81380 Podstawy chemii, ćwiczenia laboratoryjne 6

10.    Odważkę 0,50 g stali rozpuszczono w HCI. Wydzielone jony S²' oznaczono w środowisku kwaśnym metodą jodometryczną. Wprowadzono 20 cnr jodu o stężeniu 0,05 mol/dm³, nadmiar jodu odmiareczkowano roztworem Na₂S₂0

0    stężeniu 0,091 1 mol/dm³ zużywając 4,3 cm’. Oblicz, ile mg siarki znajduje się w próbie.

11.    Wydzielony z rudy siarczkowej H₂S zaadsorbowano w 10 dm³ wody, następ nie pobrano 25 cm* próbki i wprowadzono20 cm³ roztworu l₂ o stężeniu 0,502 mol/dm³. Nadmiar jodu odmiareczkowano 2,6 cm³ Na₂S₂0i o stężeniu 0,0989 mol/dm . Obliczyć, ile gramów H₂S znajduje się w 10 dm analizowa nej próby.

12.    Odważkę 0,2007 g czystej miedzi rozpuszczono w kwasie siarkowym(VI), wprowadzono nadmiar KI, a wydzielony jod odmiareczkowano roztworem Na₂S₂0₂, o stężeniu 0.4987 mol/dm³. Tle cm’ Na₂S₂0₄ zużyto?

13.    Odważkę 0,5003 g rudy miedzi rozpuszczono w kwasie H₂SO.₍ .wprowadzono nadmiar KI. Wydzielony T₂ odmiareczkowano, zużywając 45,9 cm³ roztworu tiosiarczanu(Vl) sodu o stężeniu 0,1002 mol/dm’. Jaka jest procentowa za wartość miedzi w analizowanej rudzie?

14.    Miedź zawartą w próbie o masie 0,6503 g przeprowadzono w jony Cu(ll)

1    dodano nadmiaru KI. Wydzielony jod odmiareczkowano roztworem Na₂S₂0i zużywając 25,1 cm³ o stężeniu 0,10 mol/dm’. Obliczyć procentową zawartość Cu₂S w rudzie.

6.2.3. Kompleksometria

Kompleksomctria jest jedną z metod analizy objętościowej (miareczkowej), Metoda ta jest oparta na reakcjach kompleksowania, tj. zjawisku polegającym na tym, że niektóre związki organiczne łatwo tworzą z wieloma kationami trwałe kompleksy. Ilościowe utworzenie tych kompleksów można stwierdzić za pomoci| odpowiednich wskaźników. Właściwości kompleksotwórcze wykazują w dużym stopniu kwasy aminopolikarboksylowe. Najczęściej stosowanym w kompleksu metrii przedstawicielem tych związków jest kwas etylenodiaminotetraoctowy, zwany również kwasem wersenowym lub kompleksonem II. Kwas ten tworzy sla bo /.dysocjowane kompleksy z większością kationów w stosunku 1:1, niezależnie od ich stopnia utlenienia. Ze względu na słabą rozpuszczalność kwasu werseno wego w wodzie korzystniej jest stosować jego rozpuszczalną sól sodową. Podstawowym odczynnikiem w kompleksometrii jest więc sól disodowa kwasu etyleno-diaminotetraoctowego, tj. wersenian disodowy, zwany komplcksonem III oznaczany podobnie jak sam kwas skrótem EDTA).

NaOOC-H₂C •

CH₂-COOH

N-CH,-CH,-N"

HOOC-H,C

CH₂-COONa

Dla uproszczenia kwas wersenowy można oznaczać symbolem H₄Y, natomiast wersenian disodowy symbolem Na,H>Y.

Kwas wersenowy i jego sól reagując z jonami metali tworzą rozpuszczalne kompleksy chelatowe, w których stosunek Me : EDTA wynosi 1:1. Jon H2Y^2-ma właściwości kompleksotwórcze i reaguje z różnymi kationami w myśl równań:

Me²⁺ + H₂Y²'<^ MeY² +2H⁺

Me’⁺ + H₂Y²'^ MeY + 2H⁺

Me⁴⁺ + H,Y² ^ MeY + 2H⁺

Jak widać we wszystkich przypadkach 1 mol jonu kompleksotwórczego H₂Y" reaguje z 1 molem jonu metalu, bez względu na jego wartościowość. W każdej reakcji powstają 2 gramojony jonów H+ , a powstałe kompleksy mają ten sam stosunek reagentów, a różnią się tylko ładunkiem.

Ogólnie reakcję kompleksowania można przedstawić następująco:

Me + Y MeY

Me - jon metalu Y - ligand kompleksu

Reakcja kompleksowania jako odwracalna podlega prawu działania mas. Stałą równowagi tworzenia się kompleksu nazwano stała trwałości 3.

193