75229 IMG472 (5)

10. PORTY MORSKIE

10.1. PODSTAWOWE ELEMENTY, KLASYFIKą

■MIKU

Port morski stanowi miejsce, w którym transport wodny styka portem lądowym lub wodnym śródlądowym. W konsekwencji ^¹ 'tjJ dwa zespoły akwatorium portowe oraz część lądowa. Odbywają się | przeładunki towarów, a także obsługa ruchu pasażerskiego. W celu w” tych zadań port morski musi mieć odpowiednio ukształtowane Obsza S zasłonięte przed wpły wem fal morskich, zapewniające postój i obsługi j

morskiwh Masowe przeładunki wymagają jednocześnie odpowiednich j

przeładunkowych, placów składowych oraz dróg transportu lądowego Statki posiadają dużą ładowność, która wyraża się w jednostkach ib nych brutto-registertonami (BRT) lub netto-registertonami (NRT). Registjafl jest jednostką objętościową i wynosi 2,83 m\ Wyrażając masę * fl oznaczamy ją skrótem DWT.

ładowność statku zależy od głębokości zanurzenia statku i jegopJ Stąd drogę wodną określają dwa podstawowe parametry: dopuszczalna] kość zanurzenia i minimalna szerokość korytarza wodnego.

W celu wykonania przeładunków w maksymalnie krótkim czasie obuj wodny portu morskiego, zw any akwenem portowym, musi umożliwićbez|^ wejście statków do portu, zapewnić im postój i manewrowanie (rys. Falochron osłania przybrzeżny obszar wodny przed działaniem fal morskich.

reda

Ohszai w«xlny znajdujący się poza falochronem stanowi reda, na której jiHwic/one 'lulki oczekują na wejście do portu. Ohs/ar wodny wewnątrz „U. sąsiadujący bezpośrednio z falochronem stanowi awanport. Tu odbywa-^ się manewry wchodzących i wychodzących statków /. portu. Wejście do usytuowane jest od strony, od której falowanie morskie jest najmniejsze. Wyznaczony tor wodny zapewnia bezpieczną żeglugę, rozgraniczając bc/pic-,_iB\ nich i Obszary wydzielone spod prawa swobodnej żeglugi.

Właściwy port stanowią baseny portowe, oddzielone wzajemnie pirsami. tti« wyposażone są na nabrzeżach w urządzenia cumownicze i przetadunko-»c Pirsy są to więc pomosty skierowane prostopadle lub ukośnie do brzegu stanowiące rozwinięcie nabrzeża portowego. Wielkość poszczególnych base-

fri» portowych zapewnić musi postój statku we właściwym miejscu nabrzeża on; umożliwić swobodny ruch w osi basenu.

Umownie porty morskie można sklasyfikować w zależności od rocznej ulotności przeładunkowej według czterech klas:

I    - więcej niż 100 min ton,

II    - od 50 do 100 min ton,

III    - od 25 do 50 min ton,

IV    - mniej niż 25 min ton.

Przykładowo: zdolność przeładunkowa łączna zespołów portowych Gdańsk-■Gdvnia oraz Szczecin-Świnoujście wynosiła w latach 70. około 70 min ton

tocznie. Port w Hawrze dysponuje zdolnością przeładunkową około 50 min ton tocznie. Największy port europejski w Rotterdamie — 200 min ton rocznie.

komunikacja pasażerska występuje tylko w niektórych portach. Dla dużego ruchu buduje się specjalne dworce dwukondygnacyjne. Na pierwszej kondyg-tacji usytuowane są urządzenia kolejowe; druga kondygnacja znajduje się na poziomie wejścia na siatek. Na tym też poziomie na estakadach zbudowane są parkingi dla samochodów.

Obecnie bardzo intensywnie rozwija się ruch promowy i obejmuje on promy pasażerskie, pasażersko-samochodowe oraz promy kolejowe. Wymaga lo specjalnego ukształtowania nabrzeża.

10.2. UKŁAD GEOMETRYCZNY AKWATORIUM PORTOWEGO I KANAŁÓW (DRÓG) MORSKICH

Do zasadniczych geometrycznych wymiarów należy zaliczyć:

-    głębokości wszystkich akwatoriów portowych,

-    szerokości basenów i kanałów morskich, w tym portowych,

-    powierzchnie akwatorium postojowego i służącego do przeładunku na wodzie,

-    szerokości pirsów przeładunkowych,

-    długości linii cumowniczych poszczególnych rejonów przeładunkowych.