74813 skanuj0017(5)

Gdyby w uzwojeniu dolnym we wspólny punkt neutralny były połączone także końce uzwojenia oznaczone liczbą 2, to wykres napięć byłby taki jak dla uzwojenia górnego i ramiona gwiazdy napięć dolnych leżałyby na ramionach gwiazdy napięć górnych. Jeżeli w uzwojeniu dolnym we wspólny punkt neutralny są połączone początki uzwojeń oznaczone liczbą 1, to oznacza to odwrócenie zwrotu napięcia w każdej z faz i gwiazda napięć indukowanych ma postać jak na rys. 2.22d. Gwiazda napięć dolnych jest odwrócona, czyli obrócona o 180° względem gwiazdy napięć górnych.

•2.25* Jakie są cechy charakterystyczne połączenia uzwojeń transformatora trójfazowego w trójkąt?

Na rysunku 2.23a pokazano połączenie transformatora w trójkąt, oznaczane po stronie górnej symbolem D, a po stronie dolnej symbolem d. Połączenie górnego uzwojenia w trójkąt uzyskano w ten sposób, że koniec 2 uzwojenia pierwszej fazy połączono z początkiem 1 drugiej fazy, koniec 2 drugiej fazy z początkiem 1 trzeciej fazy

a)

b) ia u

•2.23* Połączenie transformatora w trójkąt

i koniec 2 trzeciej fazy z początkiem 1 pierwszej fazy. Połączenie w trójkąt tworzy uzwojenie zamknięte. Na rysunku 2.23b pokazano nieskojarzone ze sobą fazory napięć indukowanych w uzwojeniu górnym oraz trójkąt napięć indukowanych, otrzymany przez skojarzenie fazorów napięć fazowych. Gdyby uzwojenie dolne zostało połączone w trójkąt przy zachowaniu tego samego obiegu jak przy uzwojeniu dolnym, to kierunki boków trójkąta napięć uzwojenia dolnego byłyby lakie jak kierunki boków trójkąta napięć uzwojenia górnego. Trójkąt n.i pięć dolnych byłby nieobrócony względem trójkąta napięć górnych. Na rysunku 2.23a połączenie w trójkąt uzwojenia dolnego ma odwrócony obieg w stosunku do połączenia w trójkąt uzwojenia górnego: początek 1 uzwojenia pierwszej fazy jest połączony z końcem 2 uzwo-icnia drugiej fazy itd. Nieskojarzone fazory napięć indukowanych w uzwojeniu dolnym (rys. 2.23c) są takie jak w uzwojeniu górnym, ale trójkąt napięć indukowanych w uzwojeniu dolnym otrzymany przez -kojarzenie fazorów napięć fazowych jest obrócony o 180° względem trójkąta napięć indukowanych w uzwojeniu górnym. Linie przerywane na wykresach wektorowych napięć uzwojenia dolnego oznaczają lazory napięć fazowych umyślonej gwiazdy.

•2.26* Jakie są cechy charakterystyczne połączenia uzwojeń transformatora trójfazowego w zygzak?

dołączenie uzwojeń transformatora w zygzak pokazano na rys. 2.24a. dołączenie w zygzak najczęściej wykonuje się tylko po stronie dolnej, do stronie górnej łączy się uzwojenia w gwiazdę (jak na rys. 2.24a) albo w trójkąt. Połączenie w zygzak oznacza się symbolem z. Przy połączeniu w zygzak uzwojenie dolne na każdej kolumnie jest podzielone na połówki. Koniec (albo początek) jednej połówki uzwojenia na jednym słupie jest połączony z końcem (albo z początkiem) drugiej połówki uzwojenia na drugim słupie. Jedne z końców tak uzyskanych uzwojeń fazowych łączy się we wspólny punkt neutralny, a drugie końce tych uzwojeń są wyprowadzone do zacisków zewnętrznych. Na rysunku 2.24b pokazano sposób kojarzenia fazorów napięć in-

• 2.24 • Połączenie transformatora w zygzak — (a, b)

37