73863 Zasady Wykładni Prawa L Morawski)9

^! ■■ Rozdział XV. Zasady wykładni prawa międzynarodowego...

Andrea Raccanelli, pkt 24)⁵⁰. Instytucja pytań prejudycjalnych jest jednym z najważniejszych instrumentów, który ma służyć realizacji zasady jednolitości wykładni prawa wspólnotowego we wszystkich krajach członkowskich.

W sensie formalnym ETS nie uznaje zasady stare decisis i jego orzeczenia nie wiążą sądów krajowych w innych sprawach, co nie znaczy, że nie wywierają one wpływu na orzecznictwo w podobnych sprawach. Można zatem powiedzieć, że w orzecznictwie ETS, podobnie jak we Francji i innych państwach z kręgu civiL Law, funkcjonuje instytucja precedensu de facto, a więc precedensu formalnie niewiążącego, a nie charakterystyczna dla krajów common law, które uznają zasadę stare decisis, instytucja precedensu formalnie wiążącego (de iiire)⁵¹. Warto też dodać, że ETS nie zajmuje się interpretacją prawa państw członkowskich, chociaż rzecz jasna jego orzeczenia, a zwłaszcza orzeczenia prejudycjalne wywierają wpływ na sposób interpretacji przepisów prawa krajowego.

Wskazać należy, że obok wykładni dokonywanej przez sądy unijne ważną rolę odgrywa również wykładnia dokonywana przez Komisję Europejską w różnego rodzaju komunikatach, wytycznych, czy obwieszczeniach publikowanych w Dzienniku Urzędowym UE. Formalnie rzecz biorąc wykładnia ta również nie ma mocy wiążącej⁵².

Jeśli chodzi o czas od którego decyzje interpretacyjne sądów wspólnotowych wywierają skutki prawne, to sądy wspólnotowe (podobnie jak na przykład polskie sądy) przyjmują zasadę, że wywierają one zasadniczo skutki ex Curie, a więc od daty uchwalenia interpretowanego przepisu, a nie od daty podjęcia decyzji (ex nunc). Jak to ujmuje ETS: „wykładnia przepisu prawa wspólnotowego, dokonana przez Trybunał w ramach kompetencji przyznanej mu w art. 234 WE, wyjaśnia [...] znaczenie oraz zakres prze-

“ Por. też wyroki z dnia 17 lutego 2005 r, w sprawie C-134/03 Viacom Outdoor, Zb.Orz. s. 1-1167, pkt 22 i z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie C-217/05 Confcderación Espanola de Empresarios de Rstadones de Servicio, Zb.Orz. s. I-I 1987, pkt 26

⁵¹    J. Helios, Pojmowanie wykładni prawa europejskiego w orzecznictwie TS, Wrocław 2002, S. 92; K. Masło, Wykładnia autonomiczna w prawie europejskim, fw:l Wykładnia prawa Unii Europejskiej..., s. 167. O pojęciu precedensu de iure i de facto por. L. Morawski, Precedens a wykładnia, „Państwo i Prawo” 1996/10; idem, Czy precedens powinien być źródłem prawa, [w:] W kręgu problematyki władzy, państwa i prawa, Lublin 1996; L. Morawski, M. Zirk--Sadowski, Precedent in Poland, [w:j Interpreting Precedents. A Comparative Strudy, ed. N. MacCormick and R. Summers, Dartmouth 1997, s. 219.

⁵²    M. Fryźiewicz, op. cit., s. 9; B. Pawłowski, Pozasądowa wykładnia prawa konkurencji, [w:] Wykładnia prawa Unii..., s. 225.

■ * ■ 299 ■ ■ -