74064 P3040877

f.ff. Spoiny

Wymagano długości badanych odcinków spoin zależą od klasy złącza. 7#odnie z normą PN -78/M-69011 rozróżnia się 5 klas złączy spawanych oznaczonych literami A, B, C, D, E w zależności od wytrzymałości zmęczeniowej złącza, rodząju i jakości wykonania.

Projektant, w zależności od charakteru konstrukcji może stawiać wyższe wymagania, co powinno być zaznaczone na rysunkach konstrukcyjnych. W celu zapobieżenia powstawania wad w spoinach należy starannie i na bieżąco kontrolować prace spawalnicze i prowadzić ich dziennik. W dzienniku takim odnotowane są nazwiska spawaczy oraz wszelkie okoliczności mąjące wpływ na jakość spoin, a przy spawaniu na wolnym powietrzu - ponadto temperatura powietrza i stan pogody. Roboty spawalnicze bowiem mogą być prowadzone jedynie przy temperaturze wyższej niż -5°C, a przy spawaniu stali niskostopowych przy temperaturze wyższąj niż +5°C. Nie wolno kontynuować prac spawalniczych podczas deszczu i padąjącego śniegu.

W przypadku spawania ręcznego spawacz musi przedstawić świadectwo przeprowadzonej próby. Próba taka powinna odbywać się co dwa lata. Ponadto próby takiej dpkonąje się zawsze w przypadku zaistnienia przerwy w wykonywaniu robót spawalniczych większych od sześciu miesięcy, jak również wówczas, gdy stwierdzi się uchybienia w jakości wykonywanych spoin.

klasy konstrukcji spawanych, w zależności od rodząju obciążenia i od skutków ewentualnego zniszczenia lub uszkodzenia elementu konstrukcyjnego, podano w normie PN-87/M-69008. Ponieważ zniszczenie nośnego elementu stalowego konstrukcji budowlanej jest zawsze związane z zagrożeniem życia ludzkiego i dużymi stratami materialnymi, to spawane elementy stalowe budowli kwalifikuje się do 1 klasy konstrukcji spawanych.

Zgodnie z normą PN-87/M-69009 wytwórnia elementów stalowych winna mieć uprawnienia do wykonywania połączeń spawanych klasy 1, a więc należeć do zakładów grupy I.

1.11.12. Podstawowe wymiary spoin, konstrukcyjne zasady ich doboru

1.11.12.1. Spoiny czołowe

Podstawowymi wymiarami spoin czołowych są:

□    grubość spoiny a,

□    długość spoiny l.

tyk. | 4b 1‘irtHMHi wymiary oporny rafowy

Kys.l 46 Podstawowe wymiary spoiny pachwinowej

Podstawy projektowania konstrukcji metalowych

Grubość spoiny a przyjmuje się równą grubości łączonych części Mb równą grubości cieńszej (rys. 1.45). W przypadku niepełnych spoin czołowych — równą głębokości rowka do spawania zmniejszonej o 2 mm. Grubość spoin typu 1/2V, z dodatkowym nadłewem wypełniającym pachwinę w złączach teowych, należy przyjmować: dla spoin z podpawaną granią wg rys.1.46, a dla spoin typu K wg rys.1.47, tj. przyjmować a = I, gdzie t jest grubością środnika. Jeśli w połączeniu teowym ze spoinami czołowo-pachwinowymi spełnione są warunki:

c£3mm, c ś 0,2 t_t loiZt _t    (l.4>

Rys.1.48. Pokład stosowania płytek wybiegowych

to tak ukształtowane złącze można uważać jako połączenie na spoinę czołową o grubości o = t. Alternatywnie obowiązują zasady przyjmowania grubości jak dla spoin pachwinowych.

Długość spoiny / przyjmuje się równą szerokości łączonej blachy Mb równą szerokości węższej z łączonych części pod warunkiem wykonania spoiny bez kraterów spawalniczych. Uzyskuje się to przez wyprowadzenie końców spoiny na płytki wybiegowe (rys.1.48).

Przy projektowaniu spoin czołowych należy uwzględnić następujące zalecenia:

a)    W przypadku łączenia blach (ścianek) o różnych grubościach t_x należy zaprojektować ciągłą zmianę przekroju, stosując ukoso-wanie nie większe niż:

1:1— przy obciążeniach statycznych,

1:4 — przy obciążeniach dynamicznych.

Jeżeli różnica grubości lub przesunięcie krawędzi blach czołowych jest nie większe niż grubość cieńszej blachy i nie przekracza 10 mm, to ukosowanie można uzyskać przez odpowiednie ukształtowanie spoiny (rys.l.49a,b). Alternatywnie grubszą blachę należy ukosować do grubości blachy cieńszej (rys.l.49c>.

b)    Stosować styki w płaszczyznach prostopadłych do osi spawanym

elementów (rys.l.50a), gdyż są proste w wykonawstwie, najbardziej ekonomiczne, a wytrzymałościowo nie ustępują innym bardziej skomplikowanym rozwiązaniom. Nie zaleca się stosowania, niekiedy jeszcze spotykanych (rys.l.50b.) styków ukośnych, schodkowych przenoszących naprężenia rozciągające.

Rys. 1.49. Ukouowanio blach o różnych grubościach

c)    Należy unikać stosowania spoin w wewnętrznych narożach kształtowników walcowanych zwłaszcza ze stali nieuspokojooąj (dwuteowników, ceowników). z uwagi na silne lokalne spiętrzenie się naprężeń własnych spawalniczych i walcowniczych, mogących inicjować w czasie eksploatacji kruche pęknięcia. Zniszczenie złącza doczołowego może nastąpić zarówno w spoinie, jak

57