76300 skanuj0297 (2)

W przekładniach o zazębieniu wewnętrznym wysokości zębów normalnych są takie same, jak dla przekładni o zazębieniu zewnętrznym: h_a = m, hf =1,25 m, h = 2,25 m.

Dla obliczenia średnic koła o uzębieniu wewnętrznym stosuje się następujące wzory:

•    średnica    podziałowa: d = m-z    (11.77)

•    średnica    wierzchołków: d_a = d — 2h_a — m {z — 2)    (11.78)

•    średnica    podstaw: df = d + 2hf = m(z + 2,5)    (11.79)

Odległość osi wynosi

a = 0,5 (<72 — ^i) = 0,5 m(z₂ — zi)    (11.80)

Uzębienie wewnętrzne jest wykonywane metodą obwiedniową (Fellowsa). W kołach o większych średnicach (d₂ > 200 mm) i niewielkiej szerokości uzębienia wykonuje się też uzębienia skośne.

W przekładniach o zazębieniu wewnętrznym stosuje się również przesunięcie zarysu — wg uprzednio poznanych zasad i wzorów. Stosując przesunięcie zarysu X—X, przy którym odległość osi nie ulega zmianie, średnice wierzchołków i podstaw obu kół są zwiększane (inaczej niż w dotychczas omawianych przekładniach), ponieważ stosując w zębniku przesunięcie dodatnie (+ X) należy cofnąć o taki sam odcinek zarys uzębienia wewnętrznego, a tym samym zwiększyć średnice d_a i df.

Przekładnie o zazębieniu wewnętrznym znajdują zastosowanie głównie w przekładniach planetarnych (p. 11.14) oraz w napędach ruchu obrotowego żurawi obrotowych.

Rys. 11.22. Przekładnia zębatkowa

Przekładnie zębatkowe. Przekładnią zębatkową nazywa się przekładnię, w której jednym z elementów jest zębatka (rys. 11.22). Przekładnie zębatkowe są stosowane w celu zamiany ruchu obrotowego na posuwowy. Takie samo zadanie spełniają mechanizmy śrubowe, omówione w rozdz. 6. Zasadnicza różnica między mechanizmami śrubowymi i przekładniami zębatkowymi polega na tym, że w mechanizmie śrubowym przy jednym obrocie śruby nakrętka przesuwa się o wielkość skoku, natomiast przy jednym obrocie koła zębatego współpracującego z zębatką uzyskuje się przesunięcie o wiele większe, równe obwodowi koła podziałowego. Ponadto przekładnie zębatkowe charakteryzują się znacznie większą sprawnością niż mechanizmy śrubowe.

Wymienione względy decydują o wykorzystaniu przekładni zębatkowych m.in. do napędu ruchu posuwowego w obrabiarkach (np. wrzeciona wiertarki) lub ruchu roboczego (np. stołu strugarki wzdłużnej).

297