i aktualizowania danych (języki operowania danymi datu-mani-pulation languages)
♦ Relacyjne systemy hic danych (relational database Systems) Obecnie większość systemów baz danych realizuje model relacyjny, w którym podstawową strukturą danych jest tabela. W tych systemach najczęściej korzysta się z języka SQL.
♦ Zorientowane obiektowo systemy bcc danych (object-oriented database Systems): W niektórych współczesnych systemach baz. danych można zaobserwować elementy zorientowanych obiektowo modeli danych, takie jak na przykład klasy, obszerne systemy typów, identyfikatory obiektów oraz dziedziczenie własności w podklasach. Prawdopodobnie w przyszłości większość systemów baz danych, nawet tych relacyjnych, będzie uwzględniać te wszystkie koncepcje.
♦ Pamięć drugiego i trzeciego poziomu (secondury and tertiary stora-ge): Wielkie bazy danych przechowuje się zazwyczaj na urządzeniach pamiętających drugiego poziomu, przeważnie na dyskach. Największe bazy danych potrzebują zastosowania urządzeń trzeciego poziomu, o pojemności o kilka rzędów większej niż dyski, ale także o kilka rzędów- wolniejszych.
♦ Składowe systemu DBMS (components of a DBMS): Wśród głów nych składowych systemu zarządzania bazami danych należy wymienić: moduł obsługi zapytań, moduł zarządzania transakcjami oraz moduł zarządzania pamięcią.
♦ Moduł zarządzania pamięcią (storage manager): Moduł zarządzania pamięcią obsługuje zarówno pliki danych w pamięci drugiego poziomu, jak i bufory w pamięci operacyjnej, w których umieszcza się fragmenty plików. System zarządzania bazą danych utrzymuje indeksy. tzn. struktury danych zapewniające efektywny dostęp do danych.
♦ Moduł obsługi zapytań (query manager): Ważne zadanie modułu obsługi zapytań polega na „optymalizowaniu” zapytań, to znaczy znalezieniu właściwego algorytmu generującego odpow iedź na konkretne zapytanie.
♦ Moduł zarządzaniu transakcjami (transuction manager): transakcja stanowi podstawową jednostkę przetwarzania w bazach danych. Moduł zarządzania transakcjami umożliwia jednoczesne przetwarzanie wielu transakcji, zapewniając także zachowanie właściwości ACID: niepodzielności, spójności, izolacji i trwałości.
♦ Systemy klient-serwer (client-sener systems): Systemy zarządzania bazami danych zazwyczaj działają w architekturze klient-serwer, główna cześć bazy danych jest przetwarzana jako serwer, a po stronic klienta działa interfejs użytkownika.
♦ Aktywne elementy hic danych (actrve database element5): współczesne systemy baz danych zapewniają dostęp do pewnych postaci elementów- aktywnych, zazwyczaj wyzwalaczy lub więzów- integralności.
♦ Przyszłość systemów: Główne trendy systemów baz danych obejmują takie zjawiska jak bardzo duże obiekty „multimedialne”, na przykład wideo lub obrazy oraz integrowanie danych z wielu oddzielnych źródeł w jedną bazę danych.
Istnieje wiele książek poświęconych ważnym aspektom implementacji systemów buz danych. W pozycjach [3J i [5] opisano implementację zarządzania transakcjami Tuk/c tam. a równic? i w pozycji |7| przedstawiono opis implementacji rozproszonych baz danych. Natomiast implementację systemu plików omówiono w (11J.
Pozycje f2]. [4J oraz f6] dotyczą zorientowanych obiektowo systemów baz danych Teorię baz danych przedstawiono w [l], [9] oraz |10|. W [SJ można znalc/C wiele opracowań naukow ych, które miały wpływ na kształtowanie się dziedziny baz danych
1. Abitcboul S.. 1 luli R . Vianu V Foundation* af Databases Addłsoo-Wcslcy. Reading MA 1995
2. Bancilhon F„ Oelobcl C.. Konellakis P Ruilding an Object-Oriented Database System. Morgan-Knufman, San Francisco, 1992.
3. Bernstein P.A., Hadzilacos V , Goodman N : Concurrency Controi and Recovery m Data-bose Systems. Addison-Wcslcy, Reading. MA, 1987.
4. Cattcll R.G.G.: Objęci Data Management. Addison-Wcslcy. Reading, MA. 1991
5. Gray J N.. Reuter A Transaction Processing: Concepts and TechnUftics Morgan-•Kauftnan. San Francisco, 1993.
6 Kim W (cd.): Modern Database Systems The Objęci Model, łnteroperabiltty anti łłeyond ACM Press. New York. 1991.
7. Oszu M. T.. Valduriez P.: Principles of Distributcd Database Systems. 1'rcnticc Hall, lin-glcwood Cliffs. NJ, 1991.
8 Stoncbrakcr M (ed ): Readings in Database Systems Morgan-Kaufman, San Francisco. 1994
9. Ullman J.D.: Principles in Database and Knowlcdge-Hasc Systems, t I. Computer science Press. New York. 1988.
10. Ullman J.D.: Principles in Database and Knowledge-Basc Systems, t //. Computer science Press, New York. 1989.
11. Wicdcrhold G.: Database Design McGraw-Hill. New York. 1983.