81284 str06 (4)

rewolwerowego. Dopiero w latach 70-tych XIX wieku firma Colt dogoniła innych producentów, stosując szereg patentów, szczególnie tych, które w latach 1871—75 zostały uzyskane przez C. B. Richardsa i W. Masona. Pierwszym rewolwerem z zamkniętym szkieletem, wyposażonym w nowy system ładowania, był 4-strzałowy rewolwer kieszonkowy CloierleaJ, zwany ,,listkiem koniczyny”.

Największe powodzenie w Stanach Zjednoczonych uzyskał model z 1873 r. kal. 38” lub 45” bez samona-pinania, zwany Single Action Front ter Ptacemaktr. By! to w zasadzie prosty rewolwer z zamkniętym szkieletem, w którym kurek należało odciągnąć przed każdym strzałem. Peacemaker („Uspokajacz”) zamówiony został przez armię amerykańską i stał się najsłynniejszym i najbardziej popularnym rewolwerem na Dzikim Zachodzie.

Już podczas wojny domowej przeciwko produktom Colta występowała konkurencja, teraz ujawnił się konkurent w postaci nowego rewolweru firmy Remington. Rewolwer Remington New Model 1874 Army został również wprowadzony do uzbrojenia armii amerykańskiej. W latach 70-tych Remington wypuścił na rynek szereg rewolwerów kieszonkowych, wg patentu W. S. Smootsa z 1873 r.

Tymczasem w Europie powstały nowe konstrukcje samonapinające z zamkniętym. szkieletem zarówno na amunicję bocznego jak i centralnego zapłonu. W Anglii W. Tran ter w 1863 roku podjął produkcję rewolweru na naboje bocznego zapłonu. Natomiast broń na naboje centralnego zapłonu została skonstruowana przez J. Adamsa w 1867 r. (brata R. Adamsa) i wprowadzona do uzbrojenia armii brytyjskiej.

Pod koniec lat 60-tych ubiegłego wieku do rzędu czołowych brytyjskich firm dołączyła firma Wehley z modelami broni kieszonkowej z 1867 r., produkowanej dla potrzeb policji, w 1870 r. zaś —firma L. Gas-sera rozpoczęła produkcję rewolwerów samonapina-jących z otwartym i zamkniętym szkieletem, jak również z różnymi rozwiązaniami wyrzutnika łusek. Inna europejska firma, J. Chamelota i H. J. Dclvi-gnea, wprowadziła na rynek francusko-belgijską konstrukcję rewolweru samonapinającego z zamkniętym szkieletem. Broń ta w 1872 r. została wprowadzona do produkcji przez Włochów (pod nazwą Glisunti) i Szwajcarię, gdzie na początku przystosowana była do nabojów bocznego zapłonu, a od 1878 do nabojów z centralnym zapłonem. Francuzi w latach 1873—74 przyjęli tę broń do swego arsenału (produkowano ją w Saint Eticnne).

Po pewnym czasie system samonapinający przyjęły firmy Colt i Smith- Wessoru Główny projektant firmy Colt, William Mason, wprowadzi! do produkcji rewolwery samonapinające. Pierwszymi takimi modelami były Lightning („Błyskawica") i nowy model wojskowy — Army Double Action Frontier. Mechanizm stosowany wówczas w broni samonapinającej byl skomplikowany, a ponadto wymagał większej liczby części składowych, byl bardziej podatny na uszkodzenia i wymagał dużej siły przy ściąganiu języka spustowego, co odbijało się fatalnie na celności strzału. Było to przyczyną niechęci, z jaką firma Colt odnosiła się do zastępowania rewolwerami samo napinającymi wypróbowanych modeli bez samonapinania, wymagających ręcznego napinania kurka przed każdym strzałem.

Mimo to Colt wprowadził do produkcji w styczniu 1877 r. pierwszy rewolwer samonapinający Lightning kaliber 32”, 38” i 45”, wyprzedzając na tym polu groźnego konkurenta — firmę Smith--Wesson. Ta ostatnia wytwórnia ubiegła natomiast Colta w produkcji rewolwerów ładowanych amunicją

0    metalowej łusce.

Ładowanie od tyłu nabojów zespolonych z metalową łuską łączyło się z pewnym problemem. W pierwszych rewolwerach Smith-Wesson, a także przy innych konstrukcjach, bęben musiał być wyjmowany, a łuski kolejno wybijane. W rewolwerach ze stałym bębnem zadanie to wypełniał wyrzutnik łusek, umieszczony najczęściej wzdłuż lufy lub na osi bębna. Nieco wcześniej znano systemy pozwalające na jednoczesne wyrzucenie łusek. Przy konstrukcji z 1868 r. C. F. Galanda lufa wraz z bębnem przesuwały się ku przodowi za pomocą systemu dźwigni na długość łusek, z tym że bęben był wcześniej unieruchomiony niż lufa. Zaczepy osadzone na stałym krążku wyrzucały puste łuski na zewnątrz. Ten sam problem rozwiązała firma Merwin i Hu!bat poprzez zastosowanie tarczy z zagiętą krawędzią obejmującą kryzy łusek. Rozładowania dokonywano przez ruch bębna

1    lufy w prawo do przodu. Natomiast w konstrukcji A. Spirletsa z 1868 r. lufa wraz z bębnem odchylała się do góry, a wyrzutnik znajdujący się na osi bębna wyrzucał łuski przez nacisk palcem.

Wszystkie wyżej wymienione konstrukcje były wstępnym etapem w porównaniu z nową generacją rewolwerów Smith- Hesson. W 1869 roku wprowadzono na rynek Model nr 3. Zastosowany w tym typie rewolweru samoczynny wyrzutnik łusek został najprościej rozwiązany niebawem w rewolwerze Ham-maless Safety, w którym gwiaździsty krążek, osadzony na trzpieniu w osi bębna, powodował wyrzucenie wystrzelonych łusek przy odchyleniu lufy w dół. Wielkie powodzenie zdobył wariant produkowany na zamówienie rosyjskie. System ten od 1876 r. wprowadzony został na długi czas do angielskich

6