81455 metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym strona` 61

Prowadzący może mkże wykorzystywać doświadczenia i przemyślenia innych osób pracujących z. grupami. Dzielenie się wiedza i umiejętnościami staje się stylem pracy osób prowadzących grupy. Może rozmawiać / innymi praktykami, wymieniać pomysły, modyfikować stare metody, aby dopasować jc do nowej wiedzy i sytuacji swojej grupy.

Ryć może narzędziem prowadzącego stanie się zdolność do czerpania z własnych doświadczeń osobistych i życiowych. Szczególnie istotna jest tu gotowość do poznawania, w jakim stopniu własna osobowość i zachowania wpływają na prowadzenie przez niego grupy i ułatwiają lub utrudniają uzyskanie oczekiwanych efektów pracy. Ważne jest wiec przyjrzenie sic własnemu życiu, aby stwierdzić, czy jest skłonny sam robić to. czego wymaga od uczestników grup. z którymi pracuje (Schneider Corey, Corcy. 2002).

Każdy prowadzący w procesie zdobywania wiedzy, doświadczeń i umiejętności wypracowuje sobie swój osobisty styl pracy z grupą. Jednak z punktu widzenia rozwoju grupy, skuteczności jej funkcjonowania, rozwiązywania zadań t problemów istotna jest świadomość konieczności podejmowania różnych ról pi zez prowadzącego, w zależności od przebiegu dynamiki procesu grupowego.

W stadium początkowym rozwoju grupy (faza formowania), kiedy u uczestników dominuje niepokój, istotne jest poznanie i poczucie wzajemnej akceptacji. Grupa czuje się zależna od prowadzącego i potrzebuje autorytetu. Czyni go osobą odpowiedzialną za zapewnienie uczestnikom optymalnego poziomu poczucia bezpieczeństwa, orientacji w sytuacji, akceptacji i budowania zaufania w grupie. W tej fazie uczestnicy powinni poczuć opaicie w osobie prowadzącego. Będą się bowiem do niego zwracać w różnych kwestiach, również związanych z organizacją zajęć. Uczestnicy w nowej sytuacji potrzebują wsparcia, określenia zasad i norm współpracy wyznaczających bezpieczne granice funkcjonowania w grupie. Rola prowadzącego w tej fazie jest na ogól przyjemna, ponieważ, jest on dla grupy liderem i autorytetem. Uczestnicy zajęć kierują do niego komunikaty związane z. aprobatą jego wiedzy, jednocześnie oczekują od niego wyjaśnień i dyrektyw, podkreślając jego ważność w giupic. Niedoświadczony pmwadzący często nieświadomie nic pozwala grupie na przejście do następnej fazy, zatrzymując tym samym rozwój grupy.

W fazie formowania zasadniczym zadaniem prowadzącego jest stworzenie klimatu akceptacji i zaufania, wzmacnianie aktywności i zaangażowania uczestników w rozwiązywanie problemów. Powinien wspierać grupę i organizować jej pracę oraz skupić się na indywidualnych cechach uczestników zajęć i podkreślać jc. Grupa powinna poczuć, że prowadzący nic podaje golowych treści, nie jest jedynym ekspertem, chociaż kieruje procesem, zna dobrze cel i strukturę zajęć.

CO

W stadium początkowym według Schneider Corey i Corcy (2002) zadania prowadzącego stymulujące rozwój grupy polegają na:

•    podaniu uczestnikom ogólnych wskazówek i nauczeniu ich sposobów aktywnego uczestnictwa,

•    określeniu zasad pracy i norm grupowych.

•    wspomaganiu uczestników w wyrażaniu oczekiwań wobec zajęć.

•    sformułowaniu / uczestnikami ich osobistych celów i omawianiu celów pracy całej grupy,

•    otwartym traktowaniu zgłaszanych przez uczestników pytań i problemów,

•    wspieraniu uczestników w dzieleniu się myślami i odczuciami dotyczącymi zdai/cń w grupie,

•    uczeniu podstawowych umiejętności komunikacyjnych.

•    odczytywaniu potrzeb grupy i takim prowadzeniu zajęć, aby te potrzeby były zaspokojone,

•    unikaniu wchodzenia w rolę eksperta, aby zminimalizować zależność grupy od prowadzącego.

W kolejnej fazie rozwoju grupy, w stadium przejściowym (etap ścierania się) dominuje atmosfera konfliktu, walki o pozycję, konfrontacji pomiędzy uczestnikami, występuje krytyka wobec prowadzącego. Jest to faza bardzo trudna dla osób prowadzących, zwłaszcza jeśli nie posiadają umiejętności radzenia sobie w sytuacji oponi, źle znoszą krytykę, przeżywając ją na poziomic osobistym, a nic z poziomu wiedzy o procesie grupowym.

Zadaniem prowadzącego na tym etapie rozwoju grupy jest rozpoznanie emocji uczestników, analiza ich źródeł i „przepracowanie" powstałych w grupie problemów. Jeśli prowadzący ominie problem oporu albo złagodzi konflikt, grupa będzie wykazywać tendencję do zatrzymania się w stadium przejściowym. Prowadzący powinien umożliwić uczestnikom dzielenie się problemami, wspierać otwartość. któia pozwoli na wyrażanie wątpliwości i obaw. .lego rola polega na opisaniu uczestnikom tego. co obserwuje w grupie oraz co w związku z tym czuje. Może w sposób otwarty wysłuchać uczestników, zachęcić ich do wyrażeniu niezadowolenia i poszukania sposobów rozwiązania sytuacji. Prowadzący nic powinien przyjmować na siebie winy i reagować obronnie. Może natomiast odpowiadać otwarcie na konfrontację, modelując podobne zachowania w grupie.

Prowadzący w tej fazie często przeżywają wiele nieprzyjemnych uczuć. Pojawia się poczucie zagrożeniu, złość na uczestników, którzy słabo współpracują i nie przejawiają entuzjazmu. Może pojawić się poczucie braku kompetencji i wątpliwości. czy nadają się do prowadzenia zajęć grupowych lub silny niepokój związany

61