< ejx ji realizowanej drogą nerwową można wyróżnić część segmentamą i zstępującą z oun. Segmentarna polega na hamowaniu na pierwszej synapsie sygnałów nocy-ceptywnyr łi przekazywanych włóknami nerwowymi Ao i C przez nienocyccptywnc sygnały czuciowe przewodzone włóknami AJJ. Mechanizm ten został opisany przez Mclzaka i Walla pod nazwą bramkowej teorii hamowania bólu. dostała ona uzupełniona przez stwierdzenie, ze sygnały nocyccptywnc są hamowane także pi zez bodźce odśrodkowe płynące z oun, a wytwarzane w zstępującym układzie antyno-c.ycepc ji.
Drugi mechanizm antynocycepcji to pobudzanie wytwarzania endorfin i uaktywnienie ich recepcji. W zakresie elektioteiapii są to domniemania oparte na obseiwacji poziomu opiatów po zabiegał h i przebiegu obniżenia odczuwania bólu.
Trzeci mechanizm |est związany z efektem placebo i był omówiony w podrozdziale 1.9. Mechanizm ten, słabo poznany, wiąże się z wytwarzaniem opiatów, ale głównie przy udziale sugestii i emocji. Przypisuje mu się duZe znaczenie w walce z bólem.
Fleklroterapię stosuje się w różnych postaciach, zwanych tez modalnościami. Podstawową techniką fizykoterapeutyczną jest stymulacja pizezskórna, bez naruszania ciągłości skóry. Stosowanie elektiod umieszczanych podskórnie lub w tkankach należy do leczenia chirurgicznego, lecz współpraca fizykoterapeuty jest często pożądana.
Rozpoznanie przyczyny i charakteru bólu decyduje o wyborze sposobu leczenia. Jest to decyzja bardzo odpowiedzialna i często niełatwa. Musi ją powziąć lekarz.
U pacjenta z bólem, skierowanego do fizjoterapii, należy przeprowadził lyjKiwe postępowanie rozpoznawczo-informacyjrie (podrozdz. I.7) i dobrać odpowiednie postępowanie, czyli:
- melorłę elektroterapii, umiejscowienie elektrod,
- kształt i częstość impulsów,
- natężenie prądu,
- czas trwania i liczbę zabiegów.
W elektroterapii bólu dużą wagę przywiązuje się do miejsca wprowadzenia napięcia. Zależnie od rodzaju bólu i metody leczenia elektrody umiesz< za się według jednej z poniższych reguł:
1. W miejscu uszkodzenia lub w miejscu procesu patologicznego, zmienionego procesem chorobowym i reagującego bólem na palpat ję. Zabiegu dokonuje się na zdrowej skórze, tak by rniejsr e procesu chorobowego wywołującego ból znalazło się pod elektrodą dodatnią (anodą) lub w przypadku prądu przemiennego pomiędzy elektrodami.
2. Przy ośrodkach nerwowych fila danego segmentu ciała (metameru), w którym przebiega proces chorobowy. Takie umieszczenie elektrod stosuje się, gdy ból występuje scgmcntarnic, w chorobach narządów wewnętrznych, w przypadkach gdy skóra nad miejscem procesu chorobowego jest zmieniona lub gdy nic można polem elektrycznym ob|ąć zbyt rozległego miejsca procesu chorobowego.
219