73079 Obraz (1498)

124    Kierunki iinalizy wskn/iukuwej i (ej mlii w o» < uli pi/rtUlęlmitsIwn

zdarza, żc lak samo nazwane wskaźniki są różnie obliczane, a więc mają różna pojemność informacyjną i decyzyjną. Różna interpretacja zasad rachunkowości może znacznie zmniejszyć przejrzystość wykazywanych przez przedsiębiorstwa wyników działalności, a nawet uniemożliwić porównanie wskaźników. Konieczne zatem jest zadbanie o jednorodność porównywanych elementów. Oprócz efektów związanych z różnicami polityki księgowej (rachunkowej) trzeba zwrócić uwagę na daty zamknięć rachunkowych. Występowanie różnic w datach zamknięcia rocznych sprawozdań finansowych jednostek gospodarczych może różnicować warunki ekonomiczne, które z kolei mogą powodować pewne różnice w wartościach porównywanych wskaźników ekonomicznych. Problem ten jest szczególnie istotny przy dokonywaniu porównań międzynarodowych. Należy się upewnić, że porównuje się tak samo liczony wskaźnik, a jego elementy zostały obliczone z zachowaniem takich samych zasad i procedur oraz dotyczą tego samego okresu.

Istotna jest również eliminacja zakłóceń finansowych przy porównaniach czasowych. Wynikają one ze zmian wartości pozycji kosztów, cen, stawek, norm i taryf. Są zatem efektem wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Przy dokonywaniu porównań czasowych trzeba wyeliminować te zakłócenia (np. inflację) bądź też określić intensywność ich oddziaływania na poziom porównywanych wskaźników ekonomicznych.

Eliminacja zakłóceń finansowych pozwala na urealnienie porównywanych wartości przez ich przeliczenie na podstawie odpowiednich wskaźników zmian.

Równie ważne jest upewnienie się, że porównywane wskaźniki są wolne od zakłóceń organizacyjnych i przedmiotowych, choć ich eliminacja nie zawsze jest możliwa. Należy zatem opisać wpływ, jaki stwierdzone różnice wywierają na powstanie odchylenia, oraz zaistniałe zmiany rozpatrywać i interpretować w aspekcie wpływu tych zakłóceń.

Przy interpretowaniu wskaźników trzeba uwzględnić nie tylko informacje pochodzące ze sprawozdań finansowych, ale również raport biegłego, raport analityków finansowych, osobistą wiedzę z zakresu zarządzania, informacje pochodzące ze środków masowego przekazu i innych źródeł. Powinien też zostać uwzględniony wpływ otoczenia, czyli ogólnych warunków gospodarowania, a zatem czynniki polityczne, ekonomiczne, społeczne i technologiczne rozpatrywane w ramach analizy PEST.

Przed rozpoczęciem badania należy odpowiedzieć na następujące pytania:

•    Co chcemy mierzyć i dlaczego?

•    Jaki miernik należy zastosować?

•    Jak obliczyć dany wskaźnik?

•    O czym świadczy niska lub wysoka wartość wskaźnika?

•    W jaki sposób wartości te mogą nas wprowadzić w błąd?

•    Czy w ocenach uwzględniać wartości księgowe czy rynkowe, ceny czy koszty?

•    Jak można udoskonalić stosowany miernik?

•    Jak uwzględniać wartość praw posiadanych przez przedsiębiorstwo?

Trzeba się też upewnić, czy uwzględniono takie same elementy i procedury nbliczeniowe i czy zachowano takie same standardy ostrożności.

Nie ma istotnych rozbieżności między analizą wskaźnikową dokonywaną u warunkach polskich oraz w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej. Jej zakres, lu m i budowa wykorzystywanych wskaźników, ich klasyfikacje oraz zasady i kierunki analizy są bardzo zbliżone. Różni ją natomiast dogłębność interpretacji w .każników, a szczególnie wykorzystanie dostarczanych przez nie informacji do podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie. Nie w pełni docenia się również wartość .Ygnałów wysyłanych przez kierownictwo firmy rynkowi kapitałowemu, jakimi są wielkości wskaźników.

Należy także pamiętać, co już wcześniej wspomniano, że od wielkości przeciętnych mogą się odchylać wyniki osiągane zarówno przez przedsiębiorstwa najlepsze, |nk i najgorsze. Pierwsze z tych przedsiębiorstw mogą sobie na to pozwolić, gdyż prowadzą politykę, która zapewnia im prymat na rynku (w branży). Natomiast labszc przedsiębiorstwa nie są w stanie ich naśladować, gdyż poziom ich przepływów pieniężnych nie jest dostateczny. Słabe przedsiębiorstwa nie są zdolne do uzyskania średnich wielkości branżowych i wyeliminowania niekorzystnych odchyleń. Osiąganie wartości przeciętnych lub tych wybranych jako wzorce nie zawsze świadczy o dobrej kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Pozycja firmy na rynku zależy bowiem od wielu złożonych czynników, które nie zawsze można zmierzyć za pomocą wskaźnika.

Ze względu na złożoność rzeczywistości gospodarczej i indywidualność każdego przedsiębiorstwa wartość uzyskiwanych wskaźników należy rozpatrywać w aspekcie konkretnego przedsiębiorstwa, uwzględniając jego specyfikę i uwarunkowania rynkowe. Kryterium oceny kształtowania się wskaźników jednostki gospodarczej powinna stanowić ich optymalność, a zatem wartość najlepsza w danych warunkach. Kierownictwo firmy może mieć powody takiego, a nie innego kształtowania wyników działalności przedsiębiorstwa, gdyż nie ma obowiązku równania do wartości średnich. Jego celem jest bowiem maksymalizacja stanu posiadania właścicieli przedsiębiorstwa, osiągana poprzez maksymalizację wartości rynkowej jednostki gospodarczej. Wszelkie sposoby osiągania tego celu, jeśli przynoszą oczekiwane efekty i nic są sprzeczne z prawem, są dozwolone. Z tego powodu nie istnieją sztywne ramy interpretacji wskaźników. Wielkości wzorcowe służą jedynie jako drogowskazy, znaki, które mogą być wykorzystane lub też nie.

To zróżnicowanie ocen kształtowania się wskaźników wskazuje na rangę analizy wskaźnikowej w ocenie przedsiębiorstwa oraz znaczenie osób zajmujących się analizą i interpretacją wskaźników. Analizę wskaźnikową determinuje wiedza merytoryczna, natomiast interpretacja uzyskiwanych wyników jest oparta na subiektywnych ocenach osób dokonujących analizy. Kanwą dla wniosków są odpowiednia metodologia oceny, znajomość branży i przedsiębiorstwa oraz własne przeświadczenia i umiejętność przewidywania. Ten ostatni element, mający szerokie uwarunkowania, powoduje, że przedsiębiorstwa w różny sposób są zdolne do wykorzystywania nadarzających się możliwości, a tym samym do uzyskiwania przewagi nad konkurencją.