77892 skanuj0019

—    modułu sprężystości podłużnej przy ściskaniu E_n

—    umownej granicy sprężystości K_{f0 01},

—    umownej granicy plastyczności R_{c0 2}.

Umowną granicę plastyczności wyznacza się dla metali plastycznych, które nie wykazują wyraźnej granicy plastyczności.

3.3. OKRF.ŚLF.MA PODSTAWOWE

Za podstawę do określenia wyraźnej granicy plastyczności przy ściskaniu przyjmuje się te same własności materiałów, co przy wyznaczaniu wyraźnej granicy plastyczności podczas próby rozciągania. Należy wyznaczyć siłę. przy której próbka ulega skróceniu bez wzrostu obciążenia. Fakt ten uwidoczni się albo w charakterystycznym zatrzymaniu się wskazówki siłomierza, albo zostanie zarejestrowany w postaci zagięcia krzywej ściskania na wykresie kreślonym przez urządzenie samopiszące. Wyraźna granica plastyczności przy ściskaniu charakteryzuje się znacznie krótszym odcinkiem płynięcia na wykresie niż podczas próby rozciągania.

Wyraźną granicą plastyczności przy ściskaniu nazywamy naprężenie, przy którym występuje skrócenie próbki bez zwiększenia, a nawet przy zmniejszeniu się siły obciążającej

~ ^P?X- MPa,

*    A o

gdzie P_plc N jest siłą odpowiadającą wyraźnej granicy plastyczności przy ściskaniu, A₀ mm² - polem powierzchni pierwotnego przekroju poprzecznego próbki.

Ponieważ próbki z materiału plastycznego nie ulegają zniszczeniu (pęknięciu), najczęściej próbę przerywa się po przekroczeniu granicy plastyczności. Natomiast próbki z materiałów kruchych nie mają wyraźnej granicy plastyczności i podczas próby ulegają zniszczeniu. W tym przypadku notuje się wartość maksymalną siły P_c, która powoduje zniszczenie próbki.

Naprężenie R_c otrzymane jako stosunek największej siły obciążającej P_c, powodującej zniszczenie (rozkruszenie lub pęknięcie) próbki, do pola powierzchni jej pierwotnego przekroju poprzecznego nazywamy wytrzymałością na ściskanie:

R_c = — MPa.

‘'Zgodnie z normą w niniejszym ćwiczeniu symbol A₀ oznacza pole przekroju poprzecznego, zamiast coraz powszechniej używanego symbolu S₀.

42