81900 img858

Informacja dla ciekawskich

Gdzie jest powietrze do oddychania?

Powietrze jest mieszanką różnych gazów:

około 18 % azotu około Z) % tlenu prawie I % wodoru i innych gazów

dokładanie 0,03 %

dwutlenki węgla

Jednakże to niewiele interesuje dzieci. Chcą one przede wszystkim więcej wiedzieć na temat powie-

Azot sprawia, iż w jego obecności gaśnie ogień. Tlen (po niemiecku „sauerstoff”, czyli „substancja kwaśna" - przyp. tłum.) nie jest kwaśny, lecz nazywa się tak, ponieważ kiedyś sądzono, iż jest koniecznym składnikiem kwasów. Dwutlenek węgla jest gazem, który poprzez oddychanie wydalają ludzie i zwierzęta.

Czary ze świeczkami

Czy to może duchy zdmuchują świeczki pod słoikiem? Oczywiście nie! A kiedy dzieci dokładnie zbadają sprawę, zrozumieją te czary. Potrzebujemy trzy świeczki-pod-grzewacze, mały słoik po marmoladzie i duży' po ogórkach - obydwa z dającą się zamknąć pokrywką. Zapalamy świeczki, dwie z nich stawiamy na pokrywce, nakrywamy je słoikami i w tej pozycji zakręcamy.

Dzieci mogą to zaobserwować

Najpierw wszystkie świeczki palą się jednakowo mocno. Po pewnym czasie, płomień w małym słoiku gaśnie, jak gdyby ktoś go zdmuchnął. Wkrótce potem gaśnie płomień w dużym słoiku. Trzecia świeczka wesoło pali się dalej.

Wyjaśnienie

Podczas palenia się płomień zużywa „powietrze do oddychania’’, a dokładniej mówiąc tlen. Gdy go już nie ma, płomień gaśnie.

Powietrze do oddychania

Ile tlenu znajduje się w powietrzu?

Powietrze składa się tylko częściowo z tlenu. A ile go jest, można pokazać dzieciom za pomocą eksperymentu ze świecami.

Potrzebujemy w tym celu:

•    miski z wodą,

•    atramentu, aby zafarbować wodę tak, by dzieci mogły lepiej zobaczyć jej poziom,

•    świeczki,

•    wysokiego, wąskiego szklanego naczynia (np. słoika po oliwkach),

•    plasteliny.

Świecę przyciskamy plasteliną do dna miski z wodą i (nad poziomem wody) zapalamy. Na brzegu szklanego naczynia przyklejamy kilka plastelinowych kuleczek, słoik zaś wstawiamy do wody otworem do dołu i przykrywamy nim świeczkę. Teraz naczynie znajduje się na plastelinowych kulkach, a woda nie może przeniknąć do środka.

Dzieci mogą to zaobserwować Świeca płonie przez pewien czas, migocze i ostatecznie gaśnie.

Jednocześnie woda w szkle wznosi się coraz wyżej.

Wyjaśnienie

Podczas palenia się świeca zużywa część tlenu z powietrza, który był pod szklaną osłoną. Ile dokładnie było tlenu, pokazuje nowy poziom wody w słoiku.

Przez ubywający tlen, pod szklaną osłoną powstaje podciśnienie, który wywołuje działanie ssące. Woda wnika do słoika dopóty, dopóki to podciśnienie znów będzie wyrównane.

55