1 Ból u chorego aa nowotwór
od 0,2 mg co 8 h, a w razie potrzeby zwiększa się dawkę o 30-50% co 24 h. Buprenorfina w preparacie podjęzykowym dzida skutecznie, gdy błony śluzowej jamy ustnej są dobrze nawilżone i nie są uszkodzone.
Preparat przezskómy buprenorfliiy (plastry) powinien być stosowany po zmiareczkowanm zapotrzebowania na silne opioidy (z.użyciem morfiny
0 natychmiastowym uwalnianiu lub niekiedy preparatu podjęzykowego buprenorfiny).
W przypadku miareczkowania dawki oploidu z użyciem morfiny o natychmiastowym uwalnianiu przy zamianie na buprenorfinę przezskórną stosuje się przelicznik 100:1 (buprenorfina przezskór-na jest 100 razy silniejsza od morfiny doustnej).
W Polsce dostępne są plastry 35,52,5 oraz 70 pg/h. Plastry zmienia się co 72-96 h; można wyznaczyć stale dni i godziny (np. poniedziałek 8.00 — czwartek 20.00).
Działanie przeciwbólowe pierwszego plastra rozpoczyna się po 12 h od naklejenia, dlatego zaleca się kontynuowanie dotychczasowego leczenia morfiną jeszcze przez 12 h od naklejenia plastra. Następnie chory przyjmuje dawki ratujące morfiny (w preparacie o natychmiastowym uwalnianiu). Stan równowagi farmakokinetyczriej osiągany jest dopiero po 9 dniach. Należy ocerilć zapotrzebowanie na dawki ratujące dopiero po 72 h od naklejenia pierwszego plastra i podjąó decyzję co do dalszego dawkowania (przykład 4). Ponieważ buprenorfina ma słabsze działanie zapierające niż morfina, przy zamianie morfiny na buprenorfinę zaleca się obniżenie o połowę dawki leków przeczyszczających.
Czasami miareczkuje się zapotrzebowanie na opioidy preparatami podjęzykowymi buprenorfiny. Należy pamiętać, że biodostępńość buprenorfiny podjęzykcwej jest dwukrotnie mniejsza niż przez-skórnej, dlatego należy dwukrotnie zmniejszyć jej dawkę dobową (przykład 5).
W razie konieczności odldejenia plastra istotne stężenia leku we krwi utrzymują się co najmniej przez 24-30 h.
Ponieważ buprenorfina wydalana jest głównie przez przewód pokarmowy, może być stosowana U chorych z przewlekłą niewydolnością nerek
1 dializowanych.
Do leczenia bólu przebijającego zazwyczaj używa się morfiny doustnej w preparatach o natychmiastowym uwalnianiu. Po obliczeniu dobowej dawki buprenorfiny mnoży się ją przez 100 i z otrzymanej dawki wylicza się 10-15%,
Przykład 4
Miareczkowano zapotrzebowanie na silny opioid z użyciem morfiny o natychmiastowym uwalnianiu i określono je na 90 mg/d (15 mg co 4 h oraz w razie bólu). Dawką równoważną będzie buprenorfina przezskórna 35 pg/h (90 mg morfiny doustnej - 0.84 mg buprenorfiny przezskómej). Naklejono plaster, podawano przez 12 h morfinę Jak dotychczas (w momencie naklejenia plastra, po 4 h i po 6 h). Po 12 h zalecono stosowanie morfiny tylko w dawkach ratujących (15 mg). Po 72 h dokonano oceny postępowania: chory w czwartej dobie musiał przyjąć 4 dodatkowe dawki morfiny, a efekt przeciwbólowy nie .|>y|. zadowalający. Zlecono podwyższenie dawki kolejnego plastra buprenorfiny.
Przykład 5
Pacjent przyjmował 0,4 mg buprenorfiny podjęzykowo co 6 h (dawka dobowa 1.4 mg). Dawka równoważna to buprenorfina przezskóma w plastrze 35 pg/h (dawka dobowa 0.84 mg). Walety pamiętać o dawce ratującej w razie bólu przebijającego, którą może być buprenorfina podję-zykowa podawana dodatkowo w razie potrzeby co 6-8 h (przy powyższym dawkowaniu równa 0.2 do 0,4 mg pod-językowo).
.
r JU SSS&isT.5-u-T
Dinlilna analgatyczna WHO |
co stanowi dawkę ratującą morfiny w bólu przebijającym. Oprócz morfiny w leczeniu bólu przebijającego stosuje się buprenorfinę podjęzykowo oraz niekiedy słabe opioidy.
Oksykodon — półsyntetyozna pochodna tebainy. Od morfiny różni się większą dostępnością po podaniu doustnym i jest od niej silniejszy. Palliative Gare formulary 3 zaleca stosowanie przelicznika 1,5: l, np. 15 mg morfiny doustnej równe 10 mg . oksykodonu doustnie producent podaje przelicznik 2:1). Metabolity wydalane są przez nerki i należy zachować ostrożność w dawkowaniu u chorych ... z niewydolnością nerek. Oksykodon jest lepiej tolerowany niż morfina przez osoby starsze — powodu-. ,je mniej zaburzeń poznawczych.. Szczególnie skuteczny jest w leczeniu bólu trzewnego.
—Do-leczenia bólu przebijającego należy stosować preparaty morfiny o natychmiastowym uwalnianiu, gdyż w Polsce nie ma preparatów oksykodonu
0 natychmiastowym uwalnianiu.
Meladon — syntetyczny silny opioid o działaniu agonisty receptorów opioidowych p i 5 oraz inhibitora receptora NMDA i presyuaplycznego inhibitora wychwytu zwrotnego serotoniny. 2 tego powodu jest opioidem szczególnie zalecanym w leczeniu bólu neuropatycznego. Met&don w większym stopniu wydalany jest przez przewód pokarmowy i dlatego uważa się go za względnie bezpieczny opioid ■ u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek
1 dializowanych.
■Z powodu skomplikowanego sposobu ustalenia
_____indywidualnego zapotrzebowania metadon może
być włączany do leczenia tylko w warunkach szpitalnych pod nadzorem specjalistycznym, a po ustaleniu dawki skutecznej można stosować go ambulatoryjnie.
Do leczenia bólu przebijającego stosuje się preparaty morfiny o szybkim uwalnianiu.
U niektórych chorych maksymalna dawka slabe-• go oploidu przestaje być skuteczna, ale ętopień na-; ;.;■</ rastania bólu jest bardzo powolny. W takich przy-h" padkack dopuszczalne jest odstąpienie od zasady '••fjj-l klasycznego miareczkowania z użyciem preparatów : •£...0 natychmiastowym uwalnianiu i rozpoczęcie, lecze-■,-y... aiia silnym opioidem w preparacie o kontrolowali.. . nyra uwalnianiu. Na przykład można odstawić tra-tnadol (400-600 mg/d) i włączyć morfinę w dawce ..v.p' so-30 mg co 12 h w tabletce o kontrolowanym "jjV . uwalnianiu lub też zastosować inny silny opioid 1 '•Ą.-. w dawce ekwiwalentnej, np. fentanyl 12-25 pg/h; .^giŁ^oksyliodbn 10 mg co 12 h; buprenorfina
StaądaCdęm Jest zabezpieczenie chorego w dawki ratujące w hó(p przebijającym. Dawka ratująca upicidu najczęściej stąnęwi; 10-15% dawki dobowej (w przeliczeniu na dawki równoważne). '
i