„głosów" lego Środowisku. Leczenie przedmiotu „Środowisko społeczno-przyrodnicze" / zajęciami muzycznymi i plastycznymi odpowiada poirzcbom i zainteresowaniom dzieci. Daje im zadowolenie, ro/wiju sprawność rąk i wrażliwość estetyczną, kształtuje emocjonalny stosunek do otoczenia.
Tematyka gier i zabaw prowadzonych podczas zajęć z kultury fizycznej wynika z poznawanego przez dzieci środowiska. Realizując tematykę z zakresu ruchu drogowego, nauczyciel organizuje gry i zabawy służące utrwaleniu znajomości znaków drogowych.
Środowisko społeczno-przyrodnicze jako przedmiot nauczania odgrywa szczególną rolę w procesie dydaktyczno-wychowawczym na poziomic nauczania początkowego w szkole podstawowej specjalnej. Jego treści stanowią podstawę doboru tematyki we wszystkich przedmiotach nauczania w klasach I III. Stanowią podstawę wyodrębniających się kolejno w następnych klasach takich przedmiotów, jak przyroda w klasie czwartej, geografia w klasie piątej, historia w klasie szóstej i wiedza obywatelska w klasie siódmej.
Program zbudowany jest koocentrycznie. Treści poznawcze zawarte w działach narastają stopniowo w każdej następnej klasie. Te same tematy realizowane są przez nauczyciela coraz szerzej. Koncentryczny układ programu upewnia dokładniejsze opracowanie tego samego zagadnienia, odpowiednio do coraz wyższego stopnia rozwoju ucznia. Nauczycie! rozpoczynający realizację tematyki z tego samego działu w klasie następnej powinien powtórzyć wiadomości z klasy poprzedniej.
Zakres treści poznawczych zawartych w dnnynt dziale, u przeznaczonych dla danej klasy do opracowania, nie może być traktowany zbyt sztywno. Nauczyciel ma dużą swobodę przy określaniu go. Sposób realizacji danego zagadnienia z. daną grupą dzieci ma zapewniać uczniom maksimum korzyści dla ich ogólnego rozwoju oraz pozwolić na opanowanie wiadomości niezbędnych w życiu. Nauczyciel ma więc możliwość twórczego opracowani danego zagadnienia. Realizacja materiału nauczania uzależniona jest w znacznej mierze od lokalnych warunków szkoły, od specyficznych cech miejscowości i okolicy, ukształtowania terenu, warunków przyrodniczych oraz. od sposobu życia mieszkańców. Materiał programowy należy traktować bardzo elastycznie. Program określa ogólne jego ramy przedstawione poniżej.
W klasie I występuje 5 działów programowych, a W kl. II i III po 6. Działy powtarzające się we wszystkich 3 klasach to:
- „W szkole".
- „Droga ucznia do szkoły",
- „Dom rodzinny dziecka",
- „Zmiany zachodzące w przyrodzie".
- „Aktualne wydarzenia w klasie".
Koncentryczny układ treści programowych ilustruje schemat (rys. 2).
Schcmnl (on przedstawia w sposób poglądowy istotę koncentrycznego układu treści środowiska społeczno-przyrodniczego. Określa główn;| zasadę tego systemu nauczania, którą jest wielokrotne powtarzaniematerialu w coraz to szerszym i pogłębionym zakresie. Jest to niezbędne z uwagi na stopniowy i powolny rozwój wrodzonych i nabytych dyspozycji intelektualnych dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.
W klasie I uczniowie winni zaadaptować się do warunków szkolnych i nauczyć się funkcjonować w nowej, odmiennej dla nich rzeczywistości. Wymagania te zawarte są w dziale „W szkole". Dziecko najpierw poznaje klasę, określa swoje miejsce w klasie; poznaje kolegów; akcentuje swoją obecność w klasie i wśród kolegów na imiennej liście obecności; poznaje stopniowo swoje obowiązki, pełniąc dyżury w klasie; poznaje przybory szkolne i uczy się nimi posługiwać; opiekuje się roślinami hodowanymi w klasie; stwarzając prawidłowe warunki żyda tym roślinom, uczy się poszanowania zieleni.
Sfera zainteresowań dziecka poszerza się. w następnej kolejności bowiem poznaje meble znajdujące się w klasie oraz ich przydatność. Poznaje budynek szkolny; zapoznaje się z pracownikami szkoły, ich pracą; uczy się szacunku dla
U
H
I
I
1
I
1
I
1
157