124 Analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa
Poprzestanie tylko na ocenie zmian wyniku finansowego mogłoby prowadzić do błędnej oceny efektywności funkcjonowania firmy. Trzeba przede wszystkim stwierdzić czy zysk umożliwia pokrycie stanowiącej skutek inflacji deprecjacji kapitałów własnych, jakimi firma dysponowała przeciętnie w ciągu okresu. Jeżeli bowiem zysk nie wystarczałby na zachowanie realnej wartości tych kapitałów, oznaczałoby to ich „przejadanie”. Jeśli na przykład kapitały własne na początek roku stanowiłyby 800 tys. zł, a ogólny poziom cen uległ zmianie na koniec roku w stosunku do początku roku o 10% to realna wielkość kapitałów na koniec roku uległaby zmniejszeniu o 80 tys. zł. Dopiero co najmniej taka kwota zysku umożliwiłaby pokrycie skutków deprecjacji kapitałów własnych, wywołanej inflacją.
Pełną ocenę w tej dziedzinie można uzyskać kalkulując realną stopę kapitałów zyskowności kapitałów własnych.
■ Przykład 34 --- __
Założenia analogiczne, jak w przykładzie poprzednim. Dodatkowo wiadomo, że na początku drugiego roku kapitały własne spółek wynosiły: w spółce A — 5 400, w spółce B — 9 000, w spółce C — 3 200, a w spółce D — 3 000 tys. zł. W spółkach A, B i D kapitały te nie uległy zmianie w ciągu całego roku. Natomiast kapitały własne spółki C wzrosły w wyniku nowej emisji akcji o 600 tys. zł poczynając od 1 września. Przeciętne kapitały własne tej spółki w ciągu roku stanowiły zatem:
600 x 4
3 200 H--—— = 3 400 tys. zł
Wobec tego nominalne stopy zyskowności kapitałów własnych w drugim roku wynosiły:
w spółce A 378 x 100 : 5 400 = 7,0%
w spółce B 450 x 100 : 9 000 = 5,0%
w spółce C 510 x 100 : 3 400 = 15,0%
w spółce D 720 x 100 : 3 000 = 24,0%
Jednak z tego wynika, najwyższą zyskowność kapitałów własnych osiągnęła spółka D, pomimo iż jej zysk w stosunku do poprzedniego roku poważnie zmniejszył się. Na drugim miejscu plasuje się spółka C, na trzecim spółka A, a najmniejszą zyskowność kapitałów własnych w nominalnym ujęciu wykazała spółka B, chociaż przyrost zysku w tej spółce był największy.