75029 Kopia wołoszyn1

Ateny V wiek p.n.e.

£-

Bardzo tafcie^zalccal swym uczniom, aby ^dbali o zdrowie i w miarę możności yswajali sobie othsąawców pożyteczne wiadomości w tym względzie, ponadto, Ir każdy ciągle zwracarbw^gę, jakie mianowicie pokarmy, jakie napoje, jakie prace i dy fizyczne najkorzystniej dzfoiąją na jego organizm i jaki w ogóle powinien prowa-p tryb życia, aby zachować najlepszą kondycję fizyczną. Człowiek, który w ten fsób sam się troszczy o własne zd rowi^byfwedl ug Sokratesa najlepszym lekarzem I siebie i wiedział najlepiej, co mu służy.

Kto zaś chciał osiągnąć jakieś większe korzyści, niś*na to pozwala mądrość jwieka, temu doradza uprawianie wróżbiarstwa. Był bo\W«m zdania, że człowiek, ry zna sposoby, jakimi bogowie udzielają ludziom wskazówelNw interesujących sprawach, może zawsze liczyć na radę bogów.

POGLĄDY PEDAGOGICZNE PLATONA

Platon (427 - 347 p.n.e.) - jeden z największych filozofów starożytności (uczeń Sokratesa; założyciel Akademii)yest twórcą pierwszego wielkiego - i dochowanego do naszych czasów - systemu wychowawczego w pedagogice europejskiej^ Jako przeciwnik demokracji stworzył teorię "idealnego*, utopijnego państwa, na czele którego powinni stać filozofowie. W państwie tym obowiązuje prawdziwa hierarchia wartości: ponad dobrami ludzkimi, jak bogactwo, siła i sprawność fizyczna, piękność i zdrowie, stoją dobra "boskie", to jest cnoty z przodującą wśród nich cnotą rozumu. Zaio2enie to powoduje nadanie wielkiej rangi sprawom wychowania, które - zdaniem Platona - jest ważnym zadaniem państwa opartego na wysokiej etyce obywateli.

Publikujemy poniżej fragmenty Ptrrw w przekładzie i opracowaniu Marii Maykowskiej (Warszawa 1960) oraz Państwa w przekładzie Władysława Witwickiego (Warszawa 1991).

Źródło: (46] i (45]

[O POJĘCIU WYCHOWANIA]

(Prawa, ks. I, s. 36-38)

Rozmawiają trzej starcy: Kreteńczyk Kleinias, Spartanin Megillos i Atcńczyk (Platon). Rozmowa toczy się na Krecie, ponieważ z nią właśnie łączy się imię mitycznego władcy Minosa uchodzącego za pierwszego prawodawcę Greków.

Ateńczykr. Wyłożę więc, co trzeba rozumieć przez wychowanie, a wy uważajcie, czy to wam trafia do przekonania

Kleinias: Mów, proszę.

Ateńczykr. Już mówię. Twierdzę więc, że każdy, kto ma kiedyś dobrze wykonywać jakiś zawód, ćwiczyć się w nim musi od razu, od samego dzieciństwa i zarówno w żaba-wie, jak i przy poważnych zajęciach musi mieć wciąż do czynienia z tym wszystkim, co ..z tą rzeczą pozostaję w związku. I tak ten, kto stać się ma na przykład dobrym rolnikiem czy budowniczym, już w zabawie budować'powinien domki dziecinne czy pólka uprawiać, a wychowawca dostarczyć winien jednemu i drugiemu małych narzędzi wzorowanych na prawdziwych i przywodzić ich do tego, żeby pewne, niezbędne elementarne umiejętności przyswoili sobie zawczasu. Przyszły cieśla nauczyć się więc musi mierzyć i posługiwać się sznurem ciesielskim, a przyszły wojskowy bawiąc się zaprawiać się powinien w konnej jeździe. Podobnie w innych wypadkach postępować trzeba i usiłować przy pomocy zabaw zwracać zamiłowania i pragnienia chłopców tam, gdzie, gdy dojdą, znajdą swój cdjNaj ważniejszą rzeczą, powiadam, w całej działalności wychowawczej jest takie urobienie duszy chłopca, ażeby już w zabawię pokochał jak*' najbardziej to, w czym, gdy dorośnie, będzie musiał posiadać najdoskonalszą sprawność, jaka jest możliwa w jego zawodzie* Uważajcie, czy to, co powiedziałem dotychczas, trafia wam do przekonania.

Kleinias: Czyż może nie trafiać?