łańcuchu logistycznym są bardzo liczne i różnorodne. Zdecydowanie łatwiejsze jest ich określenie poprzez wyliczenie ich według kolejności występujących po sobie czynności, począwszy od logistyki zaopatrzenia działu, w tym zakupów. Znaczenie metody ABC jest widoczne przy wyznaczaniu rzeczywistych kosztów zakupu konkretnych produktów lub kosztów zakupu dla poszczególnych wydziałów. Na koszty zakupu składają się koszty bezpośrednio związane z zakupem, to znaczy cena zakupionego produktu oraz koszty pośrednie zakupu, to znaczy koszty administracyjne związane z zakupem, np. koszty telefonów, wynagrodzenia. Ważne jest więc przypisanie poszczególnym czynnościom dotyczącym zakupów odpowiadających im kosztów pośrednich zakupu (administracyjnych). Służy do tego metoda ABC. Trudnością związaną z zastosowaniem tej metody jest ustalenie ile kosztuje realizacja poszczególnej czynności. Koszt czynności ustala się poprzez wyznaczenie składników tego kosztu. Przykładowe ustalenie kosztów czynności działu zakupu podano w tab. 8.
Metoda ABC pozwala na określenie wielkości kosztów dla poszczególnych czynności logistycznych, a przez to ustalenie, która z tych czynności jest najbardziej kosztotwórcza. Na tej podstawie można podjąć decyzje o minimalizacji kosztów czynności logistycznych.
Tabela 8
Ustalanie kosztów czynności działu zakupu
Telefony |
1,5 |
2 |
2 |
15 1 | ||||
Komputer |
3 |
1 |
1 |
2 |
1 |
2 |
1 | |
10 1 |
Inne |
2 |
2 |
1 |
2 |
1 |
1 |
41 | |
10 1 |
Razem koszty |
69 |
25 |
24 |
38 |
20 |
33 |
250 1 | |
Nośniki kosztów |
liczba nowych pozycji |
liczba dostaw ców |
liczba zamó wień |
liczba nowych dostaw ców |
liczba rachunków do wyjaśnienia |
liczba dostaw ców |
11 | |
Liczba czynności |
- |
2500 |
450 |
12 000 |
75 |
500 |
480 |
■ |
Koszty na jednostkę |
- |
10 |
50 |
3,17 |
266,67 |
66 |
85,42 |
s |
Źródło: B. Kapcia: Activity Based Costingjako metoda zarządzania procesami logistycznymi. AE, Katowice 1997, s. 61.
Metoda trade-off
Przy podejmowaniu decyzji o obniżeniu kosztów logistycznych należy brać pod uwagą również inne sfery działalności przedsiębiorstwa (m.in. sferę produkcji, finansową) oraz jego otoczenie. Dzięki temu koncepcję globalnych kosztów można wspomóc rozszerzając ją o koncepcję współzależności kosztów.
Wyrazem przestrzegania w praktyce koncepcji współzależności kosztów jest przeprowadzenie analizy trade-off. Kosztowe trade-off, czyli ustępstwa kosztowe, polegają na zwiększeniu jednego rodzaju kosztów, aby inne uległy zmniejszeniu, a w efekcie suma wszystkich kosztów się zmniejsza. W wyniku badań wyróżniono cztery różne poziomy analizy trade-off:
- wewnątrz poszczególnych elementów przepływu logistycznego - zależności wewnątrz pojedynczych elementów, np. jakość opakowania wpływająca na jego żywotność i cenę,
- pomiędzy poszczególnymi elementami, np. inny sposób pakowania może obniżyć koszty załadunku, ale zwiększy koszty magazynowania lub zastosowanie wysokiego składowania spowoduje wzrost kosztów związanych z wyposażeniem, ale zmniejszy wielkość zajmowanej powierzchni,