76830 P1170431

142__ Jan Michalski

część naczynia miniaturowego oraz duże skorupy pochodzące z chropo-waconych naczyń „kloszowych”, z charakterystyczną czarną powierzchnią wewnętrzną, co zazwyczaj nie występuje w ceramice zachodnio-baltyjskiej.

Sumując nasze dotychczasowe uwagi na temat obu stanowisk w Lo-dygowie należy stwierdzić, że na podstawie ceramiki i przytoczonych do niej analogii możemy je datować na wydzieloną przez L. Okulicz (1970, s. 99    10p 1 fazę rozwoju kultury kurhanów zachodniobałtyjskich.

Odnosi się to do obu osad, ponieważ nie dostrzegamy pomiędzy nimi większych różnic chronologicznych. Mają one pełny zestaw cech pozwą-łających zaliczyć je do tej fazy, w postaci licznych nawiązań do najmłodszych etapów rozwojowych kultury łużyckiej i najstarszej fazy kultury pomorskiej. Widoczny też jest, mocno podkreślany przez wspomnianą autorkę, paralelizm rozwojowy dwóch nurtów w ceramice form płaskodennych i naczyń o dnach półkulistych (L. Okulicz 1970, s. 31). Faza ta miałaby przypadać raniej więcej na okres halsztacki D. Przytoczone jednak związki ceramiki z najmłodszym stopniem rozwoju grupy

Ryc. 6. Położenie stanowisk w Łodygowic, woj. Elbląg, w stosunku do przybliżony** zasięgów kultur w okresie halsztackim D. Unia ciągła zachodni zasięg kUlturj kurhanów zachodniobałtyjskich. przerywana wschodni zasięg kultury pomorska} kropkowana grupa chełmińską kultury łużyckiej

Osadnictwo w Łoduoouńe, woj. elbUukle

Ryc. 7. Położenie stanowisk w Łodygowie, woj. Elbląg, w stosunku do przybliżonych zasięgów kultur we wczesnym i środkowym okresie lateńskim (oznaczenia jak przy ryc. 6)

chełmińskiej kultury łużyckiej wydają się świadczyć o możliwości datowania etapu kształtowania się kultury kurhanów zachodniobałtyjskich także na początek okresu lateńskiego. Nie sprawia też większego kłopotu kulturowe zaklasyfikowanie omawianych obiektów. Mimo licznych wpływów, tak dobrze czytelnych w ceramice, tutejsi garncarze mieli swoistą technologię, która widoczna jest na zdecydowanej większości znalezionych skorup. Najbardziej widoczną jej cechą była barwa, najczęściej w różnych odcieniach koloru brunatnego. Technologia ta wydąje się być charakterystyczna, przynajmniej w tym rejonie, dla kultury kurhanów zachodniobałtyjskich.

Badane w Łodygowie stanówiska leżą w strefie pogranicznej, gdzie krzyżują się oddziaływania trzech zespołów kulturowych kultury kurhanów zachodniobałtyjskich, kultury pomorskiej i kultury łużyckiej. W okresie halsztackim D (ryc. 6) są one równorzędne, natomiast w początkach okresu lateńskiego (ryc. 7) zanika osadnictwo łużyckie, reprezentowane na tym terenie przez grupę chełmińską, przy równoczesnej ekspansji w kierunku wschodnim kultury pomorskiej. W literaturze