77609 Zdjęcieh7

— „pasowaniem na pełnoprawnego obywatela” i wręczaniem pierwszego dowodu obywatelskiego.

Obrzęd inicjacji obywatelskiej zrodził się pod koniec lat sześćdziesiątych w wyniku inicjatywy zorganizowanego ruchu laickiego i organizacji młodzieżowych. Do pełnego jego rozwinięcia doszło w 1972 r., kiedy to w ramach obchodu Tygodnia Młodego Wyborcy wręczone zostały uroczystości pierwsze dowody osobiste blisko dwu milionom osiemnastolatków. W ostatnich latach obserwujemy zjawisko łączenia uroczystego aktu „pasowania na obywatela” z obchodami świąt państwowych, jak: Święto Pracy, Święto Zwycięstwa czy Święto Odrodzenia Polski.

Inny nieco charakter posiadają uroczystości rozpoczęcia roku akademickiego na wyższych uczelniach. Zachowane tu zostały tradycje sięgające swym rodowodem okresu średniowiecznego (np. stroje członków Senatu, insygnia władzy* rektorskiej itd.). Przy czym zachowawczość owych form tradycyjnych jest szczególnie charakterystyczna dla uczelni typu uniwersyteckiego, a w minimalnym stopniu występuje w uczelniach typu; technicznego. Inauguracja nowego roku akademickiego jest świętem uczelni (najczęściej dzień ten ogłaszany jest dniem rektorskim, tj. wolnym od zajęć dydaktycznych). Kulminacyjnym momentem obchodu jest uroczyste posiedzenie Senatu, w trakcie którego wygłoszony jest wykład inauguracyjny oraz składane jest uroczyste ślubowanie studentów pierwszego roku. Niekiedy uroczystość bywa uświetniana nadaniem godności doktora honoris causa oraz nadaniem tytułów doktorów habilitowanych i doktorów uczelni. Natomiast zakończenie roku akademickiego nie posiada specjalnej oprawy ceremonialnej, jak ma to miejsce w przypadku szkolnictwa podstawowego i średniego. Najczęściej akt pożegnania się z uczelnią

wyrażany w odbiorze dyplomu ukończenia studiów odbywa się w sekretariatach dziekanatów. Nieliczne tylko uczelnie stosują uroczyste formy pożegnania absolwentów. Szczególnie bogaty ceremoniał takiej uroczystości wypracowany został w krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej. Jest to uroczystość nawiązująca do tradycji „wyzwalania” gwarków do zawodu górniczego (symboliczny „skok przez skórę”). W istocie owo pożegnanie z uczelnią posiada tu charakter inicjacji zawodowej, co również znajduje swój wyraz w rocie ślubowania składanego uczelni przez absolwentów ”.

Omawiane powyżej formy świąt szkolnych i akademickich oraz związanej z nimi obrzędowości posiadają rangę instytucjonalną. Dlatego też nie mogą one zawierać w swych ramach całokształtu świąt młodzieżowych, a zwłaszcza tych ich form, które organizowane są przez młodzież i z jej inicjatywy. W kręgach młodzieży szkół średnich występują formy takie, jak: dni sportu szkolnego, alerty harcerskie, imprezy turystyczno-krajoznawcze (marsze i zloty okolicznościowe) itp. Formy te mają najczęściej lokalny charakter. Zwrócić tu można uwagę np. na ukształtowanie się we Wrocławiu zwyczaju organizowania młodzieżowych spotkań z wiosną. W relacji korespondenta prasowego przedstawiają się one następująco: „W pierwszy dzień wiosny wesoło było na Slęży. Tam bowiem spotkała się młodzież nie tylko wrocławskich szkół, aby powitać tę najradośniejszą ze wszystkich pór roku. Były to oczywiście zbiorowe wagary, ale mamy nadzieję, że pedagodzy nie potraktują ich zbyt surowo. Główne «uro-czystości* powitania zaplanowano na szczycie góry. Tam też gremialnie ciągnęły wczoraj w południe grupy młodzieży. Byli liczni reprezentanci technikum budowlanego, kolejowego, ekonomicznego, chemicznego, spożywczego, zasadniczych szkół zawodowych i liceów

143