72398 patus, proba, sesja3

a) Katalog okoliczności wyłączających winę jest otwarty. Okoliczności kodeksowe wyłączające winę:

|) nielctniość - nie osiągnięcie wieku od którego zaczyna się ponoszenie odpowiedzialności kantąj

2)    niepoczytalność

3)    błąd    f

•    co do znamion

•    co do bezprawności

4)    stan wytsząj konieczności wyłączający winę

5)    rozkaz

6)    szczególna sytuacja motywacyjna wyłączająca winę np. działanie z obawy przed grożącą odpowiedzialnością kamą

I) Nieletnioś^ art. 10 par. L Istota tej okoliczności polega na tym* źe ustawodawca dochodzi do wniosku. 2e dopiero po pewnym procesie dojrzewania społecznego* emocjonalnego dochodzi do socjalizacji określonych norm. Osoby bardzo młode, dzieci nie mająjeszcze takich możliwości podejmowania decyąji by można było mówić, że dokonują pewnej sensownej autodeterminacji swojego zachowania* że same decydują o tym co robią. Zasadniczo odpowiedzialność kama zaczyna się od osiągnięcia' 17 roku życia. Zdaniem ustawodawcy z chwilą ukończenia 17 lat sprawca staje się osobą dcyrzałą. Istnieje możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej także nieletniego, który idcończył 15 rok życia za szczegółowo wymienioną w art. 10 par. 2 grupę przestępstw, to dą poważne zbrodnie i niektóre bardzo poważne występki.

2)    Istota niepoczytalności wyraża się w dwóch stwierdzeniach z art. 31 - nie popełnia przestępstwa ten kto:

a)    nie mógł rozpoznać znaczenia czynu

b)    nie mógł pokierować swoim postępowaniem.

Obie te okoliczności mogą łącznie wystąpić.    ¹

Pierwsza okoliczność ma charakter intelektualny, związana jest z uświadomieniem sobie rzeczywistego charakteru podejmowanych działań. Sprawca nie mógł sensownie ocenić tego co robi.

Oruca przesłanka dotyczy sfery panowania nad realizacją swojej decyzji, sprawca nie mógł sensownie sterować swoim zachowaniem, to było poza zakresem jego możliwości decyzyjnej.

Owa niemożność pokierowania swoim zachowaniem musi zaistnieć w chwili czynu. Po drugie źródłem niemożności rozpoznania znaczenia czynu, pokierowania swoim zachowaniem mogą być następujące, enumeratywnie wyliczone okoliczności:

a)    albo następuje to na skutek choroby psychicznej (jakaś patologia)

b)    albo na skutek niedorozwoju umysłowego (wynika z nie osiągnięcia pewnych stadiów dojrzewania psychofizycznego)

c)    albo na skutek innego zakłócenia czynności psychicznej

3)    Błąd to fałszywe odzwierciedlenie stanu rzeczy w świadomości sprawcy. Błąd co do znamion w czystej postaci występuje przy nieumyślności. Każda nieumyślność jest następstwem błędu. Błąd co do bezprawności. Dotyczy mylnego wyobrażenia co do istnienia zakazu lub nakazu wy konania określonej czynności.

4)    Musi być spełniona zasada subsydiamości, niebezpieczeństwo musi istnieć dla dobra prawnego, to niebezpieczeństwo musi być realne i bezpośrednie, sprawca ma poświęcić dobro prawne ratując inne dobro prawne i ma robić to w celu ratowania dobra prawnego. Stan wyższej konieczności wyłączający winę jest wówczas kiedy dobro ratowane i poświęcone ma taką samą wartośó (np. życie za życie) albo kiedy dobro poświęcone ma wartość większą od dobra ratowanego ale nie może to być rażąca dysproporcja wartości dóbr.

5)    Jest to specyficzna okoliczność wyłączająca winę znajdująca się w części wojskowej KK w art. 318. Żołnierz, który wypełnia rozkaz, b) - ustawowe

- pozaustawowe    \

Ustawowe: (brona konieczna, stan wyższej konieczności, eksperyment

i

3