78715 skanuj0009 (458)

115

/.(• 14 spośród 19 jej członków pochodzi z rodzin robotników i pracowników fizycznych. Być może czynnikiem różnicującym l < •. I /.dom fakt odmiennego poziomu materialnego autorki wypowiedzi i poszczególnych członków grupyJ Grupa ma bowiem oba rak ter wybitnie „konsumpcyjny”. Oznacza to, że jej członkowie zwracają szczególną uwagę na wartość i pochodzenie strojów, czas spędzają wspólnie w kawiarniach, gdzie wydają otrzymywane od rodziców kieszonkowej Miarą poziomu konsumpcji jest tu również turystyka, także zagraniczna, wymagająca jak wiadomo dosyć znacznych nakładów finansowych. Tego rodzaju ideologia sukcesu materialnego i wysokiej konsumpcji jest zjawiskiem normalnym, zwłaszcza w dzisiejszej dobie, kiedy możliwość samodzielnego dysponowania pewną ilością środków finansowych jest na całym świecie w środowiskach młodzieżowych faktem uznanym za normalny. Rozwój społeczno-ekonomiczny kraju, a zwłaszcza wzrost stopy życiowej ludności sprzyja powstawaniu u nas podobnych zjawisk i tendencji. Egzystują jednakże u nas grupy ludności o stosunkowo niższych dochodach, a fakt ten zaczyna być szczególnie dotkliwie odczuwany jako względne upośledzenie przez pokolenie dzieci, dla których — jak widzieliśmy — brak zaplecza finansowego rodziców oznacza bardzo często brutalne wypadnięcie z gry. Wbrew pozorom i stereotypowym mniemaniom sprawa nie ogranicza się jedynie do kwestii ubrań, chociaż i tutaj ostentacyjna konsumpcja jest w środowiskach młodzieżowych czymś przyjętym. Najdotkliwiej odczuwany jest brak pewnych, niewielkich stosunkowo sum, które można byłoby swobodnie przeznaczyć na papierosy, kino czy kawiarnię. W takich przypadkach grupa młodzieżowa w rzeczywistości stać się może narzędziem silnej presji, która z kolei transmitowana jest przez młodego człowieka na rodziców. Grupa rówieśnicza może więc pełnić funkcję przekazywania do środowiska młodzieżowego i utrwalania w nim niektórych schematów nierówności społecznej. Naturalnie zakres i charakter przekazów są zależne ■ >(l środowiska i panujących w nim systemów wartości. Jest rze-»•.'.) wiadomą, iż brak środków finansowych jest wśród młodych stanem przejściowym i zanika wraz z rozpoczęciem sarh©d zielne go zarobkowania.

Opisane powyżej funkcje, tj. egalitaryzacja struktury, dystry bucja wartościowych wzorów kulturowych oraz przeKazywanu i utrwalanie schematów nierówności społecznej mają charakter makrospołeczny. Oznacza to, że od tego, jakie funkcje spełniają grupy rówieśnicze w danym środowisku zależą stany i procesy społec£^{ne 111} e tylko poszczególnych grup, ale przedć wszystkim całych środowisk. Albowiem przezwyciężenie klasowo-warstwowych barier społecznych powodować może otwartość i dostępność całego środowiska, zaś uznaw^anie tych barier sprzyjać będzie sztywności i izolacji w stosunkach społecznych w tym środowisku. Z tego względu praktyczne rozpoznanie charakteru grupy i jej funkcji może być szczególnie przydatne zwłaszcza tam, gdzie grupy młodzieżowe działają ^na terenie kontrolowanym formalnie przez instytucje oświatowe (szkoła), kulturalne (domy kultury, świetlice dzielnicowe) lub społeczne (organizacje młodzieżowe). Drogą zabiegów pedagogicznych, poprzez umiejętne podawanie treści wychowawczych bądź ideowych, a w końcu poprzez współpracę z młodzieżą, zainteresowane czynniki i osoby byłyby w stanie skierować drogO rozwoju grupy na pożądane ze społecznego punktu widzenia tory. Naturalnie nie są to problemy i sprawy, które można byłoby rozwiązać drogą zabiegów administracyjno-biurokratycznych.

Oprócz funkcji makrospołecznych skłonny byłbym wyróżnić jeszcze funkcje mikrospołeczne, a wśród tych ostatnich proponuję podział na funkcje proste i złożone. Zilustrujmy to przykładem.

Czas wolny najchętniej spędzam z paczką składającą się £ dziesięciu osób. Znamy się już trzy lata, razem jeździmy na zimowiska, Jetnie spływy, w Warszawie mieszkamy w jednej dzielnicy, często się spotykamy, chodzimy wspólnie do kina, teatru, na koncerty, urządzamy „prywatki”. Młodzież ta, przeważnie w moim wieku [...] bardzo mi odpow'^ia<t* (kari;. D 10, wiek 18 lat, córka lekarza).

«•