Zdolność przewozową (transportową) jednorodnej grupy środków transportu można obliczyć M podstawie następującego wzoru:
gdzie:
I I zdolność przewozowa jednorodnej grupy środków transportu.
I liczba środków transportu (pojazdów) w danej grupie taboru transportowego. D - przeciętna liczba dni eksploatacji jednego pojazdu w danym okresie.
I I bredni efektywny czas pracy pojazdu w ciągu dnia pracy w godzinach.
N - nominalna nośność (ładowność) pojazdu w t.
I I prędkość eksploatacyjna przejazdu środka transportu w km/li (jest ona mniej* sza od prędkości technicznej, gdyż uwzględnia czas zużyty na załadunek i rozładunek).
I I współczynnik wykorzystania środka transportu.
Obliczona w ten sposób zdolność przewozowa jest wyrażona w jednostce umów-ncj pracy przewozowej, określającej przemieszczenie 1 t ładunku na odległość 1 km. czyli w tonokilometrach (tkm).
Przykład. Obliczymy zdolność przewozową (transportową) w bieżącym kwartale w przedsiębiorstwie przemysłowym taboru samochodowego, składającego się z 5 samochodów o nośności 4 t i 2 samochodów o nośności 6 t. Każdy z samochodów o nośności 4 i przepracuje w bieżącym kwartale średnio 70 dni. ich prędkość eksploatacyjna wynosi 40 kmrtt, współczynniki Qm - QJł5.1 Qp g 0.8. Przeciętnie każdy z samochodów o nośności 6 Mg przepracuje 75 dni. prędkość eksploatacyjna wynosi 45 km/h. a współczynnik (Ł-Wi(?^- 0.7. Średni efektywny czas pracy obydwu rodzajów samochodów w ciągu P«cy wynosi 7 godzin. Współczynniki Qw wynoszą odpowiednio:
0.85 • 08 10.68 i 0.9 0.7 = 0,63 Obliczenia przebiegają następująco:
I rótńooU przewozowa grapy samochodów o nośności 4 l
115 sam. 170 dni 17 h - 4 t • 40 km/h • 0.681266560 tkm I przewozowa grapy samochodów o nośności 6 i
2 sam. - 75 dni - 7 b - 6 t - 45 km/h • 063 g 178605 tkm I zdolność przewozowa całego taboru samochodowego
266560-*-178605 1445165 tkm
Potneby traasportoMt przedsiębiorstwa wynikają I konieczności celowego przemieszczenia dóbr lub osób z jednego miejsca na drugie- Prawidłowe ustalenie wtimycti potrzeb transportowych przedsiębiorstwa wymaga dobrego i wszechsuon* mego rozpoznania przyczyn, które powodują powstanie potrzeb przewozu. Przyczyny
• *
dóbr między dostawcami i odbiorcami przedsiębiorstwa (zaopatrzenie
• z obsługą procesu produkcyjnego;
• z obsługą magazynów i składowisk wewnątrz przedsiębiorstwa.
Pierwsza z przyczyn warunkuje istnienie transportu zewnętrznego (por. rys. 20), dwie następne zaś są związane z transportem wewnętrznym. Transport zewnętrzny może być wykonywany własnym taborem przedsiębiorstwa bądź może być zlecony jednostkom transportu publicznego lub branżowego, transport wewnątrzzakładowy natomiast obsługują z reguły własne środki transportu. Dotyczy to zwłaszcza transportu międzyoperacyjnego i transportu stanowiskowego w przedsiębiorstwie przemysłowym, z reguły nie da się ich wydzielić organizacyjnie z procesu produkcji i przekazać przedsiębiorstwu przewozowemu. Ustalenie własnych potrzeb transportowych wymaga ich określenia ilościowego i jakościowego. Określenie jakościowe wynika głównie z rodzaju przewożonego ładunku, warunków terenowych oraz organizacyjno-technicznych przewozu i dotyczy określenia rodzaju środka przewozu, jego nośności, prędkości eksploatacyjnej i innych parametrów. Podstawą ustalenia potrzeb transportowych jest zazwyczaj bilans przepływu ładunków sporządzony w postaci tablicy krzyżowej, wskazującej, jakiej wielkości ładunki należy przemieścić między określonymi punktami w oznaczonym okresie. W boczku tablicy są wymienione wszystkie punkty nadawania ładunków, w główce natomiast wszystkie punkty ich przeznaczenia. W pola tablicy wpisuje się wielkość ładunków przewożonych na trasach odpowiadających poszczególnym polom. Przykład bilansu przepływu ładunków w inega-gramach na dobę w zakładzie metalurgicznym przedstawiamy w tabeli 7. w której wykazano przepływ ładunków między czterema wydziałami oznaczonymi literami A. B. C i D, a ciężar ładunków w megagramach podano w polach, na skrzyżowaniu poszczególnych punktów nadania i odbioru ładunku.
Z tabeli 7. wynika, że w zakładzie metalurgicznym przewozi się na dobę 249 t ładunków, przy czym wydział A wysyła 42 t, a otrzymuje 103 1. wydział B - odpowiednio 48 t i 48 t, wydział C - 62 t i 27 i a wydział D wysyła 97 l i otrzymuje 71 t. Uzupełnieniem takiej tabeli jest często schemat przepływu ładunków, wykonany w postaci planu przedsiębiorstwa z naniesionymi trasami przewozu: obrazuje on kierunki. długości tras i wielkości przewozu na tych trasach.
Na podstawie danych dotyczących przepływu ładunków należy następnie określić. czy przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć swe potrzeby taborem własnym oraz