75293 Zasady Wykładni Prawa L Morawski11

- ■ ■ Rozdział XV. Zasady wykładni prawa międzynarodowego... ■ ®

Niezmiernie popularne w praktyce unijnej są różne formy wykładni opartej o argument konsekwencjalistyczny. W pierwszym rzędzie wymienić tutaj należy znaną z praktyki międzynarodowej zasadę efektywności (uf res valeat quam pereai), która wymaga takiej interpretacji postanowień unijnych, by zapewnić ich skuteczność⁸³. W prawie wspólnotowym zasada efektywności przybiera postać dyrektywy ęffet utile. Dyrektywie ef-fet utile nadaje się różne interpretacje. Po pierwsze, wymaga ona - jak powiedzieliśmy - takiej wykładni, która zapewnia postanowieniom unijnym skuteczność, po drugie, spośród możliwych interpretacji przepisu nakazuje wybrać taką, która w najpełniejszym zakresie będzie urzeczywistniać cele unijne, po trzecie, zabrania takiej wykładni, która czyniła by postanowienia unijne bezskutecznymi, czy „niemożliwymi do zastosowania w praktyce ” (Opinia rzecznika generalnego przedstawiona w dniu 9 października 2008 r., sprawa C-407/07, Stichting Centraal Begeleidingsorga-an voor de Intercollegiale Toetsing, pkt 13)⁸⁴.

Kierując się tą zasadą ETS uznał, że skoro obowiązkiem państw jest implementacja dyrektyw unijnych, a państwo zachowuje się biernie, natomiast dyrektywa unijna jest wystarczająco określona, aby ją można było bezpośrednio zastosować, to przyjąć należy, że wywołuje ona bezpośrednie skutki i obywatele mogą na jej podstawie dochodzić swoich praw (Spr. 9/70, Finanzamt v. Traunstein, Slg. 1974, s. 1137). W prawie unijnym stosuje się oczywiście również powszechnie znany argument ad absurdum w myśl którego nie wolno jest interpretować przepisów w sposób prowadzący do konsekwencji absurdalnych. Pewną odmianą dyrektywy ejfet utile jest dyrektywa effet necessaire. O ile w pierwszej z tych dyrektyw chodzi o zapewnienie skuteczności lub przyjęcie takiej wykładni, która w jak największym stopniu realizuje założone cele, o tyle druga opiera się na regule w myśl której, jeżeli Unia lub jej organ ma określony obowiązek lub zadanie do wykonania, to tym samym nakazane jest podjęcie takich środków, które są konieczne, aby ten cel zrealizować⁸⁵. Jak stąd widać, dyrektywa effet necessaire wykazuje dużo podobieństwa do popularnej w na-

^8:1 N. Fennelly, op. cir., s. 674; J. Niesiołowski, A. Mikołajski, Z zagadnień wykładni prawa europejskiego, [w:] Polska kultura prawna...; A. Semeniuk, Wykładnia przepisów wspólnoty europejskiej o współpracy sądowej w sprawach cywilnych, [w:] Wykładnia prawa Unii Europejskiej..., s. 196.

⁸⁴ C. Buck, op. cit., s. 209; S. M. Grundmann, op. cit., s. 369; M. Szuniewicz, op. cit. ^ss C. Buck, op. cit., s. 212; S. M. Grundmann, op. cit., s. 342, 376.

mmw 311    ■»