wiek - podeszły wiek lub bardzo młody wiek, chodzi o osobę całkowicie niezdolną do pracy, aby nie pozostawała ona bez niezbędnych środków utrzymania. Te świadczenia wyjątkowe są finansowane z budżetu państwa. Nie są to sprawy, które należą do indywidualnych spraw z zakresu prawa ubezp. społ. W związku z tym od negatywnej decyzji Prezesa ZUS nie przysługuje odwołanie do sądu powszeduiego w trybie art. 1 kpc. Przyjmuje się, że prezes ZUS działa tutaj w ramach upoważnienia ustawowego, jest to nonna kompetencyjna, która pozwala mu na przyznanie określonych świadczeń, których charakter nic jest do końca określony. Na pewno nie są to świadczenia z ubezp. społ.. pozostaje pytanie czy są to świadczenia typu pomocowego - forma pomocy społ. usytuowana w przepisach o ubezp. społ. Pani prof. Się za tym opowiada. Odwołanie od decyzji Prezesa ZUS płynie do sądu administracyjnego, ponieważ decyzja Prezesa ZUS jest decyzją uznaniowy.
Prawo do świadczeń pieniężnych z ubezp. społ. pozostaje w ścisłym związku ze składką. Składka jest obliczana w określonym procencie od uzyskiwanych dochodów. Składka ta jest jednakowa dla wszystkich osób. co jest przejawem równości podmiotów objętych z mocy ustawy ochroną w dziedzinie ubezp. społ. Ustalona jest jednolita stopa procentowa bez względu na cecliy osobiste podmiotu, który jest tą ochroną objęty'. Składki te wpływają do funduszu ubezpieczenia spoi Obok składki, fundusz jest drugą konieczną cechą techniki ubezpieczenia społ. Te fundusze ubezpieczeniowe stanowią organizacyjną finansową strukturę, w ramach której gromadzona jest składka. Przy czym fundusze te mogą mieć różny charakter. Mogą one
• mieć osobowość prawną (jak w okresie II RP) - OFE w ramach II filaru obecnie. Fundusz Rezerwy Demograficznej powołany w obrębie ubezp. społ. w celu wsparcia części funduszu ubezp. społ., fundusze powołane dla ubezp. społ. rolników;
• mieć charakter państwowego funduszu celowego - FUS (Fundusz Ubezpieczana Społecznego), jest budżetową strukturą prawa i jest powoływany co roku łącznie z budżetem i ma postać planu finansowego. Tai plan finansowy obejmuje planowane wpływy i wydatki zwykle w każdym udziale. Efekty* tej prognozy są pod koniec roku ocaiiane.
Fundusze są źródłan finansowania świadczai ze sfery ubezp. społ. Wpływy to gł. składki, ale też np. dotacje. Wydatki to świadczona.
Jeżeli chodzi o warunki nabycia prawa do świadczai są co do zasady uregulowane jednakowo dla wszystkich ubezpieczonych, ale jest to zasada. Ale są wyjątki ze wzgł. na różne kryteria: wiek - data urodzenia przy świadczeniach emerytalny cli. charakter wykonywanej pracy - wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub wykonywanie pracy o szczególnym charakterze. Natomiast płeć stanowi pewne krytaium. ale nie tak zasadnicze jak do niedawno - wpływ UE m. in. ( Dyrektywy 79/7 z 1978 r. o stopniowym wprowadzaniu równouprawniaiia kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczana społ ).
Podsumowując tę tcclinikę zabezpieczana społ.. jaką stanowi technika ubezpieczana społ. trzeba podkreślić, że jest to technika skiaowana do grup społ. - zawodowych, które utrzymują się z dochodów z własnej pracy. Adresatem tej techniki są pewne grupy a nie pojedyncze osoby. Osoby fizyczne . które nie mieszczą się w cechach typowych określonych dla pewnych grup zawodowych (praca nakładcza, umowy cywilnoprawne nic są objęte ochroną w prawic ubezp. społ. Prawo to jest adresowane do szeroko ujętych grup zawodowych. Osoby, które się w tych grupach nie mieszczą muszą się ubezpieczyć w ubezpieczeniu gospodarczym typu osobowego. Cechą tego ubezpieczana jest przymus - obowiązek odprowadzania składki. Ponadto katalog ryzyk jest z góry ściśle określony.
2. Technika zaopatrzenia społecznego
Stosowana szczególnie w UK. Australii. Nowej Zelandii. Szwecji. Danii. Tccłuiika ta rozwinęła się także w krajach . gdzie typową techniką ocluony była teclinika ubezpieczana społecznego. Ubezpieczane to dotyczyło ludności zarobkującej, ale obok tej grupy społecznej występowały też inne potrzeby w ramach tej lub iiuiych grup. które wymagały punktowej ochrony. I ta technika właśnie służy zaspokajaniu punktowych potrzeb. Teclinika ta dotyczy pewnych wybranych grup. które zostały wyodrębnione w ustawie ze względu na określony tytuł ocluony. W ustawie zawarty' jest stały zamknięty katalog tych tytułów ocluony. Tytuły te najczęściej dotyczyły bczpicczaistwa i ochrony państwa - dotyczyły żohiiazy, służb mundurowych, zawodów paramilitarnych, służb państwowych. CBS. ABW. Straż Pożarna. Policja. CBA. Były to od zawsze grupy clironione tą tecluiiką zaopatrzenia społecznego ze względy na icli charakteiystyczne cechy. Ponadto tą tecluiiką są objęci kombatanci, byli żołnierze. Te świadczaiia są wypłacane z budżetu Państwa a nie ze składek. Mieszczą się w nich również świadczenia rodzinne, które do 1995 roku były częścią ubezp. społ.. obecna regulacja z 2004 r. zalicza je do zaopatrzalia społ. Poza tym w tej kategorii mieści się również raita socjalna (ustawa z 2003 r. ). świadczaiia przedanaytalnefustawa z 2004 r.) Tecluiiką ta nie pozostaje w żadnym związku z pracą wykonywaną przez uprawnionego Może ona obejmować zarówno osoby zarobkujące jak również bezrobotne -kryterium stanowi wysokość dochodu np przy świadczaiiach rodziiuiych. Charakterystyczna cechą jest to, że świadczaiia płyną bezpośrednio z budżetu Państwa, a nie z funduszu stworzonego z oddzielnych składek. W przypadku świadczeń rodzinnych podmiotem udzielającym tych świadczai jest wójt, bunnistrz albo prezydait. Jest to zadanie gminy zlecone przez administrację rządową i środki na tai cel są przyznawane bezpośrednio z