28377 Obraz (1495)

I IX Kierunki anali/.y wskii/nikowrj i (ej 10I11 w ocenie przedsiębiorstwii

Wskaźniki są szybką metodą prezentowania informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych w formach umożliwiających dokonywanie porównań ze sprawozdaniami podobnych przedsiębiorstw, a także danymi finansowymi przedsiębiorstwa z lat poprzednich lub zawartych w jego planach. Zaletą wskaźników jest uwzględnianie części składowych wyników działania przedsiębiorstwa. Dlatego też umożliwiają one analizę całości działania przedsiębiorstwa lub tylko pewnych jej segmentów. Ponieważ są wyrażone w procentach, zostaje wyeliminowany problem porównywania różnych wielkości.

Wskaźniki umożliwiają porównywanie rozmaitych informacji finansowych oraz badanie relacji między nimi. Nie ma publikacji, w których byłaby podana gradacja ważności wskaźników dla oceny działalności przedsiębiorstwa i potrzeb zarządzania. Ich dobór powinien być zdeterminowany przez cel badania, możliwości pozyskania danych liczbowych, a także przez przekonania analityka. Częstotliwość wykorzystywania wskaźników w praktyce, warunkowana ich zaletami i pojemnością informacyjną, pozwala na wyodrębnienie tych, które mogą być uważane za podstawowe i najpopularniejsze.

Analizę wskaźnikową można przeprowadzać na potrzeby zewnętrzne oraz wewnętrzne. Prowadzona przez samo przedsiębiorstwo dostarcza cennych informacji do oceny wewnętrznej, warunkujących podejmowanie odpowiednich (optymalnych) decyzji przez kierownictwo. Wykorzystuje się wówczas informacje wewnętrzne, nie znane otoczeniu przedsiębiorstwa, umożliwiające dokonanie wnikliwej i szczegółowej analizy expost, warunkującej przeprowadzenie adekwatnej analizy exante. Otrzymane w ten sposób wskaźniki nie są publikowane, lecz jedynie wykorzystywane w zarządzaniu przedsiębiorstwem i planowaniu jego działalności.

Istnieje kilka sposobów klasyfikacji wskaźników ekonomicznych. Można je np. podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Wskaźniki wewnętrzne są obliczane wyłącznie na podstawie danych zaczerpniętych ze sprawozdań finansowych firmy, stanowiąc ich interpretację.

Wskaźniki zewnętrzne to takie, w których dane znajdujące się w liczniku bądź w mianowniku pochodzą z materiałów źródłowych innych niż sprawozdania finansowe, np. cena rynkowa akcji danej spółki. Wskaźniki te są najczęściej wykorzystywane przez inwestorów firmy.

Wśród wskaźników wewnętrznych można następnie wyodrębnić dwie zasadnicze grupy — wskaźniki operacyjne i finansowe. Wskaźniki operacyjne dotyczą operacji spółki, nie uwzględniając sposobu ich finansowania, dotyczą zatem strony aktywów bilansu. Wskaźniki finansowe odnoszą się do badania sposobu finansowania aktywów spółki.

Wskaźniki operacyjne można z kolei podzielić na wskaźniki aktywności, które charakteryzują efekty uzyskiwane przez spółkę z działań operacyjnych, oraz na wskaźniki efektywności (wydajności), określające obrót lub charakteryzujące efektywność inwestycji.

Wskaźniki finansowe zaś dzieli się następnie na wskaźniki płynności i struktury kapitału. Wskaźniki płynności oceniają krótkoterminową pozycję finansową firmy, n zwłaszcza zdolności spółki do spłacania zobowiązań w krótkim okresie. Wskaźniki struktury kapitału (zasilania finansowego, struktury finansowania) służą ocenie długoterminowej struktury kapitału, przede wszystkim zaś badaniu udziału I apitnłu własnego i obcego w finansowaniu firmy oraz badaniu zdolności podmiotu do obsługi zadłużenia w długim okresie.

Można się spotkać z różnymi podziałami wskaźników ekonomicznych, np. na sześć grup:

I) wskaźniki płynności, które określają zdolność firmy do regulowania krótkotei minowych zobowiązań;

.’) wskaźniki struktury kapitału (zasilania, dźwigni finansowej, lewarowania), charakteryzujące stopień sfinansowania firmy kapitałem obcym;

<) wskaźniki aktywności, oceniające efektywność wykorzystania majątku firmy;

I) wskaźniki rentowności, mierzące efektywność menedżerów poprzez badanie zyskowności, szczególnie sprzedaży i inwestycji;

S) wskaźniki wzrostu, określające zdolność firmy do zachowania swojej pozycji ekonomicznej w procesie wzrostu gospodarki danej branży;

(>) wskaźniki wyceny (rynkowe), służące ocenie zdolności menedżerów do powiększania wartości rynkowej firmy; wiążą się one bezpośrednio z podstawowym celem działania przedsiębiorstwa, jakim jest maksymalizacja jego wartości rynkowej i wzrost zamożności akcjonariuszy.

W literaturze można też spotkać podział wskaźników na pięć grup:

1)    wskaźniki płynności (wypłacalności krótkoterminowej);

2)    wskaźniki wypłacalności długoterminowej (dźwigni finansowej lub zasilania);

3)    wskaźniki produktywności, nazywane też wskaźnikami zarządzania aktywami;

4)    wskaźniki rentowności;

5)    wskaźniki rynkowe

łub na trzy grupy:

1)    wskaźniki rentowności;

2)    wskaźniki zasilania i płynności;

3)    wskaźniki obrotu.

Najczęściej jednak wskaźniki te są dzielone na cztery grupy:

1)    wskaźniki płynności;

2)    wskaźniki zasilania finansowego;

3)    wskaźniki aktywności (efektywności);

4)    wskaźniki rentowności.

Niektórzy autorzy łączą wskaźniki grupy drugiej i trzeciej, a jako czwartą grupę wymieniają wskaźniki rynkowe. Inni wymieniają wskaźniki rentowności, płynności pozycji finansowej i rynkowej.