informatorów, map i planów turystycznych. Na jej potrzeby przygotowywane są różnego typu klasyfikacje atrakcyjności turystycznej obszarów, miejscowości, obiektów - ułatwiają one wybór celów i opracowanie programu wycieczki. Głównym zapleczem noclegowym turystyki krajoznawczej są domy turysty, domy wycieczkowe, schroniska (przede wszystkim górskie), schroniska młodzieżowe, stacje turystyczne, pokoje gościnne, a w wypadku wędrówek także kempingi i. pola biwakowe.
Turystyka specjalistyczna (kwalifikowana) jest realizowana również zarówno w ramach wyjazdów krótkookresowych (turystyka świąteczna), jak i długookresowych (turystyka wakacyjno-urlopowa). W jej ramach realizuje się swoje specjalistyczne zamiłowania, których dodatkowym wyróżnikiem jest konieczność posiadania pewnych umiejętności, sprzętu i często uprawnień formalnych. Uprawianie turystyki specjalistycznej (kwalifikowanej) prowadzi również do regeneracji sil fizycznych i psychicznych (główny motyw turystyki wypoczynkowej), a także niejednokrotnie do pogłębienia znajomości regionu, kraju czy świata (co jest głównym motywem turystyki krajoznawczej). Wśród form turystyki specjalistycznej (kwalifikowanej) wymienia się m.in. turystykę pieszą (nizinną i górską), wodną (kajakową, żeglarską, motorowodną), kolarską, motorową, narciarską, zależnie od formy wędrówki rozumianej jako pokonywanie przestrzeni połączone z wysiłkiem fizycznym, oraz turystykę wędkarską, myśliwską, jeździecką, taternicką, speleologiczną, podwodną (myślistwo podwodne), lotniarstwo, szybownictwo i paralotniarstwo, które wiążą w dużej mierze wyjazd turystyczny z podjęciem określonej formy rekreacji ruchowej. Na potrzeby turystyki specjalistycznej (kwalifikowanej) tworzone sąm.in. następujące urządzenia turystyczne: piesze (i narciarskie) szlaki turystyczne, schroniska (turystyka piesza i narciarska, taternicka, speleologiczna), wodne szlaki turystyczne, stanice wodne i bazy żeglarskie (turystyka wodna i podwodna), trasy rowerowe (turystyka rowerowa), schroniska wędkarskie i łowiska wędkarskie (turystyka wędkarska), domy myśliwskie (turystyka myśliwska), ośrodki jeździeckie (turystyka jeździecka), ośrodki lotniarsko-szybowcowe (lotniarstwo, szybownictwo i paralotniarstwo).
W literaturze turystycznej używa się ponadto podziałów ruchu turystycznego z punktu widzenia jego obsługi (zorganizowany i niezorganizowany), ze względu na zasięg geograficzny i kierunki migracji (krajowy: lokalny, regionalny i międzyregionalny; zagraniczny: przyjazdowy i wyjazdowy, z podziałem według krajów pochodzenia i krajów docelowych) oraz ze względu na strukturę środowiskową uczestników (turystyka ludności miast, turystyka ludności wiejskiej, turystyka młodzieżowa itp.).
Gaworecki (2003) w przeglądzie współczesnych rodzajów turystyki wymienia m.in. turystykę alternatywną, agroturystykę, turystykę biznesową, turystykę kongresową, turystykę etniczną, religijno-pielgrzymkową, turystykę motywacyjną. Rodzaje te wiążą się z szerokim traktowaniem pojęcia turystyki i są odbiciem nowych tendencji w turystyce międzynarodowej i krajowej.
Turystyka alternatywna, realizowana w różnych formach, stanowi konkurencję dla turystykTmasowej (powszechnej) i ma zapewnić lepszy, bardziej indywidualny kontakt z przyrodą, historią, kulturą i gospodarką odwiedzanego regionu. Turystyka etniczna (albo sentymentalna) wiąże się z chęcią odwiedzenia miejsc związanych z historią i korzeniami tradycji rodzinnych oraz poznania dziedzictwa kulturowego swojego narodu, także w sytuacji kiedy znajduje się ono poza obecnymi granicami państwa. Turystyka motywacyjna dotyczy podróży turystycznych stanowiących formę nagrody dla wyróżniających się pracowników firmy.
Bibliografia
Gaworecki W.W. (2003) Turystyka. PWE, Warszawa.
Rogalewski O. (1972) Podstawy gospodarki przestrzennej w turystyce. „Ruch Turystyczny. Monografie SGPiS w Warszawie”, 13.