdą / nich mierzy się określoną liczbą zmiennych (w naw iasach podano przyjęte wagi)¹⁴:

1)    zasoby ekonomiczne, czyli PKB liczony w międzynarodowych dolara* h według parytetu siły nabywczej (0,2),

2)    kapituł ludzki (0,1),

3)    zasoby naturalne (0,1 ),

4)    zasoby kapitału (0,1),

5)    zasoby wiedzy i technologu \U,-j

6)    zasoby rządowe, czyli wydatki rządu centralnego iU, 1 j,

7)    zasoby militarne, czyli liczebność sil zbrojnych i wydatki wojskowe (0,1),

8)    zasoby międzynarodowe, czyli import i eksport dóbr oraz usług (0,1).

Ad I) Zasoby ekonomiczne. Miarą /.usobow ekonomicznych jest produkt krajowy brutto (PKB). Zwykle stosuje się dwa sposoby pomiaru PKB. Picrws/y to zastosowanie oficjalnego lub nominalnego kursu walutowego. Ta metoda i /ę llo zaniża siłę gospodarczą krajów rozwijających się a zawyża siłę gospodarce krajów rozwiniętych, dlatego stosuje się raczej liczenie według PPP(siły niby w Cxcj walut).

Ad 2) Kapitał ludzki. Kapitał ludzki wyrażąją liczba lat edukacji i lic/hn pracowników o wyższych kwalifikacjach, którzy cechują się wyższą wydajnością pracy, pozwalającą na stymulowanie wzrostu gospodarczego. Bogate zobo by ludzkie krajów rozwijających się dają się łatwiej zaabsorbować i pozwalają na korzystanie z nowych technologii importowanych /. krajów rozwiniętych

ⁿ Por. Hunie, i. 2-3. ^M Por Minia, • 5-17