75587 Zasady Wykładni Prawa L Morawski(3

a * p

■ Rozdział XV. Zasady wykładni prawa międzynarodowego...

klasyczną zasadą prymatu wykładni językowej. Intencjonaliści z kolei kładąc nacisk na dominujące znaczenie w prawie międzynarodowym norm traktatowych uznają, że interpretacja norm tego prawa powinna się koncentrować na woli, a więc zamiarach i intencjach kontraktujących stron. Twierdzą oni ponadto, że intencjonalizm jest w największym stopniu zgodny z zasadą suwerenności państw. W ich przekonaniu nie tyle więc werbalne brzmienie norm, co intencje umawiających się stron powinny rozstrzygać o sposobie interpretacji norm prawa międzynarodowego. Warto tutaj zwrócić uwagę, że o ile w przypadku umów dwustronnych, a w każdym razie umów dotyczących niewielkiej liczby podmiotów podejście intencjonalne jest bardzo popularne, podobnie jak popularne jest ujmowanie takich umów w sposób podobny do kontraktów z zakresu prawa prywatnego, o tyle w przypadku rozległych umów wielostronnych ustalanie woli stron staje się często przedsięwzięciem iluzorycznym i intencjonalizm traci wyraźnie na znaczeniu względem tekstualizmu i podejścia teleologiczne-go¹. Jeśli chodzi o zwolenników podejścia teleologicznego, to uznają oni, że w prawie międzynarodowym decydujące znaczenie powinny odgrywać metody wykładni celowościowej. Dynamika stosunków międzynarodowych, okoliczność, że współcześnie umowy międzynarodowe są sporządzane zasadniczo w językach wszystkich umawiających się stron, z czym wiążą się nieraz trudne do rozwiązania problemy lingwistyczne, powoduje, że to przede wszystkim cel, któremu służy umowa międzynarodowa, a nie jej brzmienie, czy intencje stron powinny decydować o sposobie interpretacji norm prawa międzynarodowego. Spory o to jak należy interpretować normy prawa międzynarodowego, a w szczególności spory o to, jak rozwiązywać kolizje wynikające z zastosowania różnych metod wykładni trwają właściwie od Starożytności po dzień dzisiejszy i współcześnie trudno byłoby powiedzieć, że w doktrynie prawa międzynarodowego ukształtował się jakiś jednolity kanon wykładni.

Na poziomie legislacyjnym podstawowe zasady wykładni norm prawa międzynarodowego zostały ustalone w dziale ID konwencji wiedeńskiej z 1969 o prawie traktatów. Wprawdzie zasady te odnoszą się explicite do norm traktatowych, ale nie ulega wątpliwości, że należy je odpowiednio stosować także do interpretacji innych norm prawa międzynarodowe-

» • ■ 283 ■ ■

1

S. M. Grundmann, op. cit., s. 52, 75; S. E. Nahiik, Kodeks prawa traktatów, Warszawa 1976, s. 200.